Nazwisko: |
Krogulski, Michał |
Data urodzenia: |
31 sierpnia 1789 |
Miejsce urodzenia: |
Tuchów |
Data śmierci: |
31 stycznia 1859 |
Miejsce śmierci: |
Warszawa |
Pianista, kompozytor, pedagog, syn Wojciecha (1764–1814) i Anny z Rudnickich. Urodził się w domu nr 48. Ochrzczony został w kościele parafialnym św. Jakuba Apostoła w Tuchowie, a jego rodzicami chrzestnymi byli: Szymon Krogulski z Tarnowa i Apolonia Dobrzańska.
Wychowywał się w Tarnowie na Burku, gdzie od 1790 r. mieszkali jego rodzice. Być może pierwsze lekcje muzyki pobierał u swego dziadka Wojciecha Rudnickiego lub wuja Michała Rudnickiego – organmistrzów tuchowskich. Według niesprawdzonych informacji syna – Władysława Krogulskiego – studiował w Wiedniu. Po powrocie do Tarnowa otrzymał posadę nauczyciela gry na fortepianie w domu książąt Sanguszków (prawdopodobnie w podtarnowskich Gumniskach). Był również profesorem muzyki w szkole dla panien prowadzonej przez benedyktynki w Staniątkach pod Krakowem. Oprócz tego działał społecznie na terenie Tarnowa, organizując kółka śpiewacze i instrumentalne. Od wiosny 1825 do czerwca 1828 r. towarzyszył swojemu synowi Józefowi w jego trasie koncertowej po Polsce, Niemczech i Rosji. W czerwcu 1828 r. przeprowadził się z rodziną do Warszawy i osiadł tu na stałe. Mieszkał początkowo przy ul. Świętokrzyskiej 1344, w 1831 r. przy Bednarskiej 2679, co najmniej w okresie czerwiec–październik 1835 r. przy ul. Piwnej 13, później w Kolegium Pijarów przy ul. Jezuickiej 74, a od około 1841 r. przy Rynku Starego Miasta 46. W latach 1829–1833 pracował jako nauczyciel gry na fortepianie w Konwikcie Żoliborskim Pijarów. Następnie razem z synem Józefem utworzył i prowadził w kościele Trynitarzy na Solcu amatorski chór mieszany (1834–1836). Udzielał też lekcji muzyki w Instytucie Szlacheckim przy ul. Wiejskiej i w szkole pp. Sakramentek przy kościele św. Kazimierza na Nowym Mieście. Ponadto występował w orkiestrze Teatru Wielkiego i uczył prywatnie gry na fortepianie. Od 1836 r. w zastępstwie syna dyrygował niekiedy chórem u XX. Pijarów przy ul. Świętojańskiej, a czasem grywał tutaj jako organista. Szerszą działalność kompozytorską rozpoczął prawdopodobnie dopiero w połowie lat 30-tych XIX w. Z tego okresu pochodzą pierwsze znane utwory świeckie i religijne Michała Krogulskiego. Zapewne inspiracją do podjęcia twórczości religijnej była praca przy organizacji chórów kościelnych, najpierw u Trynitarzy, potem u XX. Pijarów. Kompozycje świeckie – proste miniatury fortepianowe, takie jak mazury, polonezy, polki i pieśni solowe dedykował najczęściej swoim uczniom i przyjaciołom. Ukazywały się one drukiem w wydawnictwie Gustawa Sennewalda w Warszawie. Kompozycje religijne natomiast – przeznaczone na różne zespoły i zachowane głównie w rękopisach – wykonywano zwykle podczas nabożeństwa w kościele Pijarów i Bernardynów. Z utworów Michała Krogulskiego znane są:
– fortepianowe: Mazur D-dur (1838, Sennewald); Mazur A-dur (1838, Sennewald); Mazur Galicyjski D-dur (1840, Klukowski), ofiarowany Teofili Suskiej; Żniwiarz. Mazur D-dur (1848, Sennewald); Wspomnienie Tarnowa i jego okolic. Mazur D-dur (ok. 1850, Sennewald); Ochoczy mazur D-dur (k. 1850, Sennewald); Mazur w różowym humorze D-dur (ok. 1859, Sennewald); Polonez D-dur (1834, Sennewald); Polonez (1840, Sennewald), ofiarowany Ludwice i Anieli Ruszczyńskim; Powrót do zdrowia J. Elsnera. Polonez D-dur (1845, Sennewald); Cecylia. Polka A-dur (1846, Sennewald); Tremblante Helena. Polka B-dur (ok. 1850, Sennewald); Piękna Podolanka. Polka D-dur (1850, Sennewald); nie wydane: Mazur G-dur (ok. 1841) dedykowany Magdalenie Jahołkowskiej; polonezy: D-dur, G-dur (1840) dedykowane Tadeuszowi Szatkowskiemu oraz C-dur (ok. 1840) dedykowany M. Szatkowskiej;
– na głos i fortepian: Śpiew... F-dur („Z jakąż słodką dziś rozkoszą...”) dedykowany M. Szatkowskiej; Śpiew... A-dur („Ten dzień rozkoszy”, 1841) dedykowany Tadeuszowi Szatkowskiemu; Śpiew... Es-dur („Za twe trudy i starania”, po 1841) dedykowany M. Szatkowskiej; Śpiew... Es-dur („Matko”, po 1841) dedykowany T. Jurkiewiczowi;
– Psalm Ad Te levavi na 3 basy; Psalm CXLII na bas; Ave Maria na alt i tenor (wyd. Warszawa, Hoesick, b. r.); Graduale na 3 głosy (wyk. Warszawa 15.08.1843, wyd. Warszawa b. r. Hoesick); Hymn („Kochaj bliźniego jak siebie samego”, wyk. 4.10.1840);
– Kolęda A-dur („Spieszcie tu pasterze”) na sopran, alt, tenor, bas i organy (1843); Modlitwa Es-dur („Boże Ciebie...”) na sopran, chór mieszany i organy (ok. 1843); Anioł Pański. Modlitwa As-dur („Ty co niemowlę...”) na tenor, chór mieszany i organy; Modlitwa „Zdrowaś Maria” (wyk. Warszawa 8.09.1844); msze (wyk. w Warszawie w kościele Pijarów): Msza na 4 głosy i organy (wyk. 13.11.1836, być może tożsama z I Mszą na chór i organy lub orkiestrę, wyk. 23.04.1837), II Msza na 3 głosy i organy (wyk. 30.07.1837), III Msza (wyk. 18.11.1838), Msza nowa (wyk. 12.05.1844); Benedictus; Offertorium (wyk. Warszawa 8.05.1844); motety.
Wiele z jego utworów zachowało się do dziś w rękopisie albo w druku. Przechowywane są w Bibliotece Jagiellońskiej w Krakowie oraz w Bibliotece Narodowej w Warszawie.
Zmarł po długiej chorobie w wieku 70 lat w domu przy ul. Jezuickiej nr 74 (akt zgonu – parafia katedralna św. Jana). W metryce zgonów zapisany został jako nauczyciel muzyki. Pochowany został na Cmentarzu Powązkowskim (dokładnego miejsca pochówku nie udało się ustalić). Pod jego nekrologiem podpisali się: żona, syn, córka i wnuki.
Michał Krogulski był dwukrotnie żonaty. Pierwszą żoną była poślubiona 26.09.1812 r. w Tuchowie Salomea Elżbieta Saszor zapisywana też pod nazwiskiem Szaszer (16.11.1792 Tuchów – 21.08.1831 Warszawa), córka Józefa Saszora i Kunegundy z domu Maznas. Świadkami ślubu byli: szlachcic Aleksander Jordan oraz nauczyciel muzyki Piotr Migatulski. Z tego związku przyszło na świat dwoje dzieci – córka Kunegunda (1813 – po 1858) i syn Józef (1815–1842). Po śmierci Salomei ożenił się po raz drugi – 16.01.1841 r. w katedrze św. Jana w Warszawie z Teklą Marianną Węglewską (19.09.1810 Warszawa – 8.01.1865 Warszawa), córką Walentego i Tekli z domu Skalskiej (w księdze zgonów błędnie – Tekli ze Skrzyńskich). Świadkami ślubu byli: Tadeusz Szatkowski, szwagier panny młodej oraz Andrzej Szczyciński – chirurg. Owocem tego związku było troje dzieci: Cecylia (1841–1844), Władysław (1843–1934) i Józef (1845–1846)[1].