Nazwa: |
Orkiestra Petersburskiego, Golda i Englarda |
Orkiestra Golda i Petersburskiego |
|
Orkiestra Harmonistów Golda-Petersburskiego |
|
Data powstania: |
1925 |
Data rozwiązania: |
1935 |
Orkiestra taneczna zorganizowana najprawdopodobniej w początkach 1925 r. przez Artura Golda i Jerzego Petersburskiego. Wzorowana na orkiestrach zagranicznych (np. na zespole Barnabasa von Geczy’ego), specjalizujących się w wykonywaniu tang argentyńskich i muzyki tanecznej o charakterze salonowym, wykonywała także muzykę „jazzową”, zbliżoną w stylu do orkiestry Paula Whitemana. Początkowo był to kwintet, zaś pod koniec działalności orkiestra stanowiła sekstet. Grali na skrzypcach, fortepianie, akordeonie, perkusji, dwóch saksofonach, trąbce, puzonie oraz banjo. Do pierwszego składu orkiestry należeli następujący muzycy: Jerzy Petersburski – pf. i dyrekcja, Bronisław Bykowski – vno, Artur Gold – vno i dyrekcja, Bazyli Jakowenko – cb., Kazimierz Roczyński – dr., Leon Szulc – bjo. Około 1929 r. w zespole było dwóch akordeonistów (bandoneonistów), pianista, skrzypek, wiolonczelista i kontrabasista. Niestety, ustalenie nazwisk wszystkich muzyków, którzy grali w orkiestrze, jest już dzisiaj niemożliwe.
Orkiestra ta – jedna z pierwszych tego rodzaju w Polsce – odegrała dużą rolę w życiu muzycznym Warszawy w latach dwudziestych. Stała się znana dzięki występom w lokalach tanecznych (np. „Oaza”), w operetce w teatrze „Nowości” przy ul. Bielańskiej (w 1925 r. występowała tam w dwóch inscenizacjach operetek – Maricy Imre Kalmana oraz Orłowej Bruna Granichstaedtena), w teatrach rewiowych („Qui pro Quo”, „Perskie Oko”), Dolinie Szwajcarskiej itp.
Wizytówką zespołu była piosenka Gdy Petersburski razem z Goldem gra, jazzbandu te Ajaksy dwa. Pochodziła z finału rewii Ostatnia nagość wystawionej w „Qui pro Quo” (jej bohaterem była właśnie orkiestra Golda-Petersburskiego). O ogromnej popularności zespołu może świadczyć fakt, że w 1925 r. została uwieczniona przez malarza Feliksa Jabłczyńskiego (obraz znajduje się obecnie w zbiorach Muzeum Historycznego Miasta Warszawy). Była pierwszą polską orkiestrą nagrywającą do mikrofonu. Pod koniec lat dwudziestych zorganizowana na nowo, jako Orkiestra Harmonistów Golda-Petersburskiego, dokonała bardzo wielu nagrań dla „Syreny Record”, występowała również w Polskim Radiu. W repertuarze miała przede wszystkim tanga argentyńskie (Orkiestra Tangowa).
Na przełomie 1929 i 1930 r. zespół zakończył działalność, ale w pewnych okresach był reaktywowany, np. w Sylwestra 1934 r. grał na balu Syndykatu Kopalnianego w Katowicach, następnie w karnawale 1935 r. w warszawskiej „Adrii”, również w 1935 r. grał bardzo często muzykę lekką ze studia Polskiego Radia.
Mimo, że działające później w Polsce inne orkiestry taneczne (np. Warsa, Rosnera czy Witkowskiego) stały na dużo wyższym poziomie, to jednak właśnie zespół Artura Golda i Jerzego Petersburskiego – obok formacji Karasińskiego i Kataszka – jest do dziś legendą tamtych czasów.
Na płytach „Syreny Record”, nagranych przez zespół w latach 1926–1929, dominują w pierwszym okresie utwory w szybkich rytmach, przeniesione z rewii, w których grała orkiestra; później zespół wyspecjalizował się w tangach argentyńskich i nagrywał prawie wyłącznie taki repertuar; utrwalił także amerykańską muzykę taneczną oraz tzw. „szwedzkie walce”. Jak się wydaje, kresem jego istnienia był rok 1935[1].
Orkiestra Petersburskiego i Englarda powstała wiosną 1925 r., po odłączeniu się muzyków od orkiestry Zygmunta Karasińskiego. Jerzy Petersburski grał na fortepianie, zaś Kazimierz Englard grał wówczas na skrzypcach do momentu, w którym do orkiestry dołączył Artur Gold – prawdopodobnie było to jesienią 1925 r. Po uzupełnieniu składu o Artura Golda i brata Kazimierza Englarda – Daniela, orkiestra uzyskała swój stały skład i nazwę: Petersburskiego, Golda i Englarda. Orkiestrę w tym składzie przedstawia fotografia z 1926 r. (por. zamieszczone w artykule fotografie). Orkiestra z dużym powodzeniem występowała w różnych miastach, takich jak: Łódź, Bydgoszcz, Gdynia, Gdańsk, Ciechocinek i oczywiście Warszawa. W ówczesnej prasie pojawiały się anonsy zapowiadające występy orkiestry, mające za zadanie przyciągnąć jak największą rzeszę miłośników nowoczesnej i szybkiej muzyki synkopowanej wzorowanej na zachodnich orkiestrach. Po koncertach ukazywały się pozytywne recenzje chwalące nowoczesne brzmienie i zgranie orkiestry. Po dotarciu do Polski mody na tango, orkiestra zaczęła popularyzować ten gatunek początkowo grając i nagrywając na płyty tanga argentyńskie, a następnie komponując własne. W 1928 r. orkiestra występowała pod nazwą: J. Petersburskiego i K. Englarda. Najprawdopodobniej istniała ona do kwietnia 1929 r.
Orkiestra Petersburskiego, Golda i Englarda przestała istnieć wiosną 1929 r. i choć Artur Gold wraz z Jerzym Petersburski w latach 30-tych doraźnie reaktywowali orkiestrę pod nazwą Petersburskiego i Golda znacząco zmienił się już charakter granej przez nich muzyki.
W 1930 r. Kazimierz Englard nagrał na płyty pod marką „Olimpia” utwory z repertuaru Orkiestry Petersburskiego, Golda i Englarda (m.in. „Tango Milonga”, „Już nigdy” i „Szkoda twoich łez dziewczyno”). Po nagraniu przez niego jeszcze kilku płyt z muzyką ludową oraz skopiowanych nagrań innych wykonawców, zaprzestano tłoczenia płyt pod tą marką. W latach 30-tych Kazimierz Englard, już ze swoimi orkiestrami, występował w tych samych miejscach co Artur Gold i Jerzy Petersburski, ale już nigdy razem[2].