Tytuł: |
Pieśń o „Jastrzębiu” |
|
Ballada o „Jastrzębiu” |
|
W lipskich lasach bitwa wre |
Autor słów: |
nieznany[1] |
Szymański, Aleksander[1] |
|
Autor muzyki: |
nieznany |
Melodia: |
ludowa z lubelskiego[1] |
Data powstania: |
1943 |
W marcu 1943 r. w skład Grupy Operacyjnej Gwardii Ludowej im. Tadeusza Kościuszki, która podejmowała działania partyzanckie w lasach Biłgorajskich i Janowskich na Lubelszczyźnie, wszedł oddział „Jastrzębia” – Antoniego Palenia. Miał on już za sobą wielomiesięczne doświadczenia partyzanckie i szeroką sławę. Antoni Paleń utworzył swój oddział pod koniec 1941 r. Był niesłychanie odważny. Kiedy umierał w chłopskiej chacie we wsi Rzeczyca, dokąd przywieziono go śmiertelnie rannego po bitwie pod Kochanami, miał zaledwie 23 lata. Było to w październiku 1943 r. Wkrótce pojawiła się samorodna pieśń – ballada, składająca w prostych słowach hołd temu młodziutkiemu kapitanowi Gwardii Ludowej[1].
Pieśń o „Jastrzębiu” ogromnie spopularyzowało widowisko pt. Dziś do ciebie przyjść nie mogę, wystawiane przed laty rekordową ilość razy w warszawskim Teatrze Klasycznym oraz liczne nagrania radiowe i płytowe z tego spektaklu[6].
Drugi wariant tekstu został nadesłany przez Władysława Adamiak w ramach konkursu zorganizowanego staraniem Zarządu Głównego Związku Młodzieży Wiejskiej oraz redakcji tygodnika „Nowa Wieś”. Pieśń ukazała się drukiem w: Żołnierska rzecz, s. 93 i 440; Archiwum Zakładu Historii Partii przy KC PZPR, syg. 245/3, t, II, k. 45 i 46, 245/3, t. III, k. 83 – rękopis J. Wziętka pt. Pieśń o Jastrzębiu[5].
1. |
Szewera Tadeusz, Straszyński Olgierd, Niech wiatr ją poniesie: antologia pieśni z lat 1939–1945, wyd. 2 poszerzone, Łódź, Wydawnictwo Łódzkie, 1975, s. 365–367, 473, 474. |
2. |
Pieśni robotnicze i narodowe, Warszawa, Zakłady Graficzne „Książka”, 1945 |
3. |
|
4. |
|
5. |
Świrko Stanisław, Z pieśnią i karabinem: pieśni partyzanckie i okupacyjne z lat 1939–1945: wybór materiałów z konkursu ZMW i „Nowej Wsi”, Warszawa, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, 1971, s. 420–422. |
6. |
Adrjański Zbigniew, Złota księga pieśni polskich: pieśni, gawędy, opowieści, Warszawa, Bellona, 1994, s. 279, 280. |