Nazwa: |
Chór Juranda |
Juranda Chór |
|
Data powstania: |
1932
|
Data rozwiązania: |
1956
|
Kwartet wokalny. Początkowo był to amatorski zespół śpiewaczy działający w Kaliszu. Składał się z adeptów kaliskiej szkoły muzycznej, istniejącej przy Towarzystwie Muzycznym im. Fryderyka Chopina – W. Kryckiego, F. Osieckiego, Mariana Rottengrubera i Stanisława Zdolińskiego. Jako chór zawodowy powstał na jesieni 1932 r. w Warszawie. Jego założycielami byli wówczas: Jerzy Koszutski – kompozytor, używający pseudonimu Jurand oraz Marian Rottengruber, śpiewak występujący pod nazwiskiem Ryszard Marrot.
Jednym z pierwszych występów Chóru Juranda był jego udział w rewii Karnawał pod Messalką, wystawionej 29 grudnia 1932 r. w „Wesołym Teatrze”. W 1933 r. przez cztery miesiące Chór Juranda brał udział w przedstawieniach w teatrze „Praskie Oko”. Od 28 stycznia 1933 r. członkowie Chóru występowali w kawiarni „Carlton”, w działającym tam kabarecie Ludwika Sempolińskiego „Casanova”. W roku 1934 Chór śpiewał w teatrze „Stara Banda w Hollywood”. Największe sukcesy odnosił w okresie występów w „Wielkiej Rewii”, począwszy od jesieni 1938 r. Styl artystyczny zespołu zbliżony był wówczas wyraźnie do charakteru niemieckiego chóru rewelersów „The Comedian Harmonist”.
Oprócz dość licznych występów w teatrach, Chór Juranda często koncertował w Polskim Radiu i na estradzie, bardzo liczne były jego koncerty w jednostkach wojskowych, występował również za granicą, m.in. w ZSRR. Chór dokonał szeregu nagrań o różnorodnym charakterze dla „Syreny Record”, w tym bardzo wiele nagrań pieśni i piosenek żołnierskich, realizowanych na zamówienie wydawnictwa tygodnika „Wiarus” – Organu Podoficerów Wojska Polskiego, czy też działającego przy Ministerstwie Spraw Wojskowych Wojskowego Instytutu Naukowo-Oświatowego W.I.N.O. (m.in. były to płyty nagrane wspólnie z Wandą Wermińską)[2].
Chór specjalizował się w utworach groteskowych i muzycznych parodiach. Śpiewał także kuplety oraz cygańskie i rosyjskie romanse. Współpracowały z nim gwiazdy przedwojennego filmu i kabaretu, m.in.: Hanka Brzezińska, Helena Grossówna, Tola Mankiewiczówna oraz Halina Wiórkowska-Jurandowa, akordeonistka i autorka tekstów[1].
Pod koniec 1936 r. skład Chóru uległ zmianie – odeszli z niego śpiewacy należący do zespołu od momentu powstania i zasilili Chór Orlanda. Na ich miejsce zaangażowano kilku śpiewaków ze Lwowa, dawnych członków Chóru Eryana. Wpłynęło to korzystnie na pozycję i poziom artystyczny Chóru Juranda, prasa zaczęła publikować coraz lepsze oceny ich występów oraz pochlebne recenzje płytowe. Po zmianie składu w Chórze Juranda śpiewali m.in.: Mieczysław Ziołowski, Tadeusz Chaveau-Zakrzewski – baryton, Kazimierz Poreda, Czesław Januszewski, Adam Gruszczyński, Włodzimierz Bożyk, Roman Chomicki, Zygmunt Sylwestrowicz. W skład zespołu wchodziła także (jeszcze w latach trzydziestych) Halina Wiórkowska-Jurandowa[2].
W 1939 r. koncertował we Lwowie[1] i tam zastał go wybuch wojny, uniemożliwiający powrót do Warszawy. 1 października został podpisany we Lwowie dwuletni kontrakt na dalsze występy Chóru. W latach 1939–1941 zespół koncertował w miastach na terenie Rosji, wraz z wybuchem wojny niemiecko-sowieckiej przestał istnieć.
Grupę reaktywowano po II wojnie światowej; ostatecznie zakończył działalność w 1956 [2] lub 1960 r[1]. W sumie istniał przez okres 22 lat. Kontynuatorem Chóru Juranda był bardzo popularny w latach czterdziestych i pięćdziesiątych Chór Czejanda, założony przez dawnego członka Chóru Juranda – Czesława Januszewskiego. Powszechnie Chór Juranda uważany był w Polsce międzywojennej – co do popularności – jako pierwszy po Chórze Dana[2].