Tytuł: |
Raz na wozie – raz pod wozem |
Autor słów: |
|
Autor muzyki: |
W 1942 roku, z inicjatywy obozowej Komisji Kultury, ogłoszono w Oflagu II C w Woldenbergu pierwszy konkurs na jeniecką piosenkę. Główna nagroda przypadła ppor. Tadeuszowi Góreckiemu, drugą otrzymał por. saperów Witold Pelz za muzykę do piosenki Raz na wozie – raz pod wozem, do której tekst napisał oficer zawodowy, por. piechoty Roman Bojarski. Ponieważ piosenka Raz na wozie – raz pod wozem, podobnie jak Walczyk Warszawy, cieszyła się wśród jeńców dużym wzięciem, postanowiono wydać ją drukiem. Ukazała się, ale bez tekstu, w 1942 roku. Zarówno okładkę opracowaną przez jeńców-plastyków Knothego i Michalskiego, jak i zapis nutowy wykonany przez kompozytora przygotowano w obozie II C, wydrukowano zaś w drukarni niemieckiej F. W. Gadów i Sohn w Hildburghausen. Nakład wynosił 500 egzemplarzy. Jednocześnie wydano nuty Walczyka Warszawy i zamierzano opublikować melodię piosenki Tadeusza Góreckiego. Był to więc jakby początek edytorskiej działalności trójki muzyków: Góreckiego, Pełza i Rzewuskiego. Stąd na okładce, w kole z drutów kolczastych, widnieją zagadkowe litery R. P. G. Kilka egzemplarzy nut Raz na wozie – raz pod wozem dotarło do okupowanego kraju. Niektóre zachowały się i dziś są wyjątkowym rarytasem wśród dokumentów świadczących o życiu artystyczno-kulturalnym w obozach polskich jeńców wojennych. Prócz wydawnictwa obozowego piosenka Raz na wozie – raz pod wozem ukazała się w 1946 roku nakładem księgarni wydawniczej Gebethnera i Wolffa. Słowa piosenki (bez nut) zamieścił także Wiktor Ziemiński w I i II wydaniu wspomnień Wrzesień... Oflag... Wyzwolenie... (1962 i 1970 r.)[1].