Saksofonista i skrzypek jazzowy, kompozytor i aranżer, lider zespołów jazzowych, także producent płytowy. Ukończył Liceum Muzyczne w Łodzi. Współpracował z amatorskim zespołem dixielandowym Tiger Rag. Na saksofonie nauczył się grać samodzielnie. W 1961 r. rozpoczął studia w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Warszawie w klasie skrzypiec Tadeusza Wrońskiego.

Nawiązał wówczas współpracę z zespołem Zbigniewa Namysłowskiego Jazz Rockers, w którym debiutował na Międzynarodowym Festiwalu Jazzowym Jazz Jamboree ’61 w Warszawie.

W 1962 r. z kwintetem The Wreckers Andrzeja Trzaskowskiego wyjechał do USA na koncerty w klubach jazzowych. Z zespołem tym wystąpił wówczas także na festiwalach w Waszyngtonie i Newport. W latach 1962–1964 grał w Kwintecie Krzysztofa Komedy. W 1965 r. wystąpił w filmie Jazz aus Polen (reż. Janusz Majewski), zrealizowanym przez Joachima Berendta dla TV zachodnioniemieckiej.

W latach 1965–1968 przebywał za granicą, głównie w Skandynawii, gdzie nagrywał jako sideman i współpracował z tamtejszymi muzykami.

Po powrocie do kraju prowadził w latach 1969–1972 Grupę Michała Urbaniaka. Współpracowali z nią: Adam Makowicz – pf., Paweł Jarzębski, Marian Komar, Janusz Kozłowski – cb., Czesław Bartkowski, Andrzej Dąbrowski – dr., Urszula Dudziak – voc. Z grupą tą nagrał w 1970 r. pierwszy zagraniczny LP Paratyphus B, który został wysoko oceniony w ankiecie pisma „Jazz Podium”. Występował z nią na Międzynarodowym Festiwalu Jazzowym „Jazz Jamboree” w latach 1969–1972 oraz na festiwalach zagranicznych, m.in. w Norymberdze, Kongsberg, Molde, Heidelbergu i Montreux (Grand Prix w 1971 r.).

Na początku lat 70. otrzymał roczne stypendium w Berklee College of Music w Bostonie (USA). W 1971 r. wystąpił w Violin Summit podczas Berliner Jazztage w 1971 r. Wziął także udział w warsztatach jazzowych Wolfganga Daunera. W maju 1973 r. pożegnał polską publiczność koncertem grupy Michał Urbaniak Constellation i z Urszulą Dudziak (wówczas żona Urbaniaka) wyjechał do USA. Z możliwości studiowania w Berklee College of Music nie skorzystał.

Przy wsparciu Johna Hammonda zawarł kontrakt płytowy z wytwórnią Columbia. Zachodnioniemiecki LP Super Constellation wydany został przez nią w USA pod nazwą Fusion. W koncertach promocyjnych tej płyty wzięli udział polscy jazzmani: Czesław Bartkowski – dr., Paweł Jarzębski – cb., Wojciech Karolak – pf. Nagrane dla Columbii kolejne LP Atma i Fusion III zapoczątkowały pasmo amerykańskich sukcesów Michała Urbaniaka i Urszuli Dudziak we wspólnych i indywidualnych dokonaniach.

Od 1975 r. do końca lat 80. prowadził grupę The Michal Urbaniak Fusion, w której grali młodzi muzycy amerykańscy, m.in.: Tom Guerin, Harold Williams – pf.; Joe Caro – g.; Basil Farrington – bg.; Gerald Brown, Steve Jordan – dr. Nagrywał z nią płyty, koncertował w sławnych nowojorskich klubach jazzowych Village Vanguard i Village Gate, występował w Carnegie Hall i na festiwalach w Nowym Jorku, Newport i Waszyngtonie. Odbył tournée po Wielkiej Brytanii, Francji, Włoszech, Niemczech, Szwajcarii, Szwecji, Kanadzie i Izraelu. Wśród muzyków, z którymi współpracował, znalazły się największe sławy jazzu, m.in.: Lenny White, Marcus Miller, George Benson, Billy Cobham, Ron Carter, Joe Zawinul, Wayne Shorter, Stéphane Grappelli i Miles Davis.

Po czternastu latach nieobecności w Polsce wystąpił na Międzynarodowym Festiwalu Jazzowym Jazz Jamboree ’86 z grupą Michał Urbaniak Constellation w składzie: Ronnie Burrage – dr., Kenny Davis – bg., Michał Urbaniak – vno, ten. sxf., Bernard Wright – kbrd. Od tamtej pory utrzymuje stały kontakt z krajem. W 1989 r. wystąpił w koncercie Komeda żywy, w 1991 r. na „Jazz Jamboree” w Operetce Warszawskiej, w 1992 r. na Festiwalu „Jazz nad Odrą” we Wrocławiu, w 1994 r. w benefisie Zbigniewa Namysłowskiego w Olsztynie, a w 1995 r. w benefisie Willis’a Conover’a w Olsztynie.

Z jego inicjatywy ukazały się w Polsce reedycje zagranicznych płyt, m.in. CD Michał Urbaniak: Songs for Poland i Cinemode, wydane przez Muzę.

Jego karierze poświęcony jest program TV Konstelacje Michała Urbaniaka i hasło w telewizyjnej wersji „Leksykonu Polskiej Muzyki Rozrywkowej” odcinek 165 (reż. Ryszard Wolański).

Jest autorem muzyki do spektakli teatralnych, filmów i programów TV, zrealizowanych w kraju i za granicą, m.in. Astonished (reż. Travis Preston), Call Me (reż. Sollice Mitchell), Misplaces (reż. Louis Jansen), Kroki, Czwarty wymiar, Manhattan (reż. Zbigniew Rybczyński), And the Band Played On (reż. Roger Spottiswoode), Pożegnanie jesieni (reż. Mariusz Treliński), Szuler (reż. Adek Drabiński), Tak, tak (reż. Jacek Gąsiorowski), Odjazd (reż. Magdalena i Piotr Łazakiewiczowie), Wielkie rzeczy: Gra (reż. Krzysztof Krauze), Eden (reż. Andrzej Czeczot).

Wielokrotnie zwyciężał w plebiscytach polskich i zagranicznych pism muzycznych:

– w latach 1962–1963 zajął II miejsce w ankiecie czytelników pisma „Jazz” w kategorii saksofon tenorowy;

– w 1975 r. został zwycięzcą ankiety krytyków „Down Beat” w kategorii talent zasługujący na szersze uznanie, a rok później w ankiecie czytelników tego pisma zajął II miejsce jako skrzypek jazzowy za Jeanem-Lukiem Pontym;

– w 1992 r. w ankiecie pisma „Down Beat” jego nazwisko znalazło się wśród największych sław jazzu aż w pięciu kategoriach: album roku (III miejsce CD Manhattan Man), muzyk roku (V miejsce), jazz electric combo (V miejsce), kompozytor (IX miejsce) i skrzypek (IV miejsce);

– W ankiecie Jazz Top magazynu „Jazz Forum” zajmował I miejsce w kategorii instrumenty różne (lirycon) w 1982 r., muzyk roku w 1986 r., skrzypce w 1988 r., 1990 r., w latach 1992–1994, w 1996 r. i w latach 2002–2007.

Jest laureatem:

– nagrody polskiego przemysłu fonograficznego Fryderyk ’96 w kategorii album roku – jazz (CD Urbanator II),

– nagrody za muzykę do filmu Dług (reż. Krzysztof Krauze) na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni w 1999 r.

Jego płyty ukazały się w kraju i za granicą w nakładzie przekraczającym półtora miliona egzemplarzy^[1].