Nazwisko: |
Jurandot, Jerzy |
Właściwie: |
Glejgewicht, Jerzy |
Pseudonim: |
Wilski, Janusz |
Data urodzenia: |
19 marca 1911 |
Miejsce urodzenia: |
Warszawa |
Data śmierci: |
16 sierpnia 1979 |
Miejsce śmierci: |
Warszawa |
Poeta, satyryk, dramatopisarz, scenarzysta i librecista, autor tekstów piosenek. W roku 1928 ukończył gimnazjum i rozpoczął studia chemiczne oraz matematyczne na Uniwersytecie Warszawskim; w 1934 r. uzyskał absolutorium[3]. W 1928 r. zadebiutował jako satyryk[1]. Pierwszym jego tekstem, nagranym na płyty, były słowa do pieśni Piotra Czajkowskiego Romans (została nagrana przez Tadeusza Faliszewskiego w 1930 r. w „Syrenie Record”)[3].
Działalność literacką rozpoczął w 1929 r[2], która w 1932 r. zyskała status zawodowej[3]. Współpracował z kabaretami i prasą satyryczną[2]. Pierwszą książkę pt. Niedobrze, panie Bobrze! wydał w 1938 r[1]. Pisał teksty rewiowe, skecze, monologi dla teatrzyków i kabaretów międzywojennej Warszawy, m.in. dla Mignon, Bandy, Hollywood i Wielkiej Rewii. Był kierownikiem literackim kabaretów Cyrulik Warszawski w 1935 r. i Małe Qui Pro Quo w latach 1937–1939[2]. Napisał bardzo wiele tekstów przebojowych piosenek do filmów muzycznych (np. Manewry miłosne, Papa się żeni, Ada, to nie wypada i inne)[3]. Piosenki z jego tekstami śpiewały ówczesne gwiazdy, m.in.: Jadwiga Andrzejewska, Chór Dana, Tadeusz Faliszewski, Stefcia Górska, Tola Mankiewiczówna, Tadeusz Olsza, Ludwik Sempoliński, Zofia Terné, Aleksander Żabczyński.
W czasie wojny przebywał w Warszawie[2]. Drukował wtedy poezje w konspiracyjnych oficynach prasowych „Walka Ludu” i „Werble Wolności”. Z tego okresu znany jest jego wiersz poświęcony zamordowanemu przez hitlerowców prezydentowi Warszawy Stefanowi Starzyńskiemu pt. Panie pułkowniku Kiliński[1]. Podczas okupacji hitlerowskiej wraz z żoną – Stefanią Grodzieńską – znalazł się w getcie warszawskim. Był tam kierownikiem literackim teatru rewiowego „Femina”. W 1942 r. udało mu się uciec z getta; do 1944 r. ukrywał się w majątku Mory pod Warszawą[3].
Po wojnie pełnił funkcję dyrektora Rozgłośni Polskiego Radia w Lublinie. Współpracował z teatrzykami żołnierskimi i prasą satyryczną. Objął stanowisko naczelnika Wydziału Estrady Ministerstwa Kultury i Sztuki. W Łodzi utworzył Teatr Miniatur Syrena, który w 1948 r. przeniósł się do Warszawy. W latach 1945–1950 i 1955–1957 był jego kierownikiem artystycznym[2]. Od 1952 do 1955 r. prowadził „Teatr Satyryków”. Po 1956 r. poświęcił się całkowicie pracy twórczej[3]. Współpracował z tygodnikiem „Szpilki”.
Jest autorem:
– libretta operetki Niech żyje młodość (muz. Bronisław Horowicz);
– rewii Na przednówku (współautor Bronisław Brok);
– musicali Miss Polonia, Sekretny przystanek (muz. Marek Sart), Prawo pierwszej nocy (muz. Leszek Bogdanowicz), Ballada o tamtych dniach (współaut. Stefania Grodzieńska, muz. Jerzy Wasowski);
– utworów scenicznych Norma serca, Plecy, Rodzinka, Takie czasy, Trzeci dzwonek, Mąż Fołtasiówny, Dziewiąty sprawiedliwy i Pamiątkowa fotografia[2], Nie dobrze, panie Bobrze[3];
– scenariuszy do filmów Jutro premiera (reż. Janusz Morgenstern) i Mąż swojej żony (reż. Stanisław Bareja);
– książek Wybór satyr, Dzieje śmiechu, Moja tfurczość, Frontem i afrontem, Komedie, Operacja „Sodoma”, Psychiczna zadra;
– wierszy, skeczów, monologów i tekstów piosenek[2].
Zasiadał we władzach Związku Autorów i Kompozytorów Scenicznych. W 1979 r. obchodził jubileusz 50-lecia pracy twórczej. Jego piosenki, napisane w okresie międzywojennym, odznaczały się wysokimi walorami literackimi, wdziękiem i lekkością. Był jednym z tych autorów, którzy oderwali się od przestarzałego stylu tekstów kabaretowych i piosenek poprzedniej dekady, podnosząc zdecydowanie poziom tego rodzaju twórczości. Szczególnie jego doskonałe piosenki filmowe zdobyły ogromną sympatię i przeszły na stałe do historii polskiej muzyki rozrywkowej[3]. Jego karierze poświęcone jest hasło w telewizyjnej wersji Leksykonu Polskiej Muzyki Rozrywkowej (odcinek 29 w reżyserii Ryszarda Wolańskiego)[2].