Nazwisko: |
Pałczyński, Edward |
Pseudonim: |
Buława |
Data urodzenia: |
22 lutego 1922 |
Miejsce urodzenia: |
Łódź |
Rodzinne miasto opuścił we wrześniu 1939 r., uchodząc przed wkraczającą armią hitlerowską. Okresowo zatrzymał się w gajówce w Czarcim Dole k. Otwocka. Tam powstały pierwsze jego piosenki: Mogilne maki i Jesienne róże, napisane do popularnych melodii i poświęcone polskim żołnierzom. Po zakończeniu kampanii wrześniowej zamieszkał we wsi Ponurzyca. Działalność konspiracyjną rozpoczął w 1941 r. w szeregach organizacji „Polska Niepodległa”. Od 1942 r. należał do Armii Krajowej. Pełnił funkcję zastępcy dowódcy placówki kryptonim „Błyskawica”. Jednocześnie wchodził w skład grupy dywersyjno-partyzanckiej, brał udział m. in. w akcji „N” na dworcu Wschodnim w Warszawie, w uderzeniu na hitlerowski transport kolejowy pod Celestynowem, a w sierpniu i wrześniu 1944 r. w akcjach wspierających Powstanie Warszawskie. Podczas pobytu w Ponurzycy napisał wiele wierszy oraz piosenek, do których przeważnie sam komponował melodie. Śpiewano je na tajnych zebraniach, a także konspiracyjnych koncertach. Z tego okresu pochodzą: Nie smuć się dziewczyno, W bój jak oni, Pociąg na Chełm, A w nasze powstanie, Marsz powstańców i Generała Sikorskiego marsz żałobny. Po oswobodzeniu Ponurzycy w 1944 r. przez armię radziecką wyjechał do Lublina i wstąpił ochotniczo do Wojska Polskiego. Odbywając służbę uczęszczał równocześnie na kursy gimnazjalne. Nadal pisał piosenki, ale już żołnierskie, m. in. Powrócę (inc. „Nieważne, miła, gdzie jestem”), Żołnierze demokracji (inc. „Hej, naprzód na wroga! Na słuszny nasz bój!”), Zuzia i trzej żołnierze oraz Polski żołnierz. W styczniu 1945 r. powstała jeszcze jedna piosenka pt. Waloszka, poświęcona Wali S., lejtnantowi Armii Czerwonej. W zadebiutował w 1944 r. na łamach czasopisma „Wici” wierszem Chłopski złoty róg. W latach późniejszych drukował drobne utwory w prasie codziennej, w radio i w kieleckim almanachu poetyckim „Nad Nidą”. W 1947 r., po demobilizacji, wrócił do Łodzi. Ukończył Studium Dziennikarsko-Publicystyczne oraz Wydział Wstępny na Uniwersytecie Łódzkim, po czym rozpoczął studia w Państwowej Wyższej Szkole Filmowej. W 1952 r. uzyskał dyplom reżysera. Pracował w Wytwórni Filmów Oświatowych. Zrealizował ponad 35 filmów krótkometrażowych, z których kilka zostało wyróżnionych nagrodami, m. in. „Dawny Toruń”, „Karczmy i zajazdy” i „Dziadek”. Za film „Narty, gips, Zakopane” otrzymał Srebrny Puchar na Festiwalu Filmów Turystycznych w Trento we Włoszech. Twórczość piosenkarską zarzucił prawie całkowicie, pozostał natomiast wierny poezji. Przez kilka lat należał do Klubu Młodych przy Związku Literatów Polskich w Łodzi, ma na swym koncie nagrody i wyróżnienia za wiersze Kileckie, Łódź i Powrót. Za poemat sceniczny Noc przed atakiem otrzymał III nagrodę na ogólnopolskim konkursie ZLP oraz GZP Wojska Polskiego[1].