Nazwisko: |
Pasternak, Leon |
Pseudonim: |
Cyk-Cyk |
Kowalski, Roch |
|
Grzelak, Maria |
|
Kalas |
|
Data urodzenia: |
12 sierpnia 1910 |
Miejsce urodzenia: |
Lwów |
Data śmierci: |
14 października 1969 |
Miejsce śmierci: |
Warszawa |
Prozaik, poeta, satyryk, tłumacz literatury rosyjskiej[2].
Debiutował jako poeta na łamach „Kuriera Literacko-Naukowego” we Lwowie. W 1931 r. przeniósł się do Warszawy, gdzie włączył się do ruchu lewicowego. Nie zaniedbywał przy tym literatury. Był założycielem pisma społeczno-literackiego „Lewar”, reprezentującego ideę antyfaszystowskiego frontu ludowego. W 1935 r. wydał pierwszy tomik wierszy Naprzeciw, a w rok później Dzień pochmurny. Za działalność rewolucyjną i przynależność do KPP został przed wojną aresztowany oraz osadzony w Berezie. Pierwsze lata wojny spędził w rodzinnym Lwowie, gdzie redagował pismo „Czerwony Sztandar”. Od 1941 r. przebywał na terytorium Związku Radzieckiego w różnych miejscowościach, m. in. w Kazaniu, Saratowie i Kujbyszewie. Już w tym czasie, współpracując z miejscowymi gazetami oraz radiem, prócz wierszy pisał również teksty piosenek do znanych mu melodii. W 1943 r. zgłosił się do powstającej w Sielcach I Dywizji i rozkazem nr 4 z czerwca tego roku, jako oficer oświatowy, został mianowany kierownikiem artystycznym tworzącego się Teatru Wojska Polskiego. W późniejszych latach pełnił funkcję kierownika literackiego, a kierownictwo artystyczne objął Władysław Krasnowiecki.
Leon Pasternak był autorem kilku programów wystawionych na froncie przez teatr wojskowy, wydał również nakładem ZPP w Moskwie w 1944 r. zbiorek poezji Słowa z daleka. Po wyzwoleniu przebywał w Lublinie, redagując pismo satyryczne „Stańczyk”. Przed powrotem do Warszawy mieszkał również w Łodzi, gdzie był redaktorem tygodnika „Szpilki”. W latach powojennych wydał ponad 25 książek, wśród nich Piosenki żołnierskie 1940–1944, poezje Lata powrotu, Pieśni i piosenki oraz tom wspomnień W marszu i na biwaku, w którym pomieścił również wiersze, piosenki oraz satyry[1].