Pianista jazzowy, kompozytor i aranżer, także pedagog. Absolwent Wydziału Jazzu i Muzyki Rozrywkowej Akademii Muzycznej w Katowicach. Na studia został przyjęty w 1986 r. bez egzaminu jako laureat Międzynarodowego Konkursu Improwizacji Jazzowej, zorganizowanego przez tę uczelnię^[1]. Edukację muzyczną odbywał u pianistów tej klasy, co: Barry Harris i Bela „Sakci” Lakatos^[2].

W 1986 r. był laureatem Konkursu Improwizacji Jazzowej w Katowicach^[2], a w 1989 r. II nagroda na Międzynarodowym Konkursie Pianistów Jazzowych w Kaliszu ugruntowała jego pozycję w polskim jazzie. W tym samym roku znalazł się w gronie finalistów konkursu pianistycznego im. Theloniusa Monka w Waszyngtonie (USA)^[1]. Karierę rozpoczął od występów w kwintecie Piotra Wojtasika. Od 1991 r. był członkiem kwartetu Janusza Muniaka. Grał także w kwartecie Andrzeja Cudzicha, z którym nagrał płytę pt. Simply Way. W 1993 r. rozpoczął współpracę z amerykańskim klarnecistą Bradem Terry’m (specjalistą od gwizdu artystycznego), którą udokumentowały dwie płyty: All About Spring z 1994 r. i Colorado z 1997 r^[2]. Współpracował także m.in. z Zbigniewem Namysłowskim, Maciejem Sikałą i Jarosławem Śmietaną^[1].

W 1994 r. ukazała się płyta autorska Joachima Mencla pt. Silent Way Of Miles D., dedykowana Milesowi Davisowi. Podczas I Spotkania Muzyków Chrześcijan (Dursztyn’92) – wraz z Robertem Cudzichem, Piotrem Jankowskim, Marcinem Pospieszalskim i Mieczysławem Szcześniakiem – założył chrześcijańską formację New Life M, w której piosenki gospel śpiewa obecnie Natalia Niemen. Zespół nagrał cztery płyty: Stoisz u naszych drzwi (1992 r.) – z gościnnym udziałem Ewy Urygi, New Life M Na Żywo – z okazji trasy koncertowej z 1996 r., Twoja miłość (1997 r.) i Dla ciebie i dla mnie (2001 r.)^[2]. Prowadzi własne trio z Michałem Barańskim – cb., i Arkadiuszem Skolikiem – dr. Jest kompozytorem własnego repertuaru jazzowego, muzyki teatralnej, baletowej (pantomima Champion) i utworów kameralnych. W dorobku dyskograficznym ma płyty autorskie, w których demonstruje największe zalety swej pianistyki – subtelność i improwizacyjną inwencję^[1].

Joachim Mencel występował na festiwalach jazzowych w kraju i za granicą, by wymienić: krakowskie – Festiwal Klarnetowy, Solo Duo Trio, Zaduszki Jazzowe, a także Festiwal Muzyki Klasycznej w Łańcucie, Jazz Fair Festival w Poznaniu, Jazz Jamboree w Warszawie, Jazz nad Odrą we Wrocławiu czy też brytyjski Brighton Festival, Polish Jazz Festival w „Givatahim Theatre” w Tel Awiwie (Izrael) i Music Fest w Aberystwyth (Walia). Koncertował także w Austrii, Czechach, Danii, Grecji, Niemczech, Rosji, we Włoszech i w Stanach Zjednoczonych (m.in.: w „Vartan’s Jazz Club” w Denver i na University Of New Hampshire).

Jest również znanym aranżerem muzyki wokalnej. Aranżował piosenki m.in. dla Anny Marii Jopek, Niny Stiller i Mieczysława Szcześniaka (New Life M.), a także wszystkie piosenki na płycie Karoliny Styły pt. My Favourite Songs. Jest autorem muzyki do kilku przedstawień baletowych i pantomimy (m.in. Champion w reżyserii Krzysztofa Najdowskiego i z choreografią Dorothe Bretz). Zrealizował specjalny projekt na orkiestrę smyczkową i kwartet jazzowy (z Bradem Terry’m), który zaprezentowano w Filharmonii Śląskiej w Katowicach oraz na Międzynarodowym Festiwalu Klarnetowym w Krakowie. Telewizja Polska nakręciła film muzyczny pt. Deszcz (reż. Tomasz Dobrowolski), w całości oparty o jego instrumentalne kompozycje. Z kolei Kwartet Rubinstein nagrał dwa jego utwory: Preludium i Ta góra na kwartet smyczkowy (płyta raneQ).

Aktualnie jego głównym projektem autorskim jest jmTrio. Prezentuje z nim przede wszystkim własne kompozycje – poprzez instrumentarium bliskie konwencji jazzowej, tworzące jednak z racji na swój charakter i sposób wykonania – nową stylistykę. Wybiegając poza konwencję jazzu, zachęcają do poszukiwania nowych rozwiązań na płaszczyźnie muzyki etnicznej i współczesnej. Daje to w efekcie nową, oryginalną jakość, co dokumentuje debiutancka płyta jmTrio zatytułowana Interludium (2004 r.), która została w dużej mierze nagrana z muzykami tworzącymi do niedawna formację Satlach – Shanirem Ezrą Blumenkranzem i Kevinem Zubkiem. Pomijając współpracę lidera z innymi muzykami, głównie perkusistami i kontrabasistami, trio zasadniczo tworzą, obok niego: Krzysztof Pacan – cb. i Arkadiusz Skolik – dr.

Joachim Mencel występował i nagrywał z wieloma wybitnymi artystami jazzowymi, takimi jak: wokaliści – Marek Bałata, Deborah Brown, saksofoniści – Janusz Brych, Danny Goodhew, Oleg Kirejew (płyta Song For Sonny), Charlie Mariano, Adam Pierończyk, basiści – Dan Eubanks, Willem von Hombracht, Dwight Kilian, Krzysztof Mróz, Jacek Niedziela, Rufus Reid, Vitold Rek, perkusiści – Ronnie Burrage, Terry Clarke, Kevin Giannino, Steve Glover, Marcin Jahr, Kazimierz Jonkisz, Paul Romaine, Janusz Stefański, Łukasz Żyta, a także gitarzysta Jarosław Śmietana, trębacz Michael Parkinson, harmonijkarz William Galison, wibrafonista David Friedman i flecistka Jadwiga Kotnowska.

Muzyk dysponuje perfekcyjną techniką i charakterystycznym sposobem improwizacji. W zakresie inspiracji i wyobraźni muzycznej znajduje się w tzw. białej linii pianistów jazzowych, której prekursorami byli: Dave Brubeck, Bill Evans i John Lewis. Zajmuje się także działalność pedagogiczną, prowadząc zajęcia w Krakowskiej Szkole Jazzu i Muzyki Rozrywkowej (w klasie fortepianu) oraz warsztaty muzyczne w kraju i za granicą, m.in. w Wielkiej Brytanii i Stanach Zjednoczonych^[2].