Nie stąpał w życiu swem po kwiatach,
Lecz dla idei tylko żył;
Miesiące długie w kazamatach,
O wolnej Polsce tylko śnił!
Jego zapał i praca szczera
Wydała dzisiaj wielki plon.
O, dobrze znamy Bohatera(1),
Każdemu sercu drogi On!
Marzenia cudne się spełniły,
Wysłuchał modlitw Jego Bóg,
I już zgnębione wrogie siły,
I zwyciężony podły wróg.
Czcimy więc Ciebie, Bohaterze,
Ty jeden tylko nami rządź,
Każdy krew swoją da w ofierze,
(1) Józef Piłsudski urodził się w 1867 roku w Żułowie pod Wilnem. Ukończył gimnazjum w Wilnie i był przez pewien czas na wydziale medycznym Uniwersytetu w Charkowie. W roku 1887, a więc w wieku lat zaledwie dwudziestu, został zesłany przez władze carskie na pięć lat na Syberię, jako podejrzany o udział w zamachu na życie Aleksandra III. W roku 1892 powrócił na Litwę i wstąpił do Polskiej Partii Socjalistycznej, oddając się całkowicie pracy niepodległościowej. W roku 1900 został aresztowany w Łodzi, wskutek wykrycia w jego mieszkaniu tajnej drukarni „Robotnika”; osadzony początkowo w X pawilonie w cytadeli warszawskiej, potem przewieziony do Petersburga, skąd uciekł. W latach 1904–1905 kierował działalnością bojową na obszarze Kongresówki. W Galicji tworzył organizacje strzeleckie, przysposabiając naród do walki zbrojnej o niepodległość. Po wybuchu wojny został komendantem I brygady Legionów Polskich (brygadierem). W lipcu 1917 roku aresztowany przez niemieckie władze okupacyjne i wywieziony do twierdzy w Magdeburgu, uwolniony został w listopadzie 1918 roku przez zrewolucjonizowany lud niemiecki. Po powrocie do ojczyzny Józef Piłsudski objął władzę dyktatorską i rozpoczął pracę nad wewnętrzną odbudową państwa. Mianował rząd, zwołał sejm, a jako naczelnik państwa i wódz naczelny wojska polskiego, przeprowadził zwycięską wojnę z Rosją. W dniu 17 marca 1921 roku sejm ustawodawczy ogłosił konstytucję Rzeczypospolitej. W 1922 roku Józef Piłsudski ustąpił ze stanowiska naczelnika państwa. Po zabójstwie pierwszego prezydenta Rzeczypospolitej Gabriela Narutowicza, Józef Piłsudski usunął się od udziału w życia państwowym. W dniu 28 czerwca 1923 roku sejm powziął uchwałę, że „Marszałek Józef Piłsudski, jako Naczelnik Państwa i Wódz Naczelny, zasłużył się Narodowi”. Nie mogąc ścierpieć nieprawości i partyjniaków, na państwie żerujących, Józef Piłsudski staje w maju 1926 roku do walki o odrodzenie duszy narodu. Wybrany prezydentem Rzeczypospolitej, wyboru nie przyjmuje i staje do bezpośredniej pracy dla państwa, bądź jako prezes rady Ministrów, bądź też jako minister spraw wojskowych i generalny inspektor sił zbrojnych.
1. |
Cepelli Jan, Śpiewnik strzelecki szkoły junaka: dla organizacyj przysposobienia wojskowego, Warszawa, Główna Księgarnia Wojskowa, 1933, s. 75, 76. |
2. |
Bełcikowska Alicja, Rybicki Feliks, Niech żyje Marszałek Józef Piłsudski: życiorys, pieśni, poezje, Warszawa, Centrala Wydawnictw Obchodów i Uroczystości Wojskowo-Społecznych, 1933 |
3. |
Olszewski Jerzy, Śpiewnik młodej wsi: na 2 głosy, Warszawa, Centralny Związek Młodej Wsi, 1937, s. 20. |
Zrealizowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.