Tytuł: |
Ach, czemu ziemię polską |
Tekst został nadesłany przez Sabinę Semków w ramach konkursu zorganizowanego staraniem Zarządu Głównego Związku Młodzieży Wiejskiej oraz redakcji tygodnika „Nowa Wieś”. Piosenkę śpiewali partyzanci na Lubelszczyźnie w czasie okupacji hitlerowskiej.
Pieśń, nagrana na taśmę przez informatorkę, wykonana jest pod względem muzycznym swobodnie, ze sporadycznym stosowaniem drobnych odmian, które zaznaczono w zapisie nutowym małymi nutkami. Składa się z dwu melodii, które wchodzą w skład wielu innych pieśni o różnych tekstach. I tak część I podanego utworu opiera się na I części melodii pieśni towarzyskiej, która krążyła w repertuarze mieszczańskiej burżuazji na przełomie XIX i XX w., a następnie została spopularyzowana w kołach młodzieży uniwersyteckiej i gimnazjalnej jako pieśń pożegnalna do słów: Upływa szybko życie, jak potok płynie czas. W tej funkcji dotrwała w tych środowiskach do lat międzywojennych i następnych. Wydana została w 1915 r. w zbiorze Pieśni Legionów Polskich (s. 30, nr 22), gdzie jako autora słów podano Franciszka Leśniaka. Melodia, stanowiąca II część nadesłanej pieśni, brzmi natomiast identycznie z II częścią patriotycznej pieśni z lat pierwszej wojny światowej: Jak długo w sercach naszych choć kropla polskiej krwi, tak długo w sercach naszych ojczysta miłość tli, śpiewanej także w okresie międzywojennym przez młodzież szkolną. Ta sama melodia stanowi zresztą część II partyzanckiej pieśni pt. Wędrował księżyc złoty. I tak oto krążą po Polsce niniejsze wątki melodyczne. Wychodząc z różnych środowisk i różnych okresów historii naszego kraju, wymieniały się wzajemnie, schodziły i znów rozchodziły, by spotkać się ponownie w ciężkich latach okupacji i formować piosenkę walczących szeregów partyzanckich[1].
1. |
Świrko Stanisław, Z pieśnią i karabinem: pieśni partyzanckie i okupacyjne z lat 1939–1945: wybór materiałów z konkursu ZMW i „Nowej Wsi”, Warszawa, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, 1971, s. 317, 530, 531. |