Fogg, Mieczysław

Zgłoszenie do artykułu: Fogg, Mieczysław

Wyrażam zgodę na przetwarzanie moich danych osobowych przez Ośrodek Kultury „Biblioteka Polskiej Piosenki” zgodnie z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE i ustawą o ochronie danych osobowych z dnia 10 maja 2018 (Dz. U. poz. 1000), w celu wymiany informacji z zakresu polskiej pieśni i piosenki. Wymiana informacji będzie się odbywać zarówno za pośrednictwem niniejszego formularza jak i bezpośrednio, w dalszym toku spraw, redaktora bazy danych, prowadzącego korespondencję z właściwego dla niego adresu mailowego.
Administratorem danych jest Ośrodek Kultury „Biblioteka Polskiej Piosenki” z siedzibą w Krakowie przy ulicy Krakusa 7. Wszelkie dokładne informacje o tym jak zbieramy i chronimy Twoje dane uzyskasz od naszego Inspektora Ochrony Danych Osobowych (iodo@bibliotekapiosenki.pl).
Wszystkim osobom, których dane są przetwarzane, przysługuje prawo do ochrony danych ich dotyczących, do kontroli przetwarzania tych danych oraz do ich uaktualniania, usunięcia jak również do uzyskiwania wszystkich informacji o przysługujących im prawach.

Nazwisko:

Fogg, Mieczysław

Właściwie:

Fogiel, Mieczysław

Pseudonim:

Miecio

Data urodzenia:

30 maja 1901

Miejsce urodzenia:

Warszawa

Data śmierci:

3 września 1990

Miejsce śmierci:

Warszawa

Informacje

Piosenkarz, także autor tekstów piosenek i aktor. Uczył się w gimnazjum realnym przy ul. Jezuickiej. W 1910 r. wstąpił do polskiego Scautingu. Jako ochotnik służył w Wojsku Polskim (1919–1921) i brał udział w wojnie polsko-sowieckiej w 23 Polowej Autokolumnie. Uczestniczył w wyzwalaniu Wilna i w walkach na froncie litewsko-białoruskim. Po ukończeniu gimnazjum rozpoczął w 1922 r. pracę w Warszawskiej Dyrekcji Polskich Kolei Państwowych.

Początkowo śpiewał w chórach kościelnych – w Katedrze św. Jana, kościele św. Antoniego, św. Anny, sióstr Wizytek. Pierwszym jego nauczycielem był organista kościoła św. Anny, Szych (1922 r.)[2]. Z rekomendacji Ludwika Sempolińskiego zaczął się uczyć śpiewu u Jana Łysakowskiego[1]. Kształcił się także u Eugeniusza Mossakowskiego (lata 1926–1928), a następnie u Michała Adratti’ego (lata 1928–1929)[2]. Jego kolejni nauczyciele to: Anna Florani-Zbierzchowska, Wacław Brzeziński, Ignacy Dygas, Stefan Belina-Skupiewski, Adam Didur i Stanisława Kopf[1].

Jako solista zaśpiewał po raz pierwszy publicznie 10 grudnia 1927 r. w sali koncertowej przy ul. Kredytowej 14; wykonał wówczas kilka arii operowych. W tym czasie nagrał pierwszą swą płytę gramofonową w repertuarze operowym dla wytwórni „Płyta Polska” w Warszawie (płyta nie ukazała się w sprzedaży). Od 1928 r. należał do Chóru Dana. Zadebiutował z tym zespołem w teatrze „Qui pro Quo” w 1929 r.

W lipcu 1929 r. dokonał pierwszych nagrań dla „Syreny Record” (z Chórem Dana) w tymczasowym studiu w Dolinie Szwajcarskiej. Jako solista pojawił się na płytach „Syrena Electro” w marcu 1930 r. Kontrakt z „Syreną Record” na wyłączność nagrywania swego głosu odnawiał corocznie, aż do wybuchu II wojny światowej. Jedynie w pierwszym okresie kariery nagrywał płyty dla konkurencyjnych firm – „Odeonu” i „Parlophonu”. W 1930 r. zdał egzamin eksternistyczny Związku Artystów Scen Polskich z prawem występów solowych. W 1931 r. brał udział w audycjach muzycznych organizowanych przez firmę wydawniczą Gebethnera i Wolfa, ponadto zaczął dawać recitale radiowe. Występował na koncertach estradowych z towarzyszeniem orkiestry Stanisława Nawrota oraz z akompaniamentem Ludwika Ursteina.

Zagrał w kilku filmach: Dziesięciu z Pawiaka (gdzie śpiewał pieśń Flisacy; 1931 r.), w Białej truciźnie wykonał słynną Melodię Dana (1932 r.), wystąpił ponadto w Niebezpiecznym romansie, Roku 1914, Ułani, ułani, 100 metrach miłości. Tuż przed wybuchem II wojny światowej uczestniczył w realizacji filmu propagandowego Przybyli żołnierze do wsi. Z Chórem Dana odbył szereg tournées zagranicznych: koncertował w Estonii, na Łotwie, w Rosji, Finlandii, Niemczech, dwukrotnie w USA (raz z Chórem Dana i raz jako solista), we Włoszech, w Norwegii, Holandii, Rumunii. Występował także w teatrach i kabaretach warszawskich: „Bandzie”, „Hollywood”, „Ali Babie” (w tym ostatnim brał udział w rewii Orzeł czy reszka w roli Chamberleina oraz w ostatniej przedwojennej rewii – Faktach i paktach – wystawionej 2 września 1939 r.). Współpracował szereg lat (przed i po wojnie) z Polskim Radiem – w październiku 1938 r. uzyskał 50 tys. głosów (na ogólną liczbę 144 tys.) w ogólnopolskim konkursie Polskiego Radia na najpopularniejszego polskiego piosenkarza, zajmując tym samym pierwsze miejsce.

W czerwcu i lipcu 1938 r. – po odejściu z Chóru Dana – odbył wielkie tournée z Mirą ZimińskąTadeuszem Sygietyńskim po 48 miastach Polski. 12 października 1938 r. wystąpił jako solista w Nowym Jorku, następnie rozpoczął 16-tygodniowe tournée po Stanach Zjednoczonych: śpiewał w Buffalo w teatrze „Rivoli”, w Chicago w teatrze „Congress” (koncerty były transmitowane przez NBC w 16 rozgłośniach w USA), w Detroit, Cleveland, Bostonie i Filadelfii. W Nowym Jorku na jego jedyny koncert sprzedano 17 500 biletów. Koncert pożegnalny odbył się 18 stycznia 1939 r. w Nowym Jorku. Przed wyjazdem do Polski nagrał płyty dla znanej wytwórni RCA Victor.

W pierwszych dniach II wojny światowej brał udział w spontanicznych koncertach artystów warszawskich dla wojska, zorganizowanych na Dworcu Gdańskim. 6 września 1939 r. opuścił Warszawę wraz z grupą warszawskich aktorów – członków Związku Artystów Scen Polskich. Dotarł do Lwowa i występował tam do 29 października 1939 r. w radiu oraz programach rewiowych w kinoteatrze „Stylowym”. Następnie zdecydował się na powrót do Warszawy, gdzie spędził lata okupacji[2]. Występował w kawiarniach dostępnych polskiej publiczności, m.in. w „Café Bodo” i „Swann”[1] (w każdą niedzielę na porannym koncercie w tej kawiarni śpiewał nowy utwór; tutaj wykonywał pierwszą okupacyjną piosenkę pt. Ukochana, ja wrócę, napisaną dla niego przez Tadeusza MülleraEugeniusza Żytomirskiego[2]), „U Aktorek” i „Lucyna”. W szpitalach i na barykadach śpiewał dla żołnierzy powstania warszawskiego[1].

Był członkiem Armii Krajowej, należał do zgrupowania „Golski” w batalionie „Odwet”, współorganizował tajne komplety gimnazjum im. Stefana Batorego. Podczas powstania warszawskiego wziął udział – jak odnotowano w archiwach Biura Informacji i Propagandy Armii Krajowej – w 104 koncertach dla wojska i ludności cywilnej (kompozytor Jan Markowski skomponował wówczas dla niego słynnego Marsza Mokotowa). Podczas występów został parokrotnie ranny; za swą działalność artystyczną w czasie powstania został odznaczony Krzyżem Walecznych, otrzymał także – nadany przez Rząd Londyński (jako czwarty w kolejności Polak) – Złoty Krzyż Zasługi z Mieczami. Po wysiedleniu z Warszawy przebywał w Leśnej Polanie koło Tarczyna. 18 stycznia 1945 r. powrócił do Warszawy, a 4 marca w ruinach domu przy ul. Marszałkowskiej 119 otworzył „Café Fogg”, pierwszą kawiarnię w lewobrzeżnej części miasta. Występował tam z recitalami, zasłynął jako wykonawca Piosenki o mojej Warszawie autorstwa Alberta Harrisa. Z jego lokalu Polskie Radio transmitowało pierwszy po wojnie Podwieczorek przy mikrofonie, a radio szwedzie poświęciło mu dźwiękowy reportaż pt. Kawiarnia wśród ruin.

W 1947 r. pierwszy raz po wojnie wyjechał na występy zagraniczne (do Austrii). W 1948 r. otworzył w swym mieszkaniu przy ul. Koszykowej 69 wytwórnię płyt „Fogg Record” (istniała do 1951 r. i opublikowała około 200 pozycji). W latach 1948–1950 brał udział w imprezach rozrywkowych wspólnie ze Stefanem Wiecheckim, Stefanią Grodzieńską; następnie rozpoczął objazdy z ramienia „ARTOS-u” po całej Polsce[2].

Po wojnie, pojawił się w jednym z odcinków serialu telewizyjnego pt. Dom (reż. Jan Łomnicki), zagrał siebie – gospodarza kawiarni „Café Fogg”. Od 1946 r. występował w programach estradowych i z własnymi recitalami, w których towarzyszyły mu m.in. żeńskie zespoły Klipsy, Karaty i Baby Jagi[1]. 29 stycznia 1954 r. obchodził jubileusz 25-lecia pracy artystycznej. Pod koniec 1957 i na początku 1958 r. odbył tournée po USA, Kanadzie, Wielkiej Brytanii i Francji. Również w 1958 r. – po raz drugi – zajął I miejsce w konkursie na najpopularniejszego piosenkarza Polskiego Radia. Kolejne tournée objęło Australię i Nową Zelandię; podczas powrotu do kraju wystąpił w Dżakarcie z recitalem radiowym. W 1961 r. koncertował w Brazylii, w 1963 – w Finlandii i po raz czwarty w Stanach Zjednoczonych. Z kolei odwiedził z recitalami ZSRR. W 1969 r. występował w Danii, w 1970 – w USA. W 1972 odwiedził ponownie USA, a następnie RFN i Czechosłowację. Występował również gościnnie w teatrze „Syrena”, w licznych programach i widowiskach rozrywkowych. Wraz z Orkiestrą z Chmielnej zbierał fundusze na odbudowę Zamku Królewskiego[2].

W trwającej ponad sześćdziesiąt lat karierze wystąpił w blisko szesnastu tysiącach koncertów. Śpiewał w dwudziestu pięciu krajach Europy oraz w Brazylii, Izraelu, na Cejlonie, w ośrodkach polonijnych Nowej Zelandii, Australii i wielokrotnie w USA i Kanadzie[1]. Dał niezliczoną ilość koncertów w całym kraju; po raz ostatni wystąpił publicznie na koncercie w 1988 r[2]. Jego głos uwieczniano na płytach w kraju i za granicą, m.in. w Wielkiej Brytanii, USA i Australii. Płyty z jego nagraniami osiągnęły nakład ponad dwudziestu pięciu milionów egzemplarzy[1]. Dokonał także licznych nagrań dla archiwum Polskiego Radia oraz nagrań z orkiestrami Zygmunta Karasińskiego, Stanisława Nawrota, Jana Cajmera, Władysława Kabalewskiego, Tadeusza Sygietyńskiego, Władysława Skoraczewskiego, Jerzego Haralda, Stefan Rachonia, Piotra Szymanowskiego, Tadeusza Suchockiego, Jerzego Abratowskiego, Marka Sewena[2].

Mieczysław Fogg był laureatem wielu nagród i wyróżnień, m.in.:

– „Złotego Kormorana” na festiwalu zespołów estradowych w Olsztynie w 1968 r.,

– nagrody Przewodniczącego Komitetu ds. Radia i Telewizji w 1968 r. za wybitnie wartościowe nagrania dla Polskiego Radia,

– nagrody Prezesa Rady Ministrów I stopnia w 1979 r.,

– w 1972 r. otrzymał tytuł „Najpopularniejszego Piosenkarza Polski Miasta Chicago”[1],

– w 1977 r. otrzymał tytuł „Homo Varsoviensis”,

– był odznaczony medalem Instytutu Yad Vashem „Sprawiedliwy wśród narodów świata”, m.in. za pomoc w uratowaniu dyrygenta Iwo Wesby’ego[2].

Jest bohaterem hasła w telewizyjnej wersji Leksykonu Polskiej Muzyki Rozrywkowej (odcinek 19), wspomnieniowego programu TV Na przekór modom, czyli Mieczysław Fogg i jego piosenki (reż. Ryszard Wolański)[1] oraz filmów biograficznych: Sentymentalny pan z 1971 r. (reż. Ludwik Perski) i Sercem śpiewane z 1980 r. (reż. Marian Kubera). Mieczysław Fogg nagrał też 25-cio odcinkowe wspomnienia dla Polskiego Radia[2]. Swoje artystyczne losy opisał w pamiętniku Od palanta do belcanta pod redakcją Zbigniewa Karola Rogowskiego. Na fali mody tzw. retropopu, piosenki Mieczysława Fogga zasiliły repertuar artystów z kręgu muzyki klubowej, m.in. Cinq G, The Bumelants, DJ Twisters, a także Aleksandry Nieśpielak, Marysi Sadowskiej i Miki Urbaniak. Najpopularniejsze piosenki utrwalone zostały na CD Fogga Ragga (Cinq G) i CD Cafè Fogg (różni wykonawcy)[1].

Jego kariera trwała przez 60 lat, co nie ma precedensu w dziejach polskiej piosenki. Niepozbawione słuszności może być stwierdzenie, że jednym z elementów, który zadecydował o jego karierze, była dziesięcioletnia współpraca z „Syreną Record”. To właśnie dzięki jej płytom głos piosenkarza był obecny w prawie każdym domu w przedwojennej Polsce, dając początek wielkiej, długoletniej popularności (np. nagrana w styczniu 1936 r. w „Syrenie Record” płyta z piosenką Ostatnia niedziela w jego wykonaniu osiągnęła rekordowy nakład 100 tys. egzemplarzy; był to największy nakład płytowy w dziejach polskiego przemysłu fonograficznego przed II wojną światową). Dla „Syreny Record” nagrał w przybliżeniu około 600 utworów; ogółem w okresie całej kariery – ponad 2000 utworów; nazywano go często „polskim Bingiem Crosby’m”. Stał się z całą pewnością dla wielu pokoleń symbolem polskiego pieśniarstwa[2].

Bibliografia