Nazwa: |
Drukarnia Władysława Ludwika Anczyca i Spółki |
Drukarnia Wydawnicza im. Władysława Ludwika Anczyca S.A. |
|
Drukarnia Wydawnicza w Krakowie P.P. |
|
Typ instytucji: |
drukarnia |
Adres stacjonarny: |
ul. Nad Drwiną 10, 30-741 Kraków |
Jedna z najstarszych drukarni dziełowych w Polsce.
Drukarnia została założona w 1870 r. przez Ludwika Gumplowicza, profesora socjologii i prawnika. Mieściła się przy ul. Starowiślnej w Krakowie i drukowano w niej krakowski dziennik „Kraj”. W 1875 r. ten niewielki warsztat drukarski odkupił Władysław Ludwik Anczyc (obecny patron drukarni), który z zapałem przystąpił do jego modernizacji. W 1882 r. rozrastający się zakład przeniesiono do nowego lokalu przy ul. Kanoniczej.
Po śmierci W. L. Anczyca w 1883 r. drukarnię przejął jego syn, Wacław Zygmunt Anczyc (1866–1938). Za jego czasów drukarnia stała się nowoczesnym zakładem, pierwszym w Galicji, który posiadał linotypy, własną odlewnię czcionek oraz introligatornię. Wydawano i drukowano w niej najwybitniejsze dzieła literatury polskiej, m.in.: Grażynę i Konrada Wallenroda A. Mickiewicza z ilustracjami W. Kossaka, bibliofilskie druki Towarzystwa Miłośników Sztuki, czasopisma „Życie” i „Sztuka”, a także pocztówki i reprodukcje obrazów.
W 1898 r. Wacław Anczyc zakupił poklasztorny budynek przy ul. Zwierzynieckiej 2 i zaadaptował go do potrzeb drukarni, gdzie po raz pierwszy wdrożono lokomobilę parową jako napęd maszyn drukujących. W 1910 r. przy zakładzie założono zawodową szkołę drukarską oraz księgarnię. W latach 1922–1928 roczna produkcja drukarni przekraczała milion egzemplarzy, a jej książki były wielokrotnie nagradzane na wystawach krajowych i zagranicznych, m. in. Grand Prix za działalność związaną z podniesieniem sztuki drukarskiej w Polsce w 1929 r.
W 1902 r. Wacław Anczyc wszedł w spółkę z firmą wydawniczą Gebethner i Wolf z Warszawy, od tego momentu zakład funkcjonował pod nazwą „Drukarnia W. L. Anczyca i Spółki”.
Po śmierci Wacława w 1938 r. drukarnię przejął jego syn Władysław, doktor polonistyki, muzyk i poligraf. W czasie okupacji drukarnię prowadził szwagier Władysława Anczyca, inż. Hugon Trzebicki, gdyż Władysław został powołany do wojska, dostał się do niewoli sowieckiej i zginął w Katyniu. Obok oficjalnej produkcji, na jaką pozwalali Niemcy, zakład drukował również podziemne ulotki, fałszywe dokumenty i kartki żywnościowe.
Wiosną 1945 r., tuż po zakończeniu okupacji, pełną parą ruszyła produkcja książek w języku polskim. Drukowano powieści, bajki dla dzieci, słowniki i elementarze do nauki j. polskiego. Nawiązano współpracę z wieloma wydawnictwami, m.in. z Państwowym Instytutem Wydawniczym.
W maju 1949 r. zakład został przejęty na własność Państwa. Od 1951 r. funkcjonował jako samodzielne przedsiębiorstwo pod nazwą „Drukarnia Wydawnicza w Krakowie P.P.” Nastąpił okres sporego rozwoju zakładu: zwiększono zatrudnienie, odnowiono i poszerzono park maszynowy, drukowano popularne tygodniki, takie jak „Przekrój”, „Miś” i „Płomyczek”.
W 1968 r. zakład został przeniesiony do nowych hal produkcyjnych przy ul. Wadowickiej 8. Stary budynek drukarni przy ul. Zwierzynieckiej został zburzony wraz z zabytkowym wyposażeniem. Zaginęła również większość dokumentacji oraz książki wydrukowane w Drukarni Anczyca w XIX i I poł. XX w.
Lata 70 XX w. to stałe poszerzanie wydziałów produkcyjnych, wzrost produkcji, wzrost zatrudnienia, likwidacja techniki druku typograficznego, którą zastąpił offset, liczne nagrody za osiągnięcia ilościowe i jakościowe w produkcji. Drukarnia Wydawnicza stała się jednym z największych i najważniejszych zakładów poligraficznych w kraju, wykonywała nawet produkcję na eksport.
W 1981 r. powrócono do przedwojennych korzeni, zmieniając nazwę na „Drukarnia Wydawnicza im. Władysława Ludwika Anczyca”.
Lata 90 XX w. to okres restrukturyzacji i dostosowania firmy do reguł gospodarki rynkowej. W 1994 r. zakład został przekształcony w Jednoosobową Spółkę Skarbu Państwa. Zredukowano zatrudnienie, sprzedano zbędne nieruchomości i odzyskano pełną płynność finansową. Rozpoczęła się również modernizacja parku maszynowego. W 1997 r. Drukarnia Anczyca została nagrodzona przez NFI za skuteczną restrukturyzację i osiągnięcie dobrych wyników ekonomiczno-finansowych, a w 1998 r. zdobyła trzy główne nagrody „Złotego Gryfa”, przyznane przez Polską Izbę Druku za jakość i kontynuowanie najlepszych wzorców w produkcji poligraficznej. W 2011 r. Drukarnia ponownie została wyróżniona nagrodą „Złotego Gryfa” za wykonanie książki dla Wydawnictwa W.A.B.
Drukarnia nieustannie się modernizuje i wdraża nowoczesne rozwiązania w zakresie produkcji, kontroli jakości i marketingu[2].
1. |
|
2. |
http://drukarnia-anczyca.com.pl/index.html |
Zrealizowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.