Tytuł: |
Kalina |
|
Rosła kalina |
Autor słów: |
|
Autor muzyki: |
|
Data powstania: |
1844 |
Teofil Lenartowicz napisał Kalinę najpierw jako wiersz zamieszczony w warszawskim noworoczniku Niezapominajka w lipcu 1844 r. W bogatej twórczości Lenartowicza poświęconej przyrodzie i ziemi Mazowsza, drzewa miały swoją symbolikę i personifikację animistyczną. Na ten temat można ułożyć swego rodzaju magiczny alfabet poety, na przykład kalina była dla niego wiejską dziewczyną pochyloną nad potokiem, tak zresztą opisywaną jak w tej popularnej piosence. Wszystkich zachwycił wierszyk o kalinie, do którego muzykę wkrótce skomponował, przyjaciel poety, Ignacy Marceli Komorowski.
Szybko Kalina wydostała się z salonu na ulicę, gdzie można było usłyszeć ją w wykonaniu podwórzowych śpiewaków. Jak wspomina Stanisław Wasylewski w swojej książce Życie polskie w XIX wieku, w roku 1847 popularność tej pieśni była tak znaczna, że grożącą Warszawie cholerę „odstraszano aksamitnymi dźwiękami Kaliny”.
Kalina przyniosła swoim autorom wielkie szczęście. Bo choć zapomniano wiele innych utworów literackich i muzycznych z ich dorobku, jednemu i drugiemu wyryto na kamiennych nagrobkach słowa: „Twórcy Kaliny – rodacy!”. Lenartowiczowi na krakowskiej Skałce, a Komorowskiemu na warszawskich Powązkach[6].
Kalina bardzo szybko zdobyła szeroką popularność, która przetrwała do czasów współczesnych. Pieśń wykonywana jest w dwóch wersjach: jako utwór estradowy w formie bardziej rozwiniętej oraz w łatwiejszej do zapamiętania formie zwrotkowej, opracowanej na użytek powszechny[2].
1. |
Śpiewnik pracownic polskich, wyd. 5 powiększone, Poznań, 1919, s. 97. |
2. |
Wacholc Maria, Śpiewnik polski, Warszawa, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1991, s. 67–69. |
3. |
Wójcicki Antoni, Cieślak Antoni, Polskie pieśni i piosenki: śpiewnik polski, Warszawa, Wydawnictwo Polonia, 1989, s. 145, 146, 216. |
4. |
Adamski Walerjan, Polski śpiewnik narodowy z melodiami, wyd. 2, Poznań, Księgarnia i Drukarnia św. Wojciecha, 1919, s. 125, 126. |
5. |
|
6. |
Adrjański Zbigniew, Złota księga pieśni polskich: pieśni, gawędy, opowieści, Warszawa, Bellona, 1994, s. 102–104. |
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2007–2013.