Nazwisko: |
Krahelska, Krystyna Irena |
Pseudonim: |
Danuta |
Data urodzenia: |
24 marca 1914
|
Miejsce urodzenia: |
Mazurki (nad rzeką Szczarą, powiat baranowiecki, pogranicze Polesia i Nowogródczyzny) |
Data śmierci: |
2 sierpnia 1944 |
Miejsce śmierci: |
Warszawa |
Poetka i pieśniarka Polski Podziemnej, także łączniczka i kurierka Armii Krajowej, przyszła na świat w Mazurkach nad rzeką Szczarą (Polesie)[2]. Po tułaczce wojennej rodzice Krystyny osiedlili się ponownie w Mazurkach, by w 1926 r. przenieść się do Brześcia nad Bugiem. W 1932 r. ukończyła Gimnazjum im. Romualda Traugutta i wyjechała do Warszawy. W latach gimnazjalnych pisała już wiersze i działała w harcerstwie, uczestnicząc m. in. w Zlocie Skautów Słowiańskich, który odbywał się w Pradze w 1931 r. Na Uniwersytecie Warszawskim studiowała początkowo geografię i historię, ostatecznie jednak wybrała etnografię. Dyplom magistra uzyskała w 1938 lub 1939 r., przy czym tematem jej pracy była monografia etnograficzna rodzinnych Mazurek. W czasie studiów (1937 r.) pozowała rzeźbiarce Ludwice Nitschowej (1889–1989) do pomnika Syreny, który w kwietniu 1939 r. ustawiono nad Wisłą na Wybrzeżu Kościuszkowskim. Pierwsze miesiące wojny spędziła w Warszawie, następnie wyjechała do Pieszej Woli, skąd w połowie 1940 r. przeniosła się do Puław i podjęła pracę w Instytucie Gospodarstwa Wiejskiego jako laborantka. Należała już wówczas do Związku Walki Zbrojnej, uczestniczyła w kursach sanitarnych oraz wykonywała zadania kurierki. Napisała w tym czasie dwie piosenki: Kołysankę o zakopanej broni i Kujawiaka, a także kilkanaście wierszy. W 1943 r. przeniosła się do Warszawy. Tam powstały dwa kolejne utwory muzyczne: Tobruk i Hej, chłopcy, bagnet na broń. Następnie pracowała przez pewien okres w szpitalu we Włodawie. W lipcu 1944 r. powróciła do Warszawy i otrzymała przydział jako sanitariuszka do 1 plutonu w 3 szwadronie dywizjonu „Jeleń”, pułk „Baszta”, na Mokotowie. W pierwszym dniu Powstania Warszawskiego ciężko ranna, pomimo operacji i wysiłków lekarzy zmarła o świcie dnia 2 sierpnia 1944 r. Pochowano ją na niewielkim cmentarzyku przy kościele Św. Katarzyny na Służewcu. Dowództwo Armii Krajowej odznaczyło ją pośmiertnie Krzyżem Walecznych[1].