Tytuł: |
Pieśń Filaretów |
|
Pieśń więzienna Filaretów |
|
Śpiew filarecki |
Autor słów: |
|
Autor muzyki: |
nieznany |
Melodia: |
|
ludowego utworu z okolic Krewa (na wschód od Wilna) Siemdzion małatiła[9] |
|
Data powstania: |
1823
|
Słowa pieśni napisał przyjaciel A. Mickiewicza, Antoni Edward Odyniec (1804–1885) w celi więziennej klasztoru bazylianów w Wilnie w latach 1823–1824. Został tu osadzony za przynależność do filaretów wraz z innymi członkami studenckich związków powstałych wśród młodzieży Uniwersytetu Wileńskiego (Promieniści, Filomaci, Filareci). A. E. Odyniec pisał ballady poetyckie, wiersze okolicznościowe, dramaty[6].
Tytuł Pieśń Filaretów nie jest zbyt precyzyjny. Pieśni filareckich było wiele. Już w r. 1855 Brygida ze Świętorzeckich Zanowa ułożyła z nich obszerny śpiewniczek. Piosenka, o której mowa, w rękopisie autorskim Antoniego Edwarda Odyńca miała tytuł Wiwaty. A przy tytule charakterystyczna nota: „Wiwaty A. E. Odyńca w kozie składane w 1823 r. w Wilnie”. Istnieje jeszcze inna, wcześniejsza wersja Wiwatów Jana Czeczota, w której śpiewa się „Precz, precz nudy, troski” zamiast „Precz, precz smutek wszelki”. I jedna i druga piosenka mają tę samą melodię ludową z okolic Krewa (na wschód od Wilna) pt. Siemdzion małatiła – niewykluczone, że w opracowaniu Tomasza Zana[9].
1. |
Śpiewnik pracownic polskich, wyd. 5 powiększone, Poznań, 1919, s. 55, 56. |
2. |
Straszewicz Marzenna, Ojców naszych śpiew: pieśni patriotyczne, Komorów, Prometeusz, 1992, nr 150. |
3. |
|
4. |
|
5. |
|
6. |
Wójcicki Antoni, Cieślak Antoni, Polskie pieśni i piosenki: śpiewnik polski, Warszawa, Wydawnictwo Polonia, 1989, s. 24, 25, 198. |
7. |
Adamski Walerjan, Polski śpiewnik narodowy z melodiami, wyd. 2, Poznań, Księgarnia i Drukarnia św. Wojciecha, 1919, s. 69–71. |
8. |
Świerczek Wendelin, Śpiewniczek młodzieży polskiej: zawierający dawne i nowsze pieśni z muzyką na 1, 2 i 3 głosy. Z. 1–3, Kraków, Księża Misjonarze, 1917, z. I, nr 71, s. 91, 92. |
9. |
Adrjański Zbigniew, Złota księga pieśni polskich: pieśni, gawędy, opowieści, Warszawa, Bellona, 1994, s. 96. |