Zgłoszenie do artykułu: Podolanka

Wyrażam zgodę na przetwarzanie moich danych osobowych przez Ośrodek Kultury „Biblioteka Polskiej Piosenki” zgodnie z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE i ustawą o ochronie danych osobowych z dnia 10 maja 2018 (Dz. U. poz. 1000), w celu wymiany informacji z zakresu polskiej pieśni i piosenki. Wymiana informacji będzie się odbywać zarówno za pośrednictwem niniejszego formularza jak i bezpośrednio, w dalszym toku spraw, redaktora bazy danych, prowadzącego korespondencję z właściwego dla niego adresu mailowego.
Administratorem danych jest Ośrodek Kultury „Biblioteka Polskiej Piosenki” z siedzibą w Krakowie przy ulicy Krakusa 7. Wszelkie dokładne informacje o tym jak zbieramy i chronimy Twoje dane uzyskasz od naszego Inspektora Ochrony Danych Osobowych (iodo@bibliotekapiosenki.pl).
Wszystkim osobom, których dane są przetwarzane, przysługuje prawo do ochrony danych ich dotyczących, do kontroli przetwarzania tych danych oraz do ich uaktualniania, usunięcia jak również do uzyskiwania wszystkich informacji o przysługujących im prawach.

Tytuł:

Podolanka

Klasyfikacja:

pieśń ludowa

Informacje

Pieśń można spotkać także w sąsiednich krajach słowiańskich i litewskich. Nie ma jednak pewnych danych, co do jej pochodzenia. Być może utwór wiąże się z longobardzką pieśnią o Donnie Lombardzie, która otruła własnego męża, aby związać się z kochankiem. Historia opiera się na faktach autentycznych – morderstwie Rozamunda w 573 r. w Rawennie.

Przytoczona wersja wykorzystuje motyw wędrownych krawców, śpiewających pieśń o konkretnych wydarzeniach – w ten sposób demaskowano winnych zbrodniom i oddawano w ręce sprawiedliwości. Pierwotnie pieśń kończy się jedynie odrzuceniem trucicielki przez kochanka.

Poniższe przykłady wykazują zmienność pieśni, która ewoluuje wraz z kształtującym się społeczeństwem. Istnieje kilka wersji samego początku np.:

Na Podolu biały kamień –

Na Podolu modry kamień –

Czarna rola – biały kamień –

Pod Krakowem czarna rola –

Pod Malborskiem czarna rola –

lub:

Pod kamieniem róża rośnie, –

Tam dziewczęta po nią poszły. –

bądź:

Za stodołą zimna rosa,

Chodziła tam Kasia bosa

Rano, rano, z rana,

Poszła panna do gaja Ud...

Tylko wers 12 ma kilka różnych wariantów:

Szukaj węża zielonego –

Zabij węża zielonego –

Złapaj węża zielonego –

Nakop węża zielonego –

Urwij węża zielonego, –

Urwij węża czerwonego –

Weźże węża zielonego –

Znajdzij węża największego –

Znajdziesz gada zjadliwego –

Uchyć gada jadliwego –

Urwij ziółka czerwonego –

Urwij kwiatu zielonego –

Szersze domówienie tej linijki utworu np.:

A złap węża prędziusieńko, –

Ugotuj go mięciusieńko –

Każdy wiersz ma cały szereg podobnych wersji. Można stwierdzić, że brak w tym tekście słowa, które by pozostało nietknięte i niezmienione[1].

Bibliografia