Gran, Wiera

Zgłoszenie do artykułu: Gran, Wiera

Wyrażam zgodę na przetwarzanie moich danych osobowych przez Ośrodek Kultury „Biblioteka Polskiej Piosenki” zgodnie z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE i ustawą o ochronie danych osobowych z dnia 10 maja 2018 (Dz. U. poz. 1000), w celu wymiany informacji z zakresu polskiej pieśni i piosenki. Wymiana informacji będzie się odbywać zarówno za pośrednictwem niniejszego formularza jak i bezpośrednio, w dalszym toku spraw, redaktora bazy danych, prowadzącego korespondencję z właściwego dla niego adresu mailowego.
Administratorem danych jest Ośrodek Kultury „Biblioteka Polskiej Piosenki” z siedzibą w Krakowie przy ulicy Krakusa 7. Wszelkie dokładne informacje o tym jak zbieramy i chronimy Twoje dane uzyskasz od naszego Inspektora Ochrony Danych Osobowych (iodo@bibliotekapiosenki.pl).
Wszystkim osobom, których dane są przetwarzane, przysługuje prawo do ochrony danych ich dotyczących, do kontroli przetwarzania tych danych oraz do ich uaktualniania, usunięcia jak również do uzyskiwania wszystkich informacji o przysługujących im prawach.

Nazwisko:

Gran, Wiera

Właściwie:

Grynberg, Weronika

Pseudonim:

Green, Sylwia

Green, Wiera

Mariol

Gran, Vera

Data urodzenia:

20 kwietnia 1914

Miejsce urodzenia:

Warszawa

Data śmierci:

19 listopada 2007

Miejsce śmierci:

Paryż (Francja)

Informacje

Piosenkarka i aktorka rewiowa, także autorka tekstów piosenek własnego repertuaru. Jej rodzice pochodzili z Rosji. Ukończyła szkołę średnią typu humanistycznego. Początkowo chciała zostać tancerką, uczyła się tańca w szkole baletowej Ireny Prusickiej. Nauce przeszkodził jednak wypadek samochodowy, w którym odniosła poważną kontuzję. Jako piosenkarka debiutowała w 1 lutego 1934 r. w kawiarni „Paradise” w Warszawie. Występowała tam nieprzerwanie do 1938 r. z orkiestrą Juliana Fronta i Stanisława Ferszki. Pierwszą wykonywaną przez nią piosenką było Tango Brazylijskie; w tym samym czasie nagrała również swą pierwszą płytę dla „Syreny Record”[2].

Później brała udział w programach rewiowych i szopkach satyrycznych, występowała także z własnym repertuarem. Dokonała nagrań na płyty wytwórni fonograficznych „Syrena Record”, „Syrena Elektro” i „Melodie Electro”. Wystąpiła w żydowskim filmie Bezdomni (reż. Aleksander Marten) jako pieśniarka Bessa[1]. Od 28 marca 1937 r. występowała w teatrze „Wielka Rewia” w programie Wiosenna parada gwiazd. Pod koniec lat trzydziestych nagrała wiele piosenek dla wytwórni „Odeon” (była tam na stałym kontrakcie w latach 1938–1939). Występowała z recitalami w Polskim Radiu, śpiewała w kawiarniach warszawskich: „IPS” (otwartej przy Instytucie Propagandy Sztuki), „Sztuka i Moda”, „Bagatela”, zaś od 1938 r. do wybuchu II wojny światowej stale w kawiarni „Vogue”. Gościnnie brała udział koncertach w Krakowie, Łodzi (Grand Hotel, kawiarnie: „Ziemiańska” i „Europejska”), Lwowie, Brześciu, Bydgoszczy, Gdyni.

Po wybuchu II wojny światowej wyjechała jesienią 1939 r. do Lwowa, gdzie występowała w kawiarni „Palace” i kinoteatrze „Stylowym”[2]. Jednak z powodów rodzinnych – musiała wrócić do Warszawy w 1940 r. Występowała w kawiarniach getta warszawskiego z akompaniatorem i kompozytorem Leonem Boruńskim oraz duetem fortepianowym Władysław Szpilman-Władysław Goldfeder. Współpracowała z autorami i kompozytorami, m.in. Władysławem SzlenglemAndrzejem Włastem[1]. Następnie wyjechała do Krakowa, gdzie śpiewała w kawiarni „Polonia”; występy te trwały do chwili zamknięcia tamtejszego getta. Powróciła do Warszawy i w 1941 r. znalazła się za murami getta warszawskiego. Do połowy lipca 1942 r. śpiewała w lokalach rozrywkowych, najpierw w „Melody Palace”, potem w kawiarni „Sztuka”. Na koncertach wykonywała m.in. aktualne piosenki autorstwa Władysława Szlengla, Andrzeja Własta, Jerzego Jurandota, Leonida Fokszańskiego. Przez krótki okres występowała również w kierowanym przez Jerzego Jurandota teatrze „Femina” oraz w kawiarni „Bon apetit”. W 1941 r. zorganizowała specjalne koncerty, z których dochód wykorzystano na rzecz utrzymania sierocińca (tzw. „Izby Zatrzymań”), który założyła i prowadziła w wynajętym przez siebie mieszkaniu. Po udanej ucieczce 2 sierpnia 1942 r. z getta (przez gmach Sądu przy ul. Leszno), ukrywała się pod nazwiskiem Weronika Gacka w Starych Babicach pod Warszawą, w domu swego męża, doktora Kazimierza Jezierskiego (poślubiła go w lecie 1939 r.)[2].

Po wojnie powróciła na estradę. Śpiewała z orkiestrą Stefana Rachonia, koncertowała w Łodzi i Krakowie, występowała w kawiarni literacko-satyrycznej „Kukułka” w Warszawie[1]. 30 kwietnia 1945 r. aresztowano ją pod zarzutem utrzymywania kontaktów z gestapo w getcie warszawskim. Została uwolniona pod dwóch tygodniach. W październiku 1945 r. jej sprawę rozpatrywał Sąd Związku Artystów Scen Polskich pod przewodnictwem Aleksandra Zelwerowicza, który uznał jej postawę podczas okupacji jako bez zarzutu. Sprawę rozpatrywał również Obywatelski Sąd Honorowy przy Centralnym Komitecie Żydów w Polsce (wrzesień 1946 – listopad 1947 r.); ze wszystkich zarzutów została oczyszczona przez prokuraturę, sądownictwo i instytucje społeczno-zawodowe.

Od 9 listopada 1945 r. występowała na koncertach radiowych w warszawskiej rozgłośni Polskiego Radia. W 1946 r. dokonała w Poznaniu nagrań dla reaktywowanej wytwórni „Odeon” oraz nagrań radiowych[2]. W 1950 r. wyemigrowała do Izraela. Rok później osiadła w Paryżu. Współpracowała z Charlesem Aznavourem, teatrem Alhambra Maurice Chevaliera, nagrywała płyty dla wytwórni Ducretet Thompson[1], „Ballada”, „Bevco”, „Soundcraft” (we Francji) oraz w firmie „Westminster” (w USA). Występowała z recitalami w „Salle Pleyel”[2].

Na zaproszenie Mariana HemaraFeliksa Konarskiego śpiewała dla Polonii. Wystąpiła też w audycjach Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa. Koncertowała w Wielkiej Brytanii, Szwajcarii, Szwecji, Izraelu, Hiszpanii, Belgii, Wenezueli, USA i Kanadzie. W październiku 1965 r. przyjechała do Polski. Wystąpiła wówczas w Teatrzyku na Pięterku, w telewizyjnym programie sylwestrowym, dokonała też nagrań płytowych z zespołem Jerzego Abratowskiego. Swoje losy opisała w pamiętniku Sztafeta oszczerców : autobiografia śpiewaczki, wydanym we Francji w 1980 r. Jej losom i karierze poświęcona jest książka Remigiusza Grzeli Bądź moim Bogiem, wydana w 2007 r. Jest jedną z postaci sztuki teatralnej Henryka Grynberga pt. Kabaret po tamtej stronie, opublikowanej w miesięczniku „Dialog”[1].

W latach trzydziestych opracowała własny, ciekawy genre piosenkarski, dzięki czemu jej występy oraz nagrania płytowe cieszyły się wielkim powodzeniem. Czołowymi utworami w jej repertuarze były piosenki: ListTrzy listy[2].

Bibliografia