Nazwisko: |
Basa, Michał |
Pseudonim: |
Mściciel |
Data urodzenia: |
4 września 1912 |
Miejsce urodzenia: |
Tarczek (województwo kieleckie) |
Data śmierci: |
1974 |
Miejsce śmierci: |
Tarczek (województwo kieleckie) |
Poeta ludowy, aut. pamiętnika, działacz społeczny[2].
Pochodził z biednej, czternastoosobowej rodziny chłopskiej. Po skończeniu siedmiu klas szkoły powszechnej w Bodzentynie musiał wrócić do pracy na roli. Ale nie zerwał kontaktu z wiedzą. Wolne chwile przeznaczał na samokształcenie i działalność społeczną. Był zdolnym organizatorem, pracował jako sekretarz Związku Młodzieży Wiejskiej „Wici” i sekretarz Kółka Rolniczego. Działał również w amatorskim zespole teatralnym, w którym przez jakiś czas pełnił funkcję kierownika i reżysera. Podczas wojny tereny Gór Świętokrzyskich były ośrodkiem silnego Ruchu Oporu. Michał Basa znalazł się w szeregach Batalionów Chłopskich (BCh). Powierzono mu dowództwo miejscowej drużyny BCh, następnie otrzymał nominację na zastępcę dowódcy plutonu. Po aresztowaniu przez hitlerowców i po ucieczce z obozu dołączył do zgrupowania Armii Krajowej „Ponurego”, którego partyzancki obóz znajdował się w lasach świętokrzyskich na tzw. Wykusie, oddalonym zaledwie o kilkanaście kilometrów od rodzinnej wioski Basy. Na partyzanckich biwakach zaczął układać piosenki, kolędy i wiersze. Po zakończeniu wojny wrócił do Tarczku i zajął się gospodarką. Powrócił także do przerwanej działalności społecznej. Był aktywnym członkiem Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego i Związku Bojowników o Wolność i Demokrację, kierował zespołem artystycznym, należał do Towarzystwa Ludoznawczego i do Międzywojewódzkiego Klubu Pisarzy Ludowych w Lublinie. Jego powojenne wiersze, które zaczął drukować w 1965 r. na łamach „Kameny”, można znaleźć w kilku antologiach, m. in. Od Bugu do Tatr i Bałtyku, Wieś Tworząca oraz Wiersze proste jak życie. Do ciekawszych jego utworów zaliczane są: Grób w puszczy, List do matki, Herb i pies, trzy Kolędy w obozie napisane podczas okupacji i Taniec Jędrka[1].