Tytuł: |
Taka była ich rozmowa |
|
Bando, czegóż ty jeszcze chcesz |
Klasyfikacja: |
pieśń legionowa |
Autor słów: |
|
Melodia: |
ludowa |
Data powstania: |
24 sierpnia 1916 |
Parafraza znanej piosenki ludowej Smutna, smutna jest dola ma, napisana przez Wieniawę 24 sierpnia 1916 r. w czasie walk nad Styrem. Wieniawa tak wspomniał okoliczności powstania utworu:
„Przyszło do zgody między dowódcami wszystkich pułków legionowych i wszyscy solidarnie wystąpili z żądaniami wobec Komendy Legionów i naczelnego dowództwa austriackiego, zmierzającymi do poprawy prawno-wojskowych podstaw naszego istnienia. Naczelne dowództwo austriackie obiecywało nam w odpowiedzi głupstwa same, srebrne galony na kołnierz, wypoczynek na tyłach w najbliższym czasie, itd. Na tle tego nieporozumienia powstała moja piosenka, we wszystkich brygadach śpiewana, monotonna wprawdzie, ale dość istotnie malująca nasz stosunek do Austriaków i Austrii do nas”. (Moje piosenki, s. 42)
Entuzjastyczne przyjęcie tej piosenki w szeregach legionowych opisał Sławoj w swoich wspomnieniach (t. 2, s. 365–366):
„Wśród tego parszywego, wyczerpującego nastroju spadła na nas, jak ukojenie i podnieta, nowa piosenka Wieniawy (...) Tymczasem ta ostatnia piosenka przez swą prostotę i trawestację piosenki ludowej spoiła nas wszystkich inteligentów i prostaczków jednym węzłem wesołej kpiny z poczynań naszych ‘opiekunów’ (...) Nie było u nas piosenki, która zjawiłaby się tak w porę, jak ta. Oto na tej piosence wyładowała się nasza troska i gorycz na Austriaków, Komendę Legionów i jej stronników duchowych (...) Co, aż dziw bierze, że to napisał jeden człowiek, a nie ‘lud’ bezimienny, tyle w tej piosence jest nastoju ogółu, a nie jednostki. Już ta piosenka jest własnością nas wszystkich”.
Por.: Poraj-Koźmiński Karol, Poezja Legionów, Warszawa 1936, s. 117–119[1].
1. |
Roliński Adam, A gdy na wojenkę szli Ojczyźnie służyć...: pieśni i piosenki żołnierskie z lat 1914–1918: antologia, wyd. 2, Kraków, Księgarnia Akademicka, 1996, s. 249, 250, 438. |
2. |
Rzad_i_Wojsko_1916_1, s. 8. |
3. |
Szul Bogusław, Piosenki leguna tułacza, Warszawa, 1919, s. 149, 150. |
4. |
Jeziorski Władysław, Śpiewy i śpiewki żołnierskie 1914–1921, Cieszyn, Polska Księgarnia B. Kotuli, 1921, s. 39. |