Pianista, wibrafonista, kompozytor, aranżer i teoretyk jazzu, a także poeta i myśliciel. Pochodzi z rodziny o tradycjach muzycznych. Naukę gry na fortepianie rozpoczął w wieku 6 lat.

Pierwszy zespół muzyczny założył w szkole średniej – grywał wtedy na balach i imprezach szkolnych. Wówczas, jako pianista, otrzymał pierwsze wyróżnienie na amatorskim konkursie muzycznym w Bydgoszczy. W czasie studiów, w wieku 18 lat, został pianistą jazzowego zespołu studenckiego. W tym czasie na strychu Klubu Studentów Wybrzeża „Żak” znalazł nieco uszkodzony wibrafon, który naprawił i zaczął na nim grać.

Intensywna działalność muzyczna sprawiła, że studiował aż 10 lat, ale studia ukończył i uzyskał tytuł magistra inżyniera architekta. Jako architekt jednak nigdy nie pracował.

Lata 1957–1967 były dla Ryszarda Kruzy okresem intensywnej twórczości. Był wówczas animatorem życia muzycznego Trójmiasta – jednego z najważniejszych centrów kultury polskiej lat 60. Był także kompozytorem, współkompozytorem i wykonawcą muzyki dla większości teatrów i kabaretów znanych w Polsce i za granicą (CoTo, To Tu, Kabała, Jazz i Poezja, Studio Rapsodyczne) oraz uczestnikiem wielu festiwali. Zdobył pierwsze miejsce na I festiwalu „Jazz nad Odrą” we Wrocławiu w 1964 r. Szybko został uznany przez krytykę i środowisko za czołowego wibrafonistę Europy. Niestety na początku lat osiemdziesiątych miał poważny wypadek samochodowy, którego skutkiem było przerwanie jego aktywnej działalności jako instrumentalisty.

Przerywając pracę wykładowcy na Wydziale Jazzu Konserwatorium im. Beli Bartoka w Budapeszcie przeniósł się do Kanady, gdzie trafił na początek rewolucji w elektronice i wynalazek syntezatora. Po otrzymaniu propozycji dyrektora Państwowego Centrum Muzyki Rozrywkowej (Országos Szórakoztatózenei Központ) i wykładowcy w Akademii Jazzu na wyspie Csepel w Budapeszcie wraca z rodziną na Węgry i pisze (wraz z uczniem i przyjacielem Gaborem Banay) pierwszą na Węgrzech książkę o syntezatorach. Książka ta jest do dzisiaj wykorzystywana na węgierskich uczelniach.

Ryszard Kruza zajmował się pisaniem muzyki dla zespołów z całego świata oraz aranżacją muzyki do wielu płyt czołowych muzyków jazzowych i rozrywkowych Węgier. Pracuje także jako reżyser muzyczny

Po otrzymaniu propozycji dyrektora Państwowego Centrum Muzyki Rozrywkowej (Országos Szórakoztatózenei Központ) i wykładowcy w Akademii Jazzu na wyspie Csepel w Budapeszcie wraca z rodziną na Węgry i pisze (wraz z uczniem i przyjacielem Gaborem Banay) pierwszą na Węgrzech książkę o syntezatorach. Książka ta jest do dzisiaj wykorzystywana na węgierskich uczelniach. Preferował muzykę bigbandową, ale nie unikał mniejszych form. Jego ulubionymi wykonawcami byli Aladar Pege oraz zespół Cotton Club Singers, który wprowadził na arenę życia artystycznego nagraniem płytowym inauguracyjnego koncertu i zamyka 10 lat później pożegnalnym koncertem dla wielotysięcznej publiczności.

Dokonał wyłomu w mentalności uznawanych wówczas pedagogów jazzowych na Węgrzech zyskując sobie wielu wyznawców wśród muzyków i teoretyków – m. in. Janos Gonda, dyrektor i założyciel wyższej szkoły Jazzu w Budapeszcie, z którym tworzyli działający przez lata i zdobywający nagrody na festiwalach „Gonda-Kruza Quartet”.

Ostatnie dziesięć lat jego życia to – wynikające z ciężkiej choroby – znaczne ograniczenie publicznych występów. W tym okresie oddał się pracy dydaktycznej, projektowaniu nowego rodzaju instrumentu oraz pisaniu podręczników i poezji.

Ważniejsze nagrody:

• I Festiwal Jazz nad Odrą 1964 – I nagroda w kategorii instrumentów solowych – wibrafon
• Festival Alba-Regia w Székesfehérvár 1969 – Gonda – Kruza Quartet, II nagroda^[1].