Zgłoszenie do artykułu: Trzeci Maj

Wyrażam zgodę na przetwarzanie moich danych osobowych przez Ośrodek Kultury „Biblioteka Polskiej Piosenki” zgodnie z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE i ustawą o ochronie danych osobowych z dnia 10 maja 2018 (Dz. U. poz. 1000), w celu wymiany informacji z zakresu polskiej pieśni i piosenki. Wymiana informacji będzie się odbywać zarówno za pośrednictwem niniejszego formularza jak i bezpośrednio, w dalszym toku spraw, redaktora bazy danych, prowadzącego korespondencję z właściwego dla niego adresu mailowego.
Administratorem danych jest Ośrodek Kultury „Biblioteka Polskiej Piosenki” z siedzibą w Krakowie przy ulicy Krakusa 7. Wszelkie dokładne informacje o tym jak zbieramy i chronimy Twoje dane uzyskasz od naszego Inspektora Ochrony Danych Osobowych (iodo@bibliotekapiosenki.pl).
Wszystkim osobom, których dane są przetwarzane, przysługuje prawo do ochrony danych ich dotyczących, do kontroli przetwarzania tych danych oraz do ich uaktualniania, usunięcia jak również do uzyskiwania wszystkich informacji o przysługujących im prawach.

Tytuł:

Trzeci Maj

Witaj majowa jutrzenko

Mazurek Trzeciego Maja

Trzeci maj Litwina

Polonez Trzeciego Maja

Autor słów:

Suchodolski, Rajnold

nieznany[3], [8], [15]

Autor muzyki:

nieznany[15]

Chopin, Fryderyk[6], [13]
Jest to domniemany autor muzyki.

Klukowski, Józef Tadeusz[6]
Dokonał opracowania muzycznego.

Melodia:

narodowa[1]

Data powstania:

23 kwietnia 1831

Miejsce powstania:

Kałuszyn

Informacje

Największą popularnością spośród utworów muzycznych powstałych zarówno w XVIII w., jak i w okresach późniejszych dla uczczenia Konstytucji Majowej zyskał Mazurek trzeciego Maja. Jego melodia pojawiła się w latach dwudziestych XIX w., Śpiewali ją początkowo członkowie Towarzystwa Akademików, zbierający się potajemnie w lasku bielańskim, aby pochodem uczcić rocznicę Konstytucji.

Kilka tekstowych wersji tego wdzięcznego mazurka powstało w okresie powstania listopadowego. Piszą je między innymi Stanisław Starzyński, Rajnold Suchodolski (autor najpopularniejszego tekstu Witaj, majowo jutrzenko) i Konstanty Gaszyński. Piosenka w czasie powstania była publikowana z melodią w dwóch tytułowych wersjach; Mazur 3 MajaMazur przedrewolucyjny nazywany 3 maja, śpiewany przez patriotyczną młodzież.

Niewyjaśnione jest definitywnie autorstwo muzyki mazurka Witaj, majowa jutrzenko. Według Aleksandra Polańskiego, znanego historyka muzyki polskiej, twórcą melodii jest Fryderyk Chopin, czego dowodem – jak zaznacza Polański – jest karta tytułowa tej piosenki, drukowanej w Warszawie (1831), na której widniało nazwisko „Ici pana Chopina” jako autora.

Pełne wymowy w odniesieniu do przypisywanego Chopinowi autorstwa melodii Mazurka Trzeciego Maja – są również – frapujące podobieństwa owej melodii, przypominające pewne fragmenty dwóch mazurków Chopina z okresu warszawskiego[6].

Maria Wacholc podaje natomiast, że melodia utworu została przejęta ze znanej pieśni Nienawidzę was, próżniaki (powstałej prawdopodobnie na początku XIX w.) do słów Stanisława Starzyńskiego. W czasie powstania listopadowego napisano do niej kilka nowych tekstów, spośród których najpowszechniej śpiewany był wiersz Witaj, majowa jutrzenko Rajnolda Suchodolskiego[5]. Słowa powstały w 40-tą rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 Maja, na kilka tygodni przed bohaterską śmiercią autora w wieku 27 lat[10].

Utwór należy do najbardziej żywotnych pieśni historycznych. Szczególną rolę spełnia on podczas obchodów rocznicowych upamiętniających ogłoszenie konstytucji. Odbywają się one co roku, 3 maja, na Placu Zamkowym w Warszawie. Ceremoniał tych uroczystości przewiduje wykonanie Mazurka podczas podnoszenia flagi państwowej[5].

Bibliografia

1. 

Lirenka: wieniec pieśni na uroczystość wiosenną dziatwy w układzie na 2 głosy. Cz. 2, Lwów, Państwowe Wydawnictwo Książek Szkolnych, 1926, s. 15, 16.
Publikacja nie zawiera informacji na temat autora tekstu oraz muzyki utworu.

2. 

Śpiewnik narodowy z nutami, Mikołów, Karol Miarka, 1920, s. 71, 72.
Publikacja nie zawiera informacji na temat autora tekstu oraz muzyki utworu.

3. 

Straszewicz Marzenna, Ojców naszych śpiew: pieśni patriotyczne, Komorów, Prometeusz, 1992, nr 37.

4. 

Woźny Michał, Jeszcze jeden mazur dzisiaj: pieśń w łatwym układzie na fortepian, Kraków, Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1987, s. 84.

5. 

Wacholc Maria, Śpiewnik polski, Warszawa, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1991, s. 26, 27.

6. 

Prosnak Jan, Siedem wieków pieśni polskiej: śpiewnik dla młodzieży z komentarzem historycznym, Warszawa, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1979, s. 94–96.
Publikacja nie zawiera informacji na temat autora tekstu utworu.

7. 

Wójcicki Antoni, Cieślak Antoni, Polskie pieśni i piosenki: śpiewnik polski, Warszawa, Wydawnictwo Polonia, 1989, s. 35, 199, 200.

8. 

Cepelli Jan, Śpiewnik strzelecki szkoły junaka: dla organizacyj przysposobienia wojskowego, Warszawa, Główna Księgarnia Wojskowa, 1933, s. 121, 122.
Publikacja nie zawiera informacji na temat autora muzyki utworu.

9. 

Świerzyński Michał, Pieśni narodowe z muzyką: w setną rocznicę trzeciego rozbioru Polski wydane. Z. 2, Słowa, Kraków, Księgarnia K. Wojnara i Spółki, 1900, s. 29.
Publikacja nie zawiera informacji na temat autora tekstu i muzyki utworu.

10. 

Bożyk Jerzy Michał, Boroń Piotr, Śpiewnik pieśni patriotycznej, wyd. 10, Kraków, Ośrodek Edukacji Obywatelskiej, 2007, s. 20, 21.
Publikacja nie zawiera informacji na temat autora muzyki utworu.

11. 

Świerczek Wendelin, Śpiewniczek młodzieży polskiej: zawierający dawne i nowsze pieśni z muzyką na 1, 2 i 3 głosy. Z. 1–3, Kraków, Księża Misjonarze, 1917, z. II, nr 48, s. 72–74.
Publikacja nie zawiera informacji na temat autora muzyki utworu. W śpiewniku podano skróconą wersję tekstu.

12. 

Pilecka Ligia, Tam na błoniu błyszczy kwiecie: śpiewnik historyczny, wyd. Wyd 1 2 rzut, Kraków, Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1985, s. 144.
Publikacja nie zawiera informacji na temat autora tekstu oraz muzyki utworu.

13. 

Łochowski Leon, Korniewski Wiesław, ...pieśń ujdzie cało...: śpiewnik.. T. 1, Warszawa, Oddział Kultury Departamentu Wychowania Wojska Polskiego, 1992, s. 27–29.

14. 

Olszewski Jerzy, Śpiewnik młodej wsi: na 2 głosy, Warszawa, Centralny Związek Młodej Wsi, 1937, s. 12.
Publikacja nie zawiera informacji na temat autora słów i muzyki utworu.

15. 

Adrjański Zbigniew, Złota księga pieśni polskich: pieśni, gawędy, opowieści, Warszawa, Bellona, 1994, s. 50, 51.
Publikacja nie zawiera informacji na temat autora tekstu oraz muzyki utworu.

Finansowanie

Zrealizowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.