Tytuł: |
Trzeci Maj |
|
Witaj majowa jutrzenko |
|
Mazurek Trzeciego Maja |
|
Trzeci maj Litwina |
|
Polonez Trzeciego Maja |
Autor słów: |
|
Autor muzyki: |
nieznany[15] |
Chopin, Fryderyk[6], [13] |
|
Klukowski, Józef Tadeusz[6] |
|
Melodia: |
narodowa[1] |
Data powstania: |
23 kwietnia 1831 |
Miejsce powstania: |
Kałuszyn |
Największą popularnością spośród utworów muzycznych powstałych zarówno w XVIII w., jak i w okresach późniejszych dla uczczenia Konstytucji Majowej zyskał Mazurek trzeciego Maja. Jego melodia pojawiła się w latach dwudziestych XIX w., Śpiewali ją początkowo członkowie Towarzystwa Akademików, zbierający się potajemnie w lasku bielańskim, aby pochodem uczcić rocznicę Konstytucji.
Kilka tekstowych wersji tego wdzięcznego mazurka powstało w okresie powstania listopadowego. Piszą je między innymi Stanisław Starzyński, Rajnold Suchodolski (autor najpopularniejszego tekstu Witaj, majowo jutrzenko) i Konstanty Gaszyński. Piosenka w czasie powstania była publikowana z melodią w dwóch tytułowych wersjach; Mazur 3 Maja i Mazur przedrewolucyjny nazywany 3 maja, śpiewany przez patriotyczną młodzież.
Niewyjaśnione jest definitywnie autorstwo muzyki mazurka Witaj, majowa jutrzenko. Według Aleksandra Polańskiego, znanego historyka muzyki polskiej, twórcą melodii jest Fryderyk Chopin, czego dowodem – jak zaznacza Polański – jest karta tytułowa tej piosenki, drukowanej w Warszawie (1831), na której widniało nazwisko „Ici pana Chopina” jako autora.
Pełne wymowy w odniesieniu do przypisywanego Chopinowi autorstwa melodii Mazurka Trzeciego Maja – są również – frapujące podobieństwa owej melodii, przypominające pewne fragmenty dwóch mazurków Chopina z okresu warszawskiego[6].
Maria Wacholc podaje natomiast, że melodia utworu została przejęta ze znanej pieśni Nienawidzę was, próżniaki (powstałej prawdopodobnie na początku XIX w.) do słów Stanisława Starzyńskiego. W czasie powstania listopadowego napisano do niej kilka nowych tekstów, spośród których najpowszechniej śpiewany był wiersz Witaj, majowa jutrzenko Rajnolda Suchodolskiego[5]. Słowa powstały w 40-tą rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 Maja, na kilka tygodni przed bohaterską śmiercią autora w wieku 27 lat[10].
Utwór należy do najbardziej żywotnych pieśni historycznych. Szczególną rolę spełnia on podczas obchodów rocznicowych upamiętniających ogłoszenie konstytucji. Odbywają się one co roku, 3 maja, na Placu Zamkowym w Warszawie. Ceremoniał tych uroczystości przewiduje wykonanie Mazurka podczas podnoszenia flagi państwowej[5].
Zrealizowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.