Nazwisko: |
Friedwald, Zenon |
Pseudonim: |
Wardan |
Fox, L. |
|
Fox, Ludwik |
|
Data urodzenia: |
17 kwietnia 1906 |
Miejsce urodzenia: |
Lwów |
Data śmierci: |
3 grudnia 1976 |
Miejsce śmierci: |
Tel Awiw (Izrael) |
Autor tekstów, scenariuszy rewiowych. Ukończył II Gimnazjum im. Karola Szajnochy we Lwowie. Następnie w 1928 r. wyjechał do Francji, gdzie w Toulusie ukończył studia uniwersyteckie[2]. Z wykształcenia chemik, lecz w wyuczonym zawodzie nigdy nie pracował[1]. W 1932 r. powrócił do Lwowa[2], gdzie po studiach inżynierskich we Francji, prowadził akademicki teatrzyk rewiowy „Ósma Pięć”[1]. Wystawił pierwszy program swego autorstwa pt. To z bocianem – to nieprawda. Powodzenie teatru było tak duże, że zainteresowało to dyrektora wytwórni „Syrena Record” – Hilarego Templa, który zaproponował Zenonowi Friedwaldowi poprowadzenie w Warszawie wydawnictwa nutowego pod nazwą „Nowa Scena”[2]. Kierował nim w latach 1935–1939, pracując jednocześnie w Ministerstwie Spraw Wojskowych w Warszawie, dla którego realizował w wytwórni płytowej „Syrena Record” nagrania propagandowo-wojskowe[1] dla Wojskowego Instytutu Naukowo Oświatowego (W.I.N.O.)[2]. Współpracował z wytwórnią jako autor tekstów:
– piosenek o tematyce wojskowej,
– piosenek o charakterze rozrywkowym z repertuaru Adama Astona, Andrzeja Boguckiego, Chóru Juranda, Tadeusza Faliszewskiego, Mieczysława Fogga, Wiery Gran,
– do znanych przebojów światowych, m.in. Cheek to Cheek (muz. Irving Berlin), Bei mir bist du schrön (muz. S. Seconda)[1].
We wrześniu 1939 r. został ewakuowany z pracownikami Ministerstwa Spraw Wojskowych na wschód. Przedostał się do Rumunii, następnie poprzez Grecję i Turcję dotarł do Palestyny. W 1941 r. założył w Tel Awiwie polskojęzyczny teatr literacko-artystyczny, zaś w 1943 r. satyryczny teatr hebrajski „Li-La-Lo” (działał do 1945 r.).
W 1950 r. powołał Israel Publisher Agency oraz zalążek stowarzyszenia izraelskich kompozytorów i autorów – „Iscam”. Prowadził też wytwórnię płyt gramofonowych. Był w Izraelu człowiekiem – instytucją, wpływowym bisnessmanem, bardzo liczącym się w izraelskim środowisku muzyczno-artystycznym[2].