Tytuł: |
Piękne jest koło rycerskie |
Autor słów: |
nieznany |
Autor muzyki: |
nieznany |
Data powstania: |
XVI w. |
Jest to utwór anonimowy z XVI wieku. Ma tytuł jakby przekorny i świadomie autoironizujący. Są tu liczne cytaty z pieśni Idzie żołnierz borem lasem. Jest też i charakterystyczna duma z przynależności do żołnierskiego stanu. Wszystkie tego rodzaju pieśni opowiadały o codzienności żołnierskiego życia, trudach wojowania, zawierały też jakby daleką tęsknotę za zwycięstwem i chwałą[1].
Istnieją liczne warianty tej pieśni śpiewanej w różnych okresach historycznych. Wielu badaczy twierdzi, że najstarszy tekst pochodzi z czasów Władysława Warneńczyka i jego fatalnej wyprawy oraz klęski pod Warną (1444). Przeważają jednak opinie, że pieśń ta powstała w szeregach piechoty wybranieckiej (1576–1586) Stefana Batorego, do której werbowano drobną szlachtę i chłopów. Stąd też w wielu wersjach pieśń ta kończy się hardym stwierdzeniem:
Chociaż żołnierz obszarpany
Przecie stoi między pany![1]