Nazwisko: |
Bierdiajew, Walerian |
Data urodzenia: |
7 marca 1885 |
Miejsce urodzenia: |
Grodno |
Data śmierci: |
27 listopada 1956 |
Miejsce śmierci: |
Warszawa |
Dyrygent. Studiował na politechnice (prawdopodobnie w Kijowie), a także pobierał naukę gry skrzypcowej. Około 1907 r. wyjechał do Lipska i kształcił się tam w Królewskim Konserwatorium Muzycznym m.in. u Hansa Sitta (z zakresu gry skrzypcowej), Stefana Krehla (teorię muzyki), Maksa Regera (kompozycję). Dyrygenturę studiował u Artura Nikischa. Dyplom uzyskał w 1906 r. i wkrótce rozpoczął pracę w Operze w Lipsku oraz w Operze w Dreźnie.
Po powrocie do Rosji pracował jako dyrygent w Teatrze Maryjskim i w Domu Ludowym w Petersburgu. Często prowadził gościnnie występy w Charkowie, Kijowie, Moskwie, Odessie. Dyrygował orkiestrami w przedstawieniach operowych i estradowych oraz na koncertach, w których uczestniczyli tacy artyści, jak Mattia Battistini, Dymitr Smirnow, Włodzimierz Horowitz, Grzegorz Piatigorski, Józef Szigeti, Robert Casadesus i in.
Po zakończeniu wojny polsko-sowieckiej został repatriowany do kraju. Dyrygował jednak głównie za granicą – w Niemczech, Rumunii, na Węgrzech, w Krajach bałtyckich i Skandynawii. W 1925 r. wyjechał na kilka lat do Związku Sowieckiego. Pracował tam jako pierwszy dyrygent orkiestry w Filharmonii w Leningradzie, dyrygent w Operze w Swierdłowsku oraz w teatrach Wszechukraińskiego Trustu Operowego. W Kijowie prowadził klasę dyrygentury w Konserwatorium Muzyczno-Dramatycznym.
W 1930 r. powrócił do Polski i został etatowym dyrygentem Opery Warszawskiej w Teatrze Wielkim. Intensywnie pracował jako pedagog w Państwowym Konserwatorium Muzycznym (1931–1939) – prowadził klasę dyrygentury, chóry i orkiestrę, zaś od 1932 r. kierował klasą operową. W 1937 r. „Syrena Record” zaangażowała go do realizacji nagrań operowych z udziałem orkiestry Opery Warszawskiej i Mieczysława Saleckiego. Podczas okupacji hitlerowskiej był początkowo kierownikiem muzycznym Teatru Miasta Warszawy, następnie pracował w tajnym konserwatorium.
Tuż po II wojnie światowej został profesorem Państwowej Wyższej Szkoły Muzycznej w Warszawie. W 1947 r. przeniósł się do Krakowa i otrzymał tam stanowisko dyrektora Filharmonii. Dwa lata później objął dyrekcję Państwowej Opery im. Stanisława Moniuszki w Poznaniu. W 1953 r. powrócił do Warszawy i objął dyrekcję oraz kierownictwo artystyczne Państwowej Opery. Wykładał dyrygenturę w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej – wykształcił plejadę dyrygentów polskich: Tomasza Kiesewettera, Andrzeja Panufnika, Bohdana Wodiczkę, Jana Krenza, Henryka Czyża, Stefana Stuligrosza i wielu innych.
Jego działalność scharakteryzował Leon Tadeusz Błaszczyk: Posiadał wszechstronny talent. Uzyskiwał równie dobre wyniki w pracy z zespołami operowymi, jak i orkiestrami symfonicznymi. Był znawcą zwłaszcza muzyki rosyjskiej, ale realizował dzieła różnych epok i narodów. Specjalnością jego jako dyrygenta była interpretacja dzieł Wagnera. Na koncertach wykonywał ze szczególnym zamiłowaniem dzieła Beethovena, Brahmsa, Czajkowskiego. Realizacje wielu dzieł pod jego dyrekcją przeszły do historii polskiego wykonawstwa operowego. Niezwykle pracowity, dokładny i precyzyjny, narzucał kierowanym przez siebie zespołom, czy to w Filharmonii czy w operze, własną, oryginalną koncepcję artystyczną. – Dyrygenci polscy i obcy w Polsce działający w XIX i XX wieku, PWM, 1964 r[1].