Nazwisko: |
Wilbik-Jagusztynowa, Weronika |
Pseudonim: |
Płomień |
Hanka |
|
Błyskawica |
|
Data urodzenia: |
11 lipca 1908 |
Miejsce urodzenia: |
Warszawa |
Data śmierci: |
Dokładna data nie jest znana. |
Ukończyła Państwowe Gimnazjum im. Marii Konopnickiej. Na kontynuację nauki nie pozwoliły jednak warunki materialne. Podjęła, więc pracę w Dyrekcji Kolei Państwowych. W 1933 r. wstąpiła do Związku Młodzieży Wiejskiej „Wici”, biorąc udział w pracach Mazowieckiego Związku i wchodząc w skład Komisji Koleżanek przy Zarządzie Głównym „Wici” w Warszawie. W tym czasie debiutowała na łamach pism „Wiciarka” i „Zjednoczenie”. W 1938 r. zrezygnowała z pracy w PKP, zajęła się natomiast wyłącznie twórczością literacką, pisząc również m. in. radiowe słuchowiska. Wraz z mężem w czasie wojny trafiła do Rzeszowa. Władysław Jagusztyn ps. „Oracz” był komendantem Podokręgu Rzeszowskiego Batalionu Chłopskiego. W ich mieszkaniu odbywały się pierwsze zebrania organizacyjne „Chłostry”, jak również posiedzenia komitetu redakcyjnego „Podorywki”, której 1 nr ukazał się w lipcu 1940 r. Pismo powielano w budynku Centralnej Kasy Spółek Rolniczych. Od 1941 r., po wsypie, ukrywała się na terenie województwa rzeszowskiego pod fałszywym nazwiskiem Maria Majkut. Mieszkała w Żołyni, a następnie w Markowej. Pisała w tym czasie pod pseudonimem „Hanka” reportaże oraz wiersze, które drukowała w czasopiśmie „Wieści”. W 1943 r., obok „Marcina” – Jerzego Świrskiego i „Ślebodnego” – Stanisława Balcera, weszła w skład powołanego Konspiracyjnego Komitetu Redakcyjnego tego tygodnika. Jej reportaże z życia wsi i kraju: Żołnierze Najjaśniejszej Rzeczypospolitej, Bezimienne bohaterstwo ludu, Mogiły i cmentarzyska oraz Z ziemi włoskiej do polskiej, a także opowiadanie Wspólny front, weszły do antologii Na święto ludowe, wydanej w maju 1944 r. w Markowej nakładem „Wieści”. W tym samym roku na łamach „Świata Młodych” opublikowała fragmenty sztuki Drzewo domowe – jabłoń rozłożysta, która ukazała się po wyzwoleniu (1946) nakładem Wydawnictwa „Wici” pt. Jabłoń gada. W ostatnich tygodniach przed odzyskaniem ziemi rzeszowskiej redagowała tygodnik „Chłopka”. W drukarni tego pisma odbito poemat jej pióra Pieśń o Warszawie, podpisany pseudonimem „Iskra”. Po wojnie drukowała swe utwory na łamach „Wici”, „Chłopskiego Sztandaru” i „Gazety Ludowej”. W 1946 r. wydała sztukę Żywią i bronią, której pisanie rozpoczęła jeszcze podczas okupacji. W 1953 r. wyszedł tom opowiadań Nie jesteśmy sami. Przewlekła choroba na wiele lat przerwała jej działalność literacką. W 1968 r. otrzymała II nagrodę za wspomnienia, które ukazały się w publikacji sponsorowanej przez Ministerstwo Obrony Narodowej, Kobieta w walce[1].