Lecą listki z drzewa, co wyrosły wolne;

Z nad mogiły śpiewa jakieś ptaszę polne!

Nie było – nie było, Polsko dobrze tobie,

Wszystko się zmieniło, a twe dzieci w grobie.

Popalone sioła, rozwalone miasta,

A w polu dookoła zawodzi niewiasta.

Wszyscy poszli z domu, wzięli z sobą kosy;

Robić nie ma komu, w polu gniją kłosy.

Kiedy pod Warszawą dziatwa się zbierała,

Zdaje się, że z sławą wyjdzie Polska cała.

Bili się przez lato, bili zimę całą, –

Lecz w jesieni za to i dziatwy nie stało.

Skończyły się boje, ale pusta praca,

Bo w zagony swoje nikt z braci nie wraca;

Jednych ziemia gniecie, a inni w niewoli,

A inni po świecie bez chaty i roli.

Ni pomocy z nieba, ani ludzkiej ręki;

Pusto leży gleba, darmo kwitną wdzięki!

O polska kraino! Gdyby ci rodacy,

Co za ciebie giną, wzięli się do pracy,

I po garstce ziemi z ojczyzny zabrali,

Już by dłońmi swymi Polskę usypali.

Bo wybić się siłą, ani daj nam Boże!

Gdy wrogów przybyło, a nikt nie pomoże.^{[1], [3], [4]}

Leci liście z drzewa,

co wyrosło wolne;

nad mogiłą śpiewa

jakieś ptaszę polne.

Nie było, nie było,

Polsko, dobra tobie,

wszystko się prześniło,

a twa dziatwa w grobie.

Popalone miasta,

spustoszone sioła,

a w polu niewiasta

zawodzi dokoła.

Wszyscy poszli z domu,

wzięli z sobą kosy,

robić nie ma komu,

giną w polu kłosy.

Kiedy pod Warszawą

dziatwa się zbierała,

zdało się, że sławą

wróci Polska cała.

Bili zimę całą,

bili się przez lato,

a w jesieni za to

i dziatwy nie stało.

Skończyły się boje,

ale próżna praca,

bo w dziedziny swoje

nikt z braci nie wraca:

Jednych ziemia gniecie,

a drudzy w niewoli –

a inni po świecie

bez chaty, bez roli.

Ni pomocy z nieba,

ani z ludzkiej ręki,

pusto leży gleba,

darmo kwiatów wdzięki.

O, biedna kraino,

gdyby ci rodacy,

co za ciebie giną,

wzięli się do pracy.^[2]

Lecą listki z drzewa, co porosły wolne,

Nad mogiłą śpiewa jakieś ptaszę polne.

Nie było, nie było, Polsko, dobrze w Tobie,

Wszystko się zmieniło, a Twa dziatwa w grobie.

A gdy pod Warszawą dziatwa się zebrała,

Sądząc, że wspaniałą Polskę będzie miała,

Bili się przez zimę i przez całe lato,

A na jesień dziatwy już nie stało na to.

Poniszczone miasta, poniszczone sioła,

A w domu niewiasta zawodzi dokoła.

Wyszli wszyscy z domu, wzięli z sobą kosy,

Nie ma robić komu, gniją w polu kłosy.

O, Polsko kochana, gdyby ci rodacy,

Co za ciebie giną, wzięli się do pracy

I po garstce ziemi ojczystej pobrali,

Już by taką drugą Polskę usypali.^[5]

Leci liście z drzewa,

co wyrosło wolne,

nad mogiłą śpiewa

jakieś ptaszę polne.

Nie było, nie było,

Polsko, dobra tobie,

wszystko się prześniło,

a twa dziatwa w grobie.

Popalone miasta,

spustoszone sioła,

a w polu niewiasta

zawodzi dokoła.

Wszyscy poszli z domu,

wzięli z sobą kosy,

robić nie ma komu,

giną w polu kłosy.

Kiedy pod Warszawą

dziatwa się zbierała,

zdało się, że sławą

wróci Polska cała.

Bili zimę całą,

bili się przez lato,

a w jesieni za to

i dziatwy nie stało.

Skończyły się boje,

ale próżna praca,

bo w dziedziny swoje

nikt z braci nie wraca:

Jednych ziemia gniecie,

a drudzy w niewoli –

a inni po świecie

bez chaty, bez roli.

Ni pomocy z nieba,

ani z ludzkiej ręki,

pusto leży gleba,

darmo kwiatów wdzięki.

O, biedna kraino,

gdyby ci rodacy,

co za ciebie giną,

wzięli się do pracy.

I po garstce ziemi

z ojczyzny zabrali,

już by dłońmi swymi

Polskę usypali.

Bo wybić się siłą,

ani daj nam boże –

gdy wrogów przybyło,

a nikt nie pomoże.^[6]