Tytuł: |
Jam jest dudka |
Klasyfikacja: |
kolęda |
Autor słów: |
nieznany |
Melodię pastorałki podają dwa rękopisy karmelitańskie: kantyczka Chybińskiego i rękopis z biblioteki klasztornej, sygn. 95, oraz trzy rękopisy benedyktynek staniąteckich (z lat 1752, 1754 i 1758) – wszystkie tę samą. Tę też wersję podajemy. W przekazie Mioduszewskiego (Pastorałki i kolędy, 1843) jest ona nieznacznie zmodyfikowana.
Tekst pojawia się poza tym w rękopisach karmelitanek BJ 3640 i 3642, w rękopisach staniąteckich z 1707 (Boczkowskiego) i 1754 (Gąsiorowskiej), dwóch rękopisach franciszkanek z lat około 1740 i w rękopisie BJ 3639. Zamieszcza go też drukowany zbiór Szlichtyna z 1767 (i 1785) roku w dziale „pieśni nowych”; w innych drukach XVIII-wiecznych go nie spotykamy. W zapisach tych liczy do 12 zwrotek, z tym że w ostatnich zastosowano ryzykowne poetycko połączenie motywu instrumentów z problematyką ascetyczną, jak na przykład:
I sam Ci się za instrument daję:
bij jak w bęben, aż tubalne głosy
serce wyda, niech idą w niebiosy...
Nie wiadomo nam, kiedy powstało owo zakończenie pasterskie, które podajemy za rękopisem: Kolęda, czyli zbiór pieśni na Boże Narodzenie dla wygody i nabożeństwa Ich Mość P. P. Franciszkanek klasztoru św. Jędrzeja ap. przez ks. B[łażeja] Ch[mielewskiego] Ref[ormatę] spisany w Krakowie R. P. 1808 (zbiór ten nie podaje melodii). Różne przekazy wprowadzają do poszczególnych zwrotek różne instrumenty; tutaj trzymamy się wersji zbioru z 1808 roku. W kantyczce karmelitańskiej Chybińskiego pastorałka nosi tytuł Kapela partykularna; widnieje tam wskazówka, by kuplet wykonywać solo, a refren – tutti[1].
1. |
Szweykowska Anna, Polskie kolędy i pastorałki: antologia, wyd. 3, Kraków, Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1989, s. 63, 64, 176, 177. |
2. |
Gnus Ryta, Z 2-ej części Śpiewnika dla młodzieży: kolędy na 3 głosy, Warszawa, Gnus, Ryta, 1928, s. 7. |
Zrealizowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.