Tom, Konrad

Zgłoszenie do artykułu: Tom, Konrad

Wyrażam zgodę na przetwarzanie moich danych osobowych przez Ośrodek Kultury „Biblioteka Polskiej Piosenki” zgodnie z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE i ustawą o ochronie danych osobowych z dnia 10 maja 2018 (Dz. U. poz. 1000), w celu wymiany informacji z zakresu polskiej pieśni i piosenki. Wymiana informacji będzie się odbywać zarówno za pośrednictwem niniejszego formularza jak i bezpośrednio, w dalszym toku spraw, redaktora bazy danych, prowadzącego korespondencję z właściwego dla niego adresu mailowego.
Administratorem danych jest Ośrodek Kultury „Biblioteka Polskiej Piosenki” z siedzibą w Krakowie przy ulicy Krakusa 7. Wszelkie dokładne informacje o tym jak zbieramy i chronimy Twoje dane uzyskasz od naszego Inspektora Ochrony Danych Osobowych (iodo@bibliotekapiosenki.pl).
Wszystkim osobom, których dane są przetwarzane, przysługuje prawo do ochrony danych ich dotyczących, do kontroli przetwarzania tych danych oraz do ich uaktualniania, usunięcia jak również do uzyskiwania wszystkich informacji o przysługujących im prawach.

Nazwisko:

Tom, Konrad

Właściwie:

Runowiecki, Konrad

Pseudonim:

Tim-Tom

Data urodzenia:

9 kwietnia 1887

Miejsce urodzenia:

Warszawa

Data śmierci:

9 sierpnia 1957

Miejsce śmierci:

Los Angeles (USA)

Informacje

Aktor, scenarzysta i reżyser filmowy, piosenkarz, autor tekstów kabaretowych i piosenek. Ukończył szkołę handlową Zgromadzenia Kupców w Warszawie. Debiutował w 1903 r. jako autor tekstów satyrycznych[1]. W 1909 r. wstąpił do Szkoły Aplikacyjnej. Od tego samego roku współpracował z kabaretem „Momus”, dla którego początkowo dostarczał teksty piosenek, później występował w nim jako aktor.

W latach 1910–1911 grał w objazdowym zespole teatralnym Henryka Czarneckiego[2]. Od 1911 r. prowadził w Łodzi własny kabaret „Bi-Ba-Bo”[1]. Do 1914 r. pisał dla gazet: „Nowego Kuriera Łódzkiego” i „Gazety Łódzkiej” oraz redagował „Tygodnik Śmiechu”. Po powrocie do Warszawy został zaangażowany na sezon 1914/1915 do teatru „Komedia”. W kolejnym sezonie był konferansjerem „Mirażu”, później występował i reżyserował przedstawienia teatru „Nowoczesnego” (1916 r.). W latach 1917–1918 był stale związany z „Czarnym Kotem” jako aktor, reżyser i autor. W sezonie 1918/1919 grał w teatrze „Miraż” zaś w kwietniu 1919 r. wszedł w skład zespołu nowopowstałego „Qui pro Quo”. Występował w tym teatrze nieprzerwanie przez 4 lata. W latach 1925–1927 z żoną Zulą Pogorzelską kierował konkurencyjnym „Perskim Okiem”. Potem wrócił do „Qui pro Quo”. Od 1931 do 1933 r. grał w „Bandzie”; później kolejno w: „Rexie”, „Cyganerii”, „Starej Bandzie”, „Hollywood”, „Cyruliku Warszawskim”, „Wielkiej Rewii” i innych.

Był autorem tekstów piosenek kabaretowych i filmowych, skeczy, satyr, grotesek. Pisał libretta operetek i wodewilów, które jednocześnie adaptował (np. Czar walca Oscara Strausa).

Od 1916 r. pisał scenariusze, reżyserował oraz występował w filmach[2]. Jako aktor zadebiutował w filmie Rozporek i Ska, który także wyreżyserował. Do 1939 r. wziął udział w realizacji trzydziestu trzech polskich filmów: Manewry miłosne, Mały marynarz (z Janem Nowiną-Przybylskim), Książątko (z Stanisławem Szebego), Zapomniana melodia (z Janem Fethke), Parada Warszawy, Ada to nie wypada, Pan konsul Pomeranc, Szatan z siódmej klasy – jako reżyser; Włóczęgi (z Emanuelem Schlechterem), Dzieci, Wielka droga, Rywale, Jego ekscelencja subiekt, Jaśnie pan szofer, Manewry miłosne, Rapsodia Bałtyku – jako scenarzysta; Czy Lucyna to dziewczyna, Dwie Joasie, Niebezpieczny romans, Nie miała baba kłopotu, Romeo i Julcia, Sto metrów miłości, ZabawkaWacuś – jako autor dialogów i tekstów piosenek[1].

Występował również w słuchowiskach radiowych, np. w 1934 r. w Bandytach w radioFryderykiem Járosy’mRomualdem Gierasieńskim[2]. W Filharmonii Narodowej w Warszawie odbył się 4 maja 1938 r. specjalny koncert z okazji jubileuszu 35-lecia jego pracy artystycznej[1].

Podczas II wojny światowej przebywał początkowo we Lwowie, gdzie zajmował stanowisko kierownika Lwowskiego Państwowego Teatru Miniatur[2], zimą 1941 r. związał się jako aktor, autor i reżyser z zespołem artystycznym Armii Polskiej gen. W. Andersa. W 1942 r. wyruszył z nim na Bliski Wschód. Zdemobilizowany we Włoszech wyjechał w 1947 r. do USA. Osiadł w Los Angeles. Mimo wsparcia Bronisława KaperaHenryka Warsa, kompozytorów muzyki filmowej pracujących dla hollywoodzkich wytwórni, nie udało mu się zaistnieć w kinie amerykańskim, głównie z powodów językowych. Pochowany został na cmentarzu Hillside Memorial Park, podarowanym ludziom sztuki przez Ala Jolsona. Jego karierze poświęcone jest hasło w telewizyjnej wersji „Leksykonu Polskiej Muzyki Rozrywkowej” odcinek 160 (reż. Ryszard Wolański)[1].

Należał do grona najbardziej znanych aktorów a jednocześnie twórców kabaretowych międzywojnia. Grał nie tylko w rewiach, filmach i kabaretach, lecz miał także w dorobku role operetkowe. Nagrywał płyty od około 1926 r., najwięcej dla „Syreny Record”, poza tym dla „Parlophonu” i „Odeonu”. Były to najczęściej komiczne scenki przeniesione ze scen teatrzyków, szmoncesy a także piosenki. Nagrania te są niezwykle rzadkie i – jeśli idzie o nagrania rozrywkowe – należą do szczególnie interesujących[2].

Bibliografia