Tytuł: |
Dzieciobójczyni |
Klasyfikacja: |
pieśń ludowa |
Tekst pierwszego wariantu pochodzi z Chorzeli, a drugi z Rawicza. Temat tej pieśni został zaczerpnięty z Ewangelii św. Jana – rozdział IV:
6. będąc Jezus spracowany, siedział na studni...
7. I przyszła niewiasta z Samarji czerpać wodę, której rzekł Jezus: „Daj mi pić!”
9. Rzekła mu tedy ona niewiasta Samarytańska: „Jakoż ty, będąc Żydem, żądasz ode mnie napoju...”
16. Rzekł jej Jezus: „Idź zawołaj męża swego, a przyjdź tu.”
17. Odpowiedziała niewiasta i rzekła: „Nie mam męża.”
18. Rzekł jej Jezus: „Dobrześ rzekła: Nie mam męża. Albowiemeś pięciu mężów miała,
a teraz ten, którego masz, nie jest mężem twoim...”
19. Rzekła mu niewiasta: „Panie! Widzę, żeś ty jest prorok.”
26. Rzekł jej Jezus: „Jam jest ten, który z tobą mówię.”
Pieśń powstała w Katalonii w XVI w. i przywędrowała do innych krajów. Najpierw zagościła w Skandynawii, skąd dotarła do Anglii oraz Francji, a następnie zaszczepiła się wśród narodów słowiańskich. W podobnych wersjach utworu o dzieciobójczyni pojawia się zazwyczaj młodzieniec, który okazuje się szatanem, i porywa kobietę pragnącą uchodzić za pannę. Nie występuje motyw przebaczenia oraz pokuty morderczyni, lecz bezwzględne potępienie, odrzucenie oraz męka za grzechy. Podobne warianty dzieła są spotykane w Niemczech. Czasami motyw biblijny łączy się z ludowym i powstaje pieśń, w której dziewczyna rozmawia z Panem Jezusem, a następnie jest porywana przez diabła. Wyróżniamy także odpowiedniki tekstu w językach całej Europy[1].
1. |
Bystroń, Jan Stanisław, Polska pieśń ludowa: wybór, Chicago, Rada Polonii Amerykańskiej, 1945, s. 104–107. |
2. |
Kolberg Oskar, Mazowsze. 5, Warszawa, s. 367. |
3. |
Kolberg Oskar, Poznańskie. 7, s. 308. |