Tytuł: |
Pod żaglami „Zawiszy” |
|
Na pokładzie „Zawiszy” |
Autor słów: |
|
Autor muzyki: |
nieznany[6] |
Melodia: |
piosenki Pod żaglami Grażyny[1], [5] |
Data powstania: |
1935 |
Piosenka śpiewana przez załogę harcerskiego jachtu „Zawisza Czarny”; wzorowana na utworze Pod żaglami „Grażyny” ułożonym w 1935 r. w żeglarskiej drużynie harcerek „Żaby”[1]. Autorką tekstu pierwotnego była Maria Bukarówna. Do tych słów Zawiszacy wprowadzili niewielkie zmiany i kompozycja stała się jedną z najsłynniejszych polskich pieśni żeglarskich[5].
Zakupiony w 1934 r. w Finlandii szkuner sztakslowy (zbudowany w 1902 w Szwecji), po przebudowie na 3-masztowy jacht harcerski „Zawisza Czarny”, którego kapitanem był wówczas 68-letni szturman dalekiej żeglugi Mariusz Zaruski (1867–1941), ze swojego ostatniego rejsu powrócił do kraju na kilka dni przed wybuchem drugiej wojny światowej. Ustawiony na cumach w basenie jachtowym w Gdyni, został zniszczony przez Niemców. Ocalał po nim (być może do dzisiaj) pięknie wykonany model, który w 1938 r. wysłano przez międzynarodowego komisarza harcerzy do Australii. Był to dar za udzielenie pomocy polskiemu harcerzowi Władysławowi Wagnerowi, podróżującemu na jachcie „Zjawa III” dookoła świata.
I pozostała po nim jeszcze ta piosenka... która w okupowanej Warszawie śpiewana była także przez tych, którym życie od powicia nie płynęło „jak w baśni...”. I dopiero teraz... w jednym szeregu garnęli do serc nie tylko śpiew, żeby chociaż oczami duszy nacieszyć się widokiem morza, ale przede wszystkim cnoty rycerskie Zawiszy Czarnego z Garbowa (?–1428).
Bo przecież to On, Symbol Prawości...
„...uczy(ł) nas mężnymi być,
W czystości myśli, słowa –
Tak jak On dla Polski żyć”[3].
1. |
Straszewicz Marzenna, Ojców naszych śpiew: pieśni patriotyczne, Komorów, Prometeusz, 1992, nr 184. |
2. |
Heering Krzysztof, Śpiewnik harcerski, Warszawa, Młodzieżowa Agencja Wydawnicza, 1988, s. 99, 100. |
3. |
Bogusz Stanisława, Mocarni Polski miłowaniem: antologia pieśni i wierszy Polski Walczącej 1939–1945, Warszawa, Dom Wojska Polskiego, 2006, s. 16–18. |
4. |
|
5. |
http://www.zawiszaczarny.pl/index1.php?page=historia3 |
6. |
Adrjański Zbigniew, Złota księga pieśni polskich: pieśni, gawędy, opowieści, Warszawa, Bellona, 1994, s. 328, 329. |