Nazwisko: |
Szczepkowski, Janusz |
Data urodzenia: |
15 czerwca 1943 |
Miejsce urodzenia: |
Żyrardów |
Data śmierci: |
15 grudnia 2021 |
Piosenkarz, autor tekstów piosenek, widowisk słowno-muzycznych, publikacji prasowych. Edukację muzyczną rozpoczął w wieku 7 lat grając na skrzypcach. Po okresie fascynacji skrzypcami rozpoczął się dla niego czas pisania wierszy i pragnienie wyrażenia swoich uczuć za pomocą pióra i głosu – w postaci piosenki. Rodzice Janusza Szczepkowskiego zapewnili mu lekcje śpiewu u takich pedagogów jak: Ada Sari, Zbigniew Brzeziński (nauczyciel Jana Kiepury), Andrzej Bogucki i Janina Godlewska. Dalej kontynuował naukę w Studium Muzycznym na Wydziale Piosenkarskim w Warszawie. Był laureatem i uczestnikiem festiwali piosenki w Zielonej Górze, Opolu i Budapeszcie.
Śpiewał na różnych imprezach krajowych i zagranicznych z towarzyszeniem wielu akompaniatorów oraz orkiestr. Chęć posiadania własnego zespołu z indywidualnym repertuarem doprowadziła do utworzenia zespołu Varsovie w 1966 r. Grupa przyjęła skład „bitelsowski”, tj. znalazły się w nim trzy gitary, perkusja oraz wokal. Do zespołu należeli: Janusz Szczepkowski – voc., Wojciech Rękawek – g., kierownik muzyczny, Marek Guranowski – g. i Ludwik Wdowiak – dr. Poza licznymi koncertami grupa brała udział w różnych przeglądach i imprezach estradowych, np. „Rytmy dla was” (występ wspólnie z Wojciechem Gąssowskim). Ich nagrania nadawała Radiostacja Harcerska i Polskie Radio. W warszawskiej rozgłośni zespół Varsovie uczestniczył w audycji „Kolorowy Mikrofon”, która była wtedy bardzo popularna wśród młodych słuchaczy. Utwory grupy dominowały na pocztówkach dźwiękowych wydawanych przez niezależnych wydawców muzycznych. W ten sposób zdarzało się, że piosenki Varsovie znalazły na jednej pocztówce dźwiękowej z Cliffem Richardem, Beatlesami czy Bobem Dylanem. Twórczość tego ostatniego artysty zainspirowała zespół do napisania jednego z pierwszych polskich protest-songów pt. List z Hanoi. Utwór jednak bardzo szybko zdjęto z anteny radiowej, a cenzura zakazała jej emisji ze względu „na zbyt big beatowy podkład muzyczny”. Janusz Szczepkowski z zespołem Varsovie nagrał dla radia 6 piosenek: Jeden dzień w Warszawie, Przestań mnie denerwować, Pierwszy raz, Helena, Jesień minęła i Buty. Po czterech latach współpracy artyści przestali razem występować w ramach tej formacji.
W czasie studiów Janusz Szczepkowski nagrywał również do audycji „Kolorowy Mikrofon” piosenki z zespołem Janusza Kępskiego – z Partitą (piosenka Słoneczniki). W 1969 r. krótko współpracował z grupą Demony. Była to rodzinna formacja braci Czubackich z Chodakowa. Z Demonami wystąpił na kilku koncertach, nagrywał wspólne piosenki (np. Julia) i pojawił się w Telewizyjnym Ekranie Młodych w programie „3 X MM”, gdzie gośćmi był również zespół Czerwone Gitary i Tadeusz Woźniak.
Po każdym konkursie lub festiwalu piosenki pozostawała grupa laureatów i tzw. miłośników melodyjnej i „duszoszczypatielnej” piosenki radzieckiej. Chcieli dalej się spotykać, mieć dostęp do nowego repertuaru, a także możliwość skorzystania z pomocy zawodowych akompaniatorów oraz sali do spotkań. Z myślą o nich zaczęły w całym kraju powstawać kluby piosenki. W Warszawie powstał Klub Piosenki Młodzieżowej, czyli kabaret „Czarny Kot”. Był to kabaret piosenki, nie tylko radzieckiej, który działał pod patronatem Zarządu Stołecznego Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Radzieckiej. Oficjalna data powstania to 9 grudzień 1965 r. Prezesem klubu został właśnie Janusz Szczepkowski, a pomagał mu konferansjer i spiker Polskiego Radia Bohdan Zalewski. Członkami założycielami kabaretu zostali: Jerzy Krawczyk, Natasza Czarmińska, Hanna Łasica, Ewa Gontarek (później – prywatnie żona Janusza Szczepkowskiego), Janusz Dyga i Inka Sokołowska. W „Czarnym Kocie” Janusz Szczepkowski poznał Alicję Majewską, Annę Pietrzak, Andrzeja Rosiewicza (występował wówczas w zespole Pesymiści) i Andrzeja Łukaszewskiego – aktora Studenckiego Teatru Satyryków. W klubie pojawiali się tacy artyści jak Violetta Villas, Helena Majdaniec czy Ałła Pugaczowa, Sofia Rotaru i Bułat Okudżawa – wielkie gwiazdy rosyjskiej estrady. Spotkania odbywały się przeważnie w siedzibie na ul. Kredytowej w Warszawie oraz w Domu Kultury Radzieckiej przy ul. Foksal. Do dyspozycji kabaretu była sala koncertowa kina „Aurora”, akompaniatorzy i zespół muzyczny. Klub koncertował w całej Polsce w różnych składach. Występował też w Moskwie, ówczesnym Leningradzie, i wielu innych miastach całego Związku Radzieckiego, również w jego egzotycznych republikach azjatyckich. Stamtąd kabaret przywoził nowe piosenki, często pisane specjalnie dla niego przez tamtejszych autorów i kompozytorów. W tłumaczeniach na język polski lub w oryginale stawały się potem prawdziwymi przebojami w wykonaniu laureatów festiwali zielonogórskich. Aby zostać laureatem tego festiwalu trzeba było przejść zwycięsko kilka etapów trudnych eliminacji. Odbywały się one na szczeblach: środowiskowych, wojewódzkich, półfinały i w końcu – występ w Zielonej Górze. Laureaci współpracowali potem z orkiestrami Stefana Rachonia, Henryka Debicha i Czesława Majewskiego, występowali w telewizji i nagrywali płyty. Andrzej Łukaszewski był pierwszym zwycięzcą z roku 1965, a Janusz Szczepkowski był laureatem II Festiwalu Piosenki Radzieckiej w 1966 r. Jako laureat festiwalu wystąpił jeszcze w kilku następnych edycjach tej imprezy śpiewając utwory własnego autorstwa lub tłumaczenia. Jego piosenki często ukazywały się w zbiorach oraz wydawnictwach prasowych. Janusz Szczepkowski reprezentował też Polskę na Festiwalu Protest Songów w Budapeszcie z piosenką List z Hanoi – wzorem Boba Dylana, protestując przeciw wojnie w Wietnamie.
Po próbach sił jako piosenkarz Janusz Szczepkowski odkrył swoje powołanie jako autor tekstów. Początkowo tworzył na własną potrzebę, a z czasem zaczął pisać teksty dla innych wykonawców. Był to czas, w którym zdobył najwięcej nagród w różnego typu konkursach i festiwalach. Poznał wtedy autorów: Leona Sęka, Andrzeja Jastrzębca-Kozłowskiego, Janusza Kondratowicza, Marka Gaszyńskiego i wielu innych. Z Januszem Komanem napisał dla debiutującej wtedy Krystyny Prońko: Papierowe ptaki, Anioł i róża, Dwa anioły, Po co Ci to chłopcze. Z Januszem Kępskim – Ze starej płyty, Edmundem Bergiem – Nie żałujmy tej miłości, Katarzyną Gaertner – śląski przebój Jańcio, z Marią Kucharską-Zdziarską – kołobrzeskie przeboje Opowiedz nam Ojczyzno i Bajkę o dniu wczorajszym, a z Alkiem Nowackim, liderem grupy Homo Homini – piosenki dla Don Wasyla i innych popularnych wykonawców.
W 1970 r. na kolejne 20 lat Janusz Szczepkowski zaangażował się w Festiwal Piosenki Żołnierskiej w Kołobrzegu. Zdobył tam wszystkie z możliwych nagród i miał okazję być autorem widowisk: „Zza płotu” (nagroda publiczności), „Dwa miecze”, „Kołobrzeska legenda”, „Z umiarkowanym optymizmem” i innych, często z udziałem ponad 100 wykonawców.
Przyjaźnił się z wieloma utalentowanymi ludźmi m.in. Anną Jantar z zespołem Waganci, Reginą Pisarek, Barbarą Książkiewicz, Renatą Kretówną i Iwoną Niedzielską. Regina Pisarek za wykonanie jego dwóch utworów Opowiedz nam Ojczyzno i Bajkę o dniu wczorajszym zdobyła 2 Złote Pierścienie. Miał też przyjemność poznać znakomitych aktorów, takich jak Emil Karewicz, Stanisław Mikulski, Wieńczysław Gliński, Bogumił Kłodkowski. Pisał też teksty dla zespołów dziecięcych: Varsowia, Fasolinki, Rota.
Wiele jego piosenek funkcjonuje do dzisiaj, np. Opowiedz nam Ojczyzno często wykonywana jest przez dzieci i młodzież na akademiach z okazji Święta Niepodległości i pojawia się jako wiersz w podręcznikach szkolnych, a utwór Niepodległa, Niepokorna znalazł się w kanonie piosenek „solidarnościowych”. Jańcio miał wiele wykonań, oprócz duetu – Pawła Kukiza i Dominiki Kurdziel, śpiewali ją również – Krzysztof Respondek z Tatianą Okupską. Ze starej płyty wciąż jest w repertuarze Andrzeja Frajndta i Partity. Do dzisiaj pisze teksty, ulegając prośbom coraz młodszych wykonawców.
Po ponad 30-tu latach przerwy, w 2005 r. Janusz Szczepkowski nagrał utwór swojego przyjaciela – Jerzego Andrzeja Masłowskiego z muzyką Marka Sarta pt. Między nocą a porankiem, która znalazła się na płycie dołączonej do tomiku poezji pt. Kiedy umiera anioł[2].
1. |
|
2. |
Szczepkowski, Janusz |
3. |
https://zaiks.org.pl/artykuly/2022/styczen/janusz-szczepkowski |