Nazwisko: |
Namysłowski, Zbigniew |
Data urodzenia: |
9 września 1939 |
Miejsce urodzenia: |
Warszawa |
Data śmierci: |
7 lutego 2022 |
Puzonista, saksofonista altowy i sopranowy, kompozytor i aranżer, także wiolonczelista i flecista. Ukończył Podstawową Szkołę Muzyczną w Krakowie w klasie fortepianu i Liceum Muzyczne w Warszawie w klasie wiolonczeli. Osierocony w czwartym roku życia, dzieciństwo i młodość spędził pod opieką babci Julii Żeromskiej. Po wojnie zamieszkał w Krakowie. W 1954 r. przeniósł się do Warszawy. Rok później związał się z klubem studenckim „Hybrydy”, gdzie debiutował jako pianista jazzowy w zespole Five Brothers.
W 1956 r. został puzonistą zespołu Witolda Krotochwila. Wkrótce zespół ten przekształcił się w Modern Dixielanders w składzie: Jerzy Bartz – dr., Witold Krotochwil – pf., Włodzimierz Kruszyński – cl., Zbigniew Namysłowski – tbn., lider, Zdzisław Orłowski – cb., Bogusław Rudziński – ten. sxf., Bohdan Styczyński – co. Wziął z nim udział w I Ogólnopolskim Przeglądzie Studenckich Zespołów Jazzowych we Wrocławiu w 1957 r., gdzie zdobył wyróżnienie indywidualne. Jako wiolonczelista zespołu Modern Combo Krzysztofa Sadowskiego wystąpił na II Międzynarodowym Festiwalu Jazzowym w Sopocie w 1957 r. W 1958 r. z zespołem Hot Club Melomani wziął udział w pierwszym koncercie jazzowym w Filharmonii Narodowej w Warszawie. W tym samym roku z zespołem Jerzego Matuszkiewicza koncertował w Danii (pierwszy po wojnie występ polskich jazzmanów w Europie Zachodniej), a z Modern Dixielanders we Francji. Grał na puzonie w Traditional Jazz Makers i New Orleans Stompers.
Karierę puzonisty jazzu tradycyjnego zakończył w zespole Zygmunta Wicharego. W 1960 r. został saksofonistą altowym grupy The Wreckers Andrzeja Trzaskowskiego, z którą współpracował do 1963 r. Dokonał z nią nagrań archiwalnych dla Polskiego Radia oraz płytowych. Odbył tournée po Włoszech, RFN, Szwajcarii, Jugosławii i NRD. W 1962 r. wyjechał też na pierwsze koncerty polskiego zespołu jazzowego w USA.
W 1961 r. utworzył pierwszy własny zespół Jazz Rockers w składzie: Zbigniew Namysłowski – alt sxf., Krzysztof Sadowski – pf., Adam Skorupka – cb., Michał Urbaniak – ten. sxf., Andrzej „Fats” Zieliński – dr. Wystąpił z nim na Międzynarodowym Festiwalu Muzyki Jazzowej Jazz Jamboree ’61 w Warszawie. Pierwsze nagrania tego zespołu utrwalone zostały na dwóch singlach: SP Jazz Jamboree ’61 nr 3 Jazz Rockers (Muza 1961) i SP Holiday Moods: The Jazz Rockers (Muza 1961).
Tworzył później kolejne własne zespoły:
– w 1963 r. z Włodzimierzem Gulgowskim – pf, Tadeuszem Wójcikiem – cb. i Czesławem Bartkowskim – dr.;
– w 1965 r. z Adamem Matyszkowiczem – pf., Januszem Kozłowskim – cb. i Czesławem Bartkowskim – dr.;
– w 1967 r. z Adamem Matyszkowiczem – pf., Romanem Dylągiem – cb. i Jonem Christensenem – dr.;
– w 1972 r. z Stanisławem Cieślakiem – tbn., Tomaszem Szukalskim – ten. sxf., bcl., Pawłem Jarzębskim – cb. i Kazimierzem Jonkiszem – dr.;
– w 1974 r. z Tomaszem Szukalskim – ten. sxf., sopr. sxf., Wojciechem Karolakiem – pf., Pawłem Jarzębskim – cb. i Czesławem Bartkowskim – dr.;
– w 1977 r. z Sławomirem Kulpowiczem – pf., Pawłem Jarzębskim – cb. i Januszem Stefańskim – dr.;
– w 1987 r. z Kubą Stankiewiczem – pf., Dariuszem Oleszkiewiczem – cb. i Josém Torresem – perc.;
– w 1990 r. z Januszem Skowronem – pf., Zbigniewem Wegehauptem – cb. i Cezarym Konradem – dr.;
– w latach 1993–1995 z Leszkiem Możdżerem – pf., Zbigniew Wegehauptem – cb. i Cezarym Konradem – dr.;
– od 1996 r. z Grzegorzem Grzybem – dr., Krzysztofem Herdzinem – pf., Cezarym Paciorkiem – acc., Maciejem Strzelczykiem – vno, Josém Torresem – perc., Olgierdem „Olo” Walickim – cb.;
– od 2001 r. z Grzegorzem Grzybem – dr., Sławomirem Jaskułke – pf., Krzysztofem Pacanem – cb.
Prowadził także Air Condition (1980–1984), Namysłowski-Śmietana Band (1984–1985) i The Q (1986–1989) oraz zespoły o różnych składach, tworzone do pojedynczych przedsięwzięć artystycznych na estradzie i w studiach nagrań.
W latach 1978–1980 koncertował i nagrywał w USA z Urszulą Dudziak i Michałem Urbaniakiem. Współpracował ze Studiem Jazzowym Polskiego Radia, Stowarzyszeniem Popierania Prawdziwej Twórczości „Chałturnik”, Janem „Ptaszynem” Wróblewskim, Markiem Blizińskim oraz grupą Novi Singer, z którą odbył najdłuższą podróż artystyczną w historii polskiego jazzu do Indii, Nowej Zelandii i Australii. Współpracował także z jazzmanami zagranicznymi i zespołami rockowymi, m.in. z grupą Niebiesko-Czarni i Niemen Enigmatic.
Występował na koncertach i festiwalach jazzowych w kraju i za granicą, m.in. w RFN, NRD, ZSRR, Szwecji, Szwajcarii, Francji, Holandii, Hiszpanii, Grecji, na Węgrzech i Kubie, we Włoszech, w Bułgarii, Belgii, Norwegii, Czechosłowacji, Finlandii, Jugosławii, Izraelu, Meksyku, USA i Kanadzie.
Wielokrotnie brał udział w Międzynarodowym Festiwalu Jazzowym Jazz Jamboree: w latach 1958–1967, 1969–1970, 1972–1977, 1980–1984, 1987–1992 i w 1994 r. Dokonał licznych nagrań dla archiwum Polskiego Radia oraz płytowych w kraju i za granicą. Był pierwszym polskim muzykiem jazzowym, który nagrał za granicą płytę – LP Zbigniew Namysłowski Modern Jazz Group: Lola, wydany w 1967 r. przez londyńską firmę Decca[1].
Chętnie grywał z góralami. Począwszy od słynnego koncertu z zespołem Jana Karpiela Bułecki w 1994 r. na Jazz Jamboree w Warszawie po organizowany od osiemnastu lat każdego roku jesienią w Tatrach Jazz Camping Kalatówki, podczas którego tradycyjnie odbywa się koncert muzyków jazzowych z góralami. Chętnie też łączył jazz z muzyką klasyczną. Był autorem projektów m.in. Mozart in Jazz oraz Mozart Goes Jazz. W ostatnich latach uruchomił inicjatywę – Big Band „Kalatówki” – prawdziwie nowoczesny, współcześnie brzmiący big-band, czyli 17-osobowa jazzowa orkiestra. Muzyk był jej liderem, głównym kompozytorem i aranżerem. Big Band „Kalatówki” wykonuje muzykę ambitną, nie komercyjną, czysty jazz, ale bardzo nowoczesny[2].
Wystąpił w:
– filmie Kalatówki ’59 oraz w zrealizowanym w 1965 r. w Warszawie przez Joachima Berendta dla telewizji zachodnioniemieckiej Jazz aus Polen (reż. Janusz Majewski);
– filmie biograficznym Zbigniew Namysłowski (reż. Tomasz Lengren);
– recitalach TV: Kwartet Zbigniewa Namysłowskiego, Jasmine Lady, Dylemat, czyli historia jednego nagrania, Benefis Zbigniewa Namysłowskiego oraz Jazz i okolice.
Jego karierze poświęcone jest hasło w telewizyjnej wersji „Leksykonu Polskiej Muzyki Rozrywkowej” odc. 75 (reż. Ryszard Wolański) oraz biografia Follow Namysłowski: 25 lat na jazzowej scenie Krystiana Brodackiego, wydana przez Polskie Stowarzyszenie Jazzowe w 1984 r.
Jest kompozytorem muzyki filmowej (Choinka strachu reż. Tomasz Lengren, Ukryty w słońcu reż. Jerzy Trojan); własnego repertuaru koncertowego i płytowego; wielu tematów jazzowych, m.in. Piątawka, Blues Shmues, Piękna Lola Kwiat Północy, Siódmawka, Winobranie, Der Schmalz Tango, W to mi graj, Double Trouble Blues, Western Ballad, Bop berek, Quiet Afternoon, Kujaviak Goes Funky, Jasmine Lady, Speed Limit, Dylemat, Follow Your Kite, Śliczna różdżkareczka, Taki sobie walczyk i Kaloryfer; piosenek, m.in. A kiedy pora zmierzchu nastanie, Sprzedaj mnie wiatrowi, Jak mam pana ośmielić, Kocham się w poecie, Tak mało chcę, Zmęczona miłość, A ty pocałujesz mnie i Król pozorów.
Jest zwycięzcą pierwszego plebiscytu czytelników miesięcznika „Jazz” w 1961 r. W ankiecie pisma „Down Beat” uznany został w 1967 r. za talent zasługujący na szersze uznanie. Wielokrotnie zwyciężał w ankietach Jazz Top magazynu „Jazz Forum”, m.in. w kategorii saksofon altowy w latach 1982–1988, w 1990 r., a także w latach 1996–1999, w kategorii kompozytor w 1982 i 1990 r. oraz w latach 1992–1995, 1997–1999, w kategorii muzyk roku w 1982 r. i w latach 1989–1994, w kategorii płyta roku w 1988 r. (LP Zbigniew Namysłowski The Q: Open), w 1991 r. (CD Zbigniew Namysłowski Quartet: Without a Talk), w 2003 r. (CD Zbigniew Namysłowski: Standards), w kategorii zespół roku w 1991 r. i 1994 r., w kategorii instrumenty różne w latach 1994–1995.
Jest laureatem:
– II nagrody na Krajowym Festiwalu Piosenki Polskiej Opole ’77 za piosenkę Kocham się w poecie,
– nagrody specjalnej na Krajowym Festiwalu Piosenki Polskiej Opole ’80 za muzykę i aranżację piosenki Tak mało chcę,
– nagrody Programu III Polskiego Radia im. Mateusza Święcickiego w 1990 r.,
– nagrody polskiego przemysłu fonograficznego Fryderyk ’95 w kategorii album roku – jazz (CD Zbigniew Namysłowski Quartet & Zakopane Highlanders Band),
– nagrody Fryderyk 2006 w kategorii jazzowy muzyk roku i album roku – jazz (CD Zbigniew Namysłowski Quintet: Assymetry),
– nagrody Złoty Fryderyk 2008 za całokształt działalności artystycznej,
– honorowej Złotej Tarki na Old Jazz Meeting w Iławie w 2006 r. za półwiecze działalności artystycznej,
– uhonorowany Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski.
O jego pozycji w polskim i światowym jazzie świadczą m.in. noty biograficzne w Encyclopedia of Jazz (Leonard Feather & Ira Gitler) oraz w Jazz Führer (Carlo Bohländer, Karl Heinz Holler)[1].
1. |
|
2. |
http://jazzforum.com.pl/main/news/zmar-zbigniew-namysowski-legenda-polskiego-jazzu |