Śladem ojców naszych idziem do zwycięstwa,
W duszy niesiem wiarę, a w sercu hart męstwa.
My nie znamy zwątpień ani wyczerpania,
Wytrwamy do końca, Polski zmartwychwstania.
Pod Łowczówkiem(1) boje dały chrzest i miano,
Drugi pułk w Brygadzie niesie śmierci wiano.
Drżyjcie, wy, ciemiężcy, drżyjcie, carskie sługi!
Krwawy ślub swój składa strzelecki pułk drugi.
Wpada Nida(2) w Wisłę, niosąc jej nowinę,
Że pułk drugi przeszedł Kielecką Krainę.
Wytęż wzrok, siostrzyco, idą orły nasze,
Błyszczą już bagnety i srebrne pałasze.
Ojczyźnie i Bogu niech świadczą Konary(3),
Że nie znamy zwątpień, nie stracimy wiary.
Póki Wódz kochany sztandar dzierży w ręku,
Pójdą Zuchowaci(4) w bój krwawy bez lęku.
Ożarów(5), Kamienna(6) to nowe wawrzyny,
W które wojna stroi Twoje, Polsko, syny.
Już orzeł strzelecki za Wisłę szybuje,
Lublinowi odsiecz Komendant gotuje.
Urzędów(7) i Babin(8) strzelców zobaczyły,
Majdan Krasieniński(9) liczne zna mogiły.
Z Kamionki, Stasina(10) pierzcha dzicz moskiewska,
Witają nas bramy Wysoko-Litewska(11).
Już pod Białowieżą płynie pieśń żołnierzy,
Wróg opuszcza rowy: w siłę swą nie wierzy.
Próżno car im płaci rublem i orderem:
Niewolnik nie będzie nigdy bohaterem.
Na bagnach i w lasach Wołynia smutnego
Znaczą krzyże drogi brygad Piłsudskiego.
Idziemy nie bacząc na dolę, niedolę,
Od Stawygoroża(12) – po Kuchocką Wolę.
Zaświta jutrzenka, wejdziem do stolicy,
Rycerze niezłomni, wierni Piłsudczycy.
Powita Warszawa przy odgłosie dzwonów
(1) Łowczówek – miejscowość między Tuchowem a Tarnowem, nad rzeką Białą, miejsce krwawej bitwy stoczonej 22–25 grudnia 1914 r. przez oddziały I Brygady Legionów Polskich (w tym również bataliony: II i IV tworzące 2 Pułk Strzelców – oficjalnie zwany 5 p.p.). Straty legionistów (dowódca podpułkownik Kazimierz Sosnowski) wyniosły 128 zabitych i 342 rannych.
(2) walki okopowe nad Nidą – 2 marca–11 maja 1915 r.
(3) Konary – miejsce szeregu bitew stoczonych w dniach 16–23 maja 1915 r. przez oddziały I Brygady (głównie 5 p.p.), pozostające w odwodzie 4 dywizji piechoty austriackiej. Bataliony legionowe poniosły ciężkie straty (104 zabitych, 404 rannych). Walki toczyły się także pod Kozinkiem (zginął oficer I Brygady Kazimierz Piątek „Herwin”), Olszowcem, Gorzkowem i Żernikami (zginął oficer VI batalionu Franciszek Pększyc „Grudziński”).
(4) „Zuchowaci” – nazwa, którą otrzymał 5 p.p. po bitwach pod Ożarowem i Urzędowem. Fakt ten został zanotowany w piosence pt. „A jak się dowiecie”, zamieszczonej w 3 numerze pisma żołnierskiego „Zuchowaty”:
(...) Bo pod Urzędowem już stanęło na tym,
Że jest pułk nasz drugi pułkiem Zuchowatym.
(5) Ożarów – miejsce bitwy stoczonej przez oddziały I Brygady w dniach 25–29 czerwca 1915 r.; była to bardzo charakterystyczna dla I wojny światowej walka pozycyjna.
(6) Kamienna – rzeka, wpadająca do Wisły na północ od Tarłowa, miejsce walk 5 p.p. 2 lipca 1915 r., bezpośrednio przed przejściem oddziałów legionowych na prawy brzeg Wisły (3 lipiec).
(7) Urzędów – miejsce bitwy stoczonej przez I Brygadę 4–20 lipca 1915 r., która doprowadziła do wycofania się Rosjan w okolice Babina.
(8) Babin – miejsce bitwy pozycyjnej, stoczonej przez I Brygadę w dniach 24–30 lipca 1915 r., która spowodowała cofnięcie wojsk rosyjskich i opuszczenie przez nie Lublina.
(9) Majdan Krasieniński – miejsce walki pościgowej oddziałów I Brygady i 4 p.p., stoczonej w sierpniu 1915 r.
(10) Kamionka, Stasin – miejsca walk pościgowych, stoczonych w dniach 24–30 lipca 1915 r.; po opanowaniu Kamionki (7 lipca) 5 p.p. skierował się przez Stasin do miejscowości Gołąb.
(11) Wysokie Litewskie – miasto położone nad Bugiem, miejsce walk 5 p.p. 23 sierpnia 1915 r.
(12) Stawygoroż – miejscowość na Wołyniu, miejsce bitwy stoczonej przez 5 p.p. 1 października 1915 r.
(13) Z końcem 1914 r. Komenda Legionów utworzyła z sześciu walczących batalionów dwupałkową brygadę. Nowy pułk otrzymał w numeracji legionowej numer piąty. Jednakże w I Brygadzie przyjęto, że powstały trzy pułki po dwa bataliony. Bataliony I i III stanowiły 1 Pułk Strzelców, bataliony II i IV utworzyły 2 Pułk Strzelców (w legionowej nazwie 5 p.p.), a bataliony V i VI weszły później w skład 3 Pułku Strzelców, nazywanego nieoficjalnie 7 p.p. Legionów Polskich.
1. |
Roliński Adam, A gdy na wojenkę szli Ojczyźnie służyć...: pieśni i piosenki żołnierskie z lat 1914–1918: antologia, wyd. 2, Kraków, Księgarnia Akademicka, 1996, s. 112, 113, 395, 396. |
2. |
Zuchowaty_1916_2, s. 15. |
3. |
