Tytuł: |
Nasz Kościuszko |
|
Pieśń ludu z roku 1794 |
Melodia: |
ludowa |
Data powstania: |
1794 |
Tę anonimową piosenkę ludową śpiewano po tragicznym upadku powstania kościuszkowskiego. Mimo pesymistycznych akcentów była znana i bardzo lubiana. Zamieszcza ten utwór Felicjan Szopski w Śpiewniku polskim (1916) za innymi dawnymi źródłami. Z tego cyklu pieśni opłakujących Naczelnika pochodzą i inne utwory ludowe oraz literackie, np.:
Padł Kościuszko w ręce wroga
A z nim i Polska nieboga!
Tym lamentom przeciwstawi się później Józef Wybicki, pisząc w Jeszcze_Polska_nie_zginela_(sl_Wybicki_Jozef) mało dziś znaną zwrotkę:
Na to wszystkich jedne głosy:
Dosyć tej niewoli
Mamy racławickie kosy,
Kościuszkę Bóg pozwoli[3].
Śpiewniki zawierają skrócone wersje tekstu z pominiętymi ludowymi zwrotkami rugającymi występki zdrajców w czasie rozbiorów[2].
1. |
Straszewicz Marzenna, Ojców naszych śpiew: pieśni patriotyczne, Komorów, Prometeusz, 1992, nr 50. |
2. |
Świerczek Wendelin, Śpiewniczek młodzieży polskiej: zawierający dawne i nowsze pieśni z muzyką na 1, 2 i 3 głosy. Z. 1–3, Kraków, Księża Misjonarze, 1917, z. I, nr 11, s. 20. |
3. |
Adrjański Zbigniew, Złota księga pieśni polskich: pieśni, gawędy, opowieści, Warszawa, Bellona, 1994, s. 56, 57. |