Zgłoszenie do artykułu: Trzeci Maj

Wyrażam zgodę na przetwarzanie moich danych osobowych przez Ośrodek Kultury „Biblioteka Polskiej Piosenki” zgodnie z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE i ustawą o ochronie danych osobowych z dnia 10 maja 2018 (Dz. U. poz. 1000), w celu wymiany informacji z zakresu polskiej pieśni i piosenki. Wymiana informacji będzie się odbywać zarówno za pośrednictwem niniejszego formularza jak i bezpośrednio, w dalszym toku spraw, redaktora bazy danych, prowadzącego korespondencję z właściwego dla niego adresu mailowego.
Administratorem danych jest Ośrodek Kultury „Biblioteka Polskiej Piosenki” z siedzibą w Krakowie przy ulicy Krakusa 7. Wszelkie dokładne informacje o tym jak zbieramy i chronimy Twoje dane uzyskasz od naszego Inspektora Ochrony Danych Osobowych (iodo@bibliotekapiosenki.pl).
Wszystkim osobom, których dane są przetwarzane, przysługuje prawo do ochrony danych ich dotyczących, do kontroli przetwarzania tych danych oraz do ich uaktualniania, usunięcia jak również do uzyskiwania wszystkich informacji o przysługujących im prawach.

Wariant 1

Strzałka

Witam majowa jutrzenko,

świeć naszej polskiej krainie,

uczcimy ciebie piosenką,

która w całej Polsce słynie.

/Witaj Maj, piękny Maj,

U Polaków błogi raj./bis

Witaj dniu trzeciego Maja,

który wolność nam zwiastujesz,

pierzchła już ciemięzców zgraja,

Polsko dzisiaj tryumfujesz.

Witaj Maj...

Wrogów tłuszcze wyrok Boski

zmiótł z powierzchni polskich łanów,

znikła boleść, znikły troski,

nie ma w Polsce obcych panów.

Witaj Maj...[1], [15]

Wariant 2

Strzałka

Witaj majowa jutrzenko,

Świeć naszej polskiej krainie!

Uczcimy ciebie piosenką,

przy hulance i przy winie.

Witaj Maj, piękny Maj,

U Polaków błogi raj!

Nierząd braci naszych cisnął,

Gnuśność w ręku króla spała.

A wtem trzeci Maj zabłysnął,

I cała Polska powstała.

Wiwat Maj, piękny Maj,

Wiwat wielki Kołłątaj!

Ale chytrości godzina,

Młot swój na nas gotowała,

Z piekła rodem Katarzyna

Moskalami nas zalała;

Chociaż kwitł piękny Maj,

Rozszarpano biedny kraj.

Wtenczas Polak z łzą na oku,

Smutkiem powlókł blade lice,

Trzeciego Maja co roku,

Wspominał lubą rocznicę –

I wzdychał; „Boże daj,

By zabłysnął trzeci Maj!”[2], [5]

Wariant 3

Strzałka

Witaj, majowa jutrzenko,

Świeć naszej polskiej krainie,

Uczcimy ciebie piosenką,

Która w całej Polsce słynie:

Witaj Maj, piękny Maj,

U Polaków błogi raj!

Witaj dniu Trzeciego Maja,

Który wolność nam zwiastujesz,

Pierzchła już ciemiężców zgraja,

Polsko, dzisiaj triumfujesz!

Witaj Maj...

Wrogów tłuszcze wyrok Boski

Zmiótł z powierzchni polskich łanów,

Znikła boleść, znikły troski,

Nie ma w Polsce obcych panów.

Witaj Maj...[3]

Wariant 4

Strzałka

Witaj, majowa jutrzenko,

świeć naszej polskiej krainie,

uczcimy ciebie piosenką

przy hulance i przy winie.

/Wiwat maj, piękny maj,

dla Polaków błogi raj./bis

Ucisk braci naszych cisnął,

niemoc w ręku króla spała,

a wtem Trzeci Maj zabłysnął

i cała Polska powstała.

/Wiwat maj, piękny maj,

dla Polaków błogi raj./bis

W piersiach rozpacz uwięziona

w listopadzie wstrząsła serce.

Wstaje Polska z grobów łona,

pierzchają dumni morderce.

/Błysnął znów Trzeci Maj

i jest wolny błogi kraj!/bis[6]

Wariant 5

Strzałka

Witaj, majowa jutrzenko,

świeć naszej polskiej krainie,

ucieszmy ciebie piosenką

przy hulance i przy winie.

Witaj Maj, Trzeci Maj,

u Polaków błogi raj!

Nierząd braci naszych cisnął,

gnuśność w ręku króla spała,

a wtem Trzeci Maj zabłysnął

i nasza Polska powstała.

Wiwat, Maj, piękny Maj,

wiwat, wielki Kołłątaj!

Tam w Łazienkach jest ruina,

w której Polak pamięć chował,

tam za czasów Konstantyna

szpieg na nasze łzy czatował.

I gdy nadszedł Trzeci Maj,

kajdanami brzęczał kraj.

W piersiach rozpacz uwięziona

w listopadzie wstrząsła serce,

wstaje Polska z grobu łona,

pierzchają dumni morderce.

Błysnął znowu Trzeci Maj

i już wolny błogi kraj.[7]

Wariant 6

Strzałka

Witaj, majowa jutrzenko,

Świeć naszej polskiej krainie,

Uczcimy ciebie piosenką,

Która w całej Polsce słynie:

Witaj maj, piękny maj.

U Polaków błogi raj!

Nierząd braci naszych cisnął,

Gnuśność w ręku króla spała,

A w tern trzeci maj zabłysnął

I nasza Polska powstała!

Witaj maj, piękny maj,

Wiwat wielki Kołłątaj!

Wolność wsparta na oświacie

I równość w obliczu prawa,

To nam rokowała bracie

Trzeciego maja ustawa.

Wiwat maj, piękny maj,

U Polaków błogi raj.[8]


Zwrotki: pierwsza i druga stanowią początek pieśni Rajnolda Suchodolskiego pt. Śpiew trzeci maj, napisanej w obozie pod Kałuszynem w dniu 23 kwietnia 1831 r. Liczy ona 8 zwrotek. Przytoczoną wyżej zwrotkę trzecią (i ostatnią) ułożył w niewiadomym czasie nieznany autor.

Wariant 7

Strzałka

Witaj, majowa jutrzenko,

Świeć naszej polskiej krainie!

Uczcimy ciebie piosenką

Przy hulance i przy winie.

Witaj Maj, piękny Maj!

U Polaków błogi raj!/bis

Nierząd braci naszych cisnął,

Gnuśność w ręku króla spała,

A wtem Trzeci Maj zabłysnął,

I nasza Polska powstała.

Wiwat Maj, piękny Maj,

Wiwat wielki Kołłątaj./bis

Ale chytrość jak gadzina

Młot swój na nas zgotowała,

Z piekła rodem Katarzyna

Moskalami nas zalała.

Chociaż kwitł piękny Maj,

Rozszarpano biedny kraj./bis

Na ustroniu jest ruina,

Której pamięć Polak chował;

Tam za czasów Konstantyna

Szpieg na nasze łzy czatował.

A gdy nadszedł trzeci Maj,

Kajdanami brzęczał kraj./bis

Wtenczas Polak ze łzą w oku

Smutkiem powlókł blade lice,

Trzeciego Maja co roku

Wspominał lubą rocznicę.

I wzdychał: „Boże daj,

By nam wrócił Trzeci Maj”./bis

Próżno, próżno, Mikołaju,

Z paszcz ognistych w serce godzisz,

Próżno rząd nowego kraju

Nową przysięgą uwodzisz.

Wiwat maj, piękny Maj,

Niech przepadnie Mikołaj!/bis

O zorzo trzeciego maja,

Pod twoimi promieniami,

Przez armaty Mikołaja

Pójdziem w Litwę z bagnetami.

Wiwat maj, piękny Maj

Polski i litewski kraj!/bis

W piersiach rozpacz uwięziona

W listopadzie wstrzęsła serce,

Wstaje Polska z grobu łona,

Pierzchają dumni morderce.

Błysnął znów trzeci Maj,

Teraz nasz wesoły kraj!/bis[9], [11]

Wariant 8

Strzałka

Witaj majowa jutrzenko,

świeć naszej Polskiej Krainie,

Uczcimy ciebie piosenką,

przy hulance i przy winie.

/Witaj maj, piękny maj,

u Polaków błogi raj!/bis

Nierząd braci naszych cisnął,

gnuśność w ręku króla spała,

A wtem Trzeci Maj zabłysnął

i nasza Polska powstała.

/Witaj maj, piękny maj,

wiwat wielki Kołłątaj!/bis

Ale chytrości gadzina

młot swój na nas zgotowała,

Z piekła rodem Katarzyna

Moskalami nas zalała.

/Chociaż kwitł piękny maj,

rozszarpano biedny kraj./bis

W ten czas Polak ze łzą w oku,

smutkiem powlókł blade lice,

Trzeciego maja co roku

wspominał lubą rocznicę.

/Wzdychał tak: Boże daj,

i by zabłysnął Trzeci Maj!/bis

Na ustroniu jest ruina,

w której Polak pamięć chował,

Tam za czasów Konstantyna

szpieg na nasze łzy czatował.

/I gdy wszedł Trzeci Maj

kajdanami brzęczał kraj./bis

W piersiach rozpacz uwięziona

w listopadzie wstrząsła serce,

Wstaje Polska z grobu łona,

pierzchają dumni morderce.

/Błysnął znów Trzeci Maj

i już wolny błogi kraj!/bis

Próżno, próżno Mikołaju

z paszcz ognistych w piersi godzisz,

Próżno rząd wolnego kraju

przysięgą nową uwodzisz.

/To nasz śpiew: Wiwat Maj!

Niech przepadnie Mikołaj!/bis

O zorzo Trzeciego Maja!

My z twoimi promieniami,

Przez armaty Mikołaja

pójdziem w Litwę z bagnetami.

/Wrogu precz! Witaj Maj!

Polski i litewski kraj!/bis

Wytrwałości, prawych godło(1),

daj Polakom przeżyć w biedzie,

To, co dziś się nie powiodło,

może jutro się powiedzie.

/Boże daj, Boże daj,

by wolnością błysnął Maj!/bis[10]


(1) zwrotka późniejsza

Wariant 9

Strzałka

Witaj majowa jutrzenko,

świeć naszej polskiej krainie,

uczcimy ciebie piosenką

przy hulance i przy winie.

Witaj, Maj, piękny Maj,

a Polaków błogi raj!

Nierząd braci naszych cisnął,

gnuśność w ręku króla spała

a wtem trzeci Maj zabłysnął

i nasza Polska powstała.

Wiwat, Maj, piękny Maj,

wiwat wielki Kołłątaj![4], [12]

Wariant 10

Strzałka

Witaj majowa jutrzenko,

Świeć naszej polskiej krainie,

Uczcimy ciebie piosenką,

Która w całej Polsce słynie.

Wiwat Maj, piękny Maj,

U Polaków błogi raj!

Nierząd braci naszych cisnął,

Gnuśność w ręku króla spała,

A wtem Trzeci Maj zabłysnął

I nasza Polska powstała.

Wiwat Maj, piękny Maj,

Wiwat wielki Kołłątaj!

Ale chytrość, jak gadzina

Młot swój na nas zgotowała,

Z piekła rodem Katarzyna

Moskalami nas zalała.

Chociaż kwitł piękny Maj,

Rozszarpano biedny kraj.

Wtenczas Polak ze łzą w oku

Smutkiem powlókł blade lice,

Trzeciego Maja co roku

Wspominał lubą rocznicę.

I wzdychał: „Boże daj,

By zabłysnął Trzeci Maj!”

Na ustroniu jest ruina,

Której pamięć Polak chował.

Tam za czasów Konstantyna

Szpieg na nasze łzy czatował.

A gdy nadszedł Trzeci Maj,

Kajdanami brzęczał kraj.

Próżno, próżno Mikołaju,

Z paszcz ognistych w serce godzisz

Próżno rząd nowego kraju

Nową przysięgą uwodzisz.

Wiwat Maj, piękny Maj,

Niech przepadnie Mikołaj!

O zorzo Trzeciego Maja!

Pod twoimi promieniami

Przez armaty Mikołaja

Pójdziem w Litwę z bagnetami.

Wiwat Maj, piękny Maj,

Polski i litewski kraj!

W piersiach rozpacz uwięziona,

W listopadzie wstrząsła serce.

Wstaje Polska z grobu łona,

Pierzchają dumni morderce.

Błysnął znów Trzeci Maj,

Teraz nasz wesoły kraj![13]


Oryginalne brzmienie czwartego wiersza pierwszej zwrotki jest następujące: „przy hulance i przy winie” (por. pozostałe warianty tekstu). Kiedyś oznaczało to po prostu radosną, uroczystą zabawę. Dziś słowo „hulanka” ma zabarwienie negatywne. Podany wers pochodzi z tekstu napisanego przez Adama Kompta w 1919 r.

Wariant 11

Strzałka

Witaj majowa jutrzenko,

naszej polskiej świeć krainie,

Uczcimy ciebie piosenką,

Która w całej Polsce słynie.

Wiwat Maj, Trzeci Maj,

U Polaków błogi raj![14]

Bibliografia

1. 

Lirenka: wieniec pieśni na uroczystość wiosenną dziatwy w układzie na 2 głosy. Cz. 2, Lwów, Państwowe Wydawnictwo Książek Szkolnych, 1926, s. 15, 16.
Publikacja nie zawiera informacji na temat autora tekstu oraz muzyki utworu.

2. 

Śpiewnik narodowy z nutami, Mikołów, Karol Miarka, 1920, s. 71, 72.
Publikacja nie zawiera informacji na temat autora tekstu oraz muzyki utworu.

3. 

Straszewicz Marzenna, Ojców naszych śpiew: pieśni patriotyczne, Komorów, Prometeusz, 1992, nr 37.

4. 

Woźny Michał, Jeszcze jeden mazur dzisiaj: pieśń w łatwym układzie na fortepian, Kraków, Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1987, s. 84.

5. 

Wacholc Maria, Śpiewnik polski, Warszawa, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1991, s. 26, 27.

6. 

Prosnak Jan, Siedem wieków pieśni polskiej: śpiewnik dla młodzieży z komentarzem historycznym, Warszawa, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1979, s. 94–96.
Publikacja nie zawiera informacji na temat autora tekstu utworu.

7. 

Wójcicki Antoni, Cieślak Antoni, Polskie pieśni i piosenki: śpiewnik polski, Warszawa, Wydawnictwo Polonia, 1989, s. 35, 199, 200.

8. 

Cepelli Jan, Śpiewnik strzelecki szkoły junaka: dla organizacyj przysposobienia wojskowego, Warszawa, Główna Księgarnia Wojskowa, 1933, s. 121, 122.
Publikacja nie zawiera informacji na temat autora muzyki utworu.

9. 

Świerzyński Michał, Pieśni narodowe z muzyką: w setną rocznicę trzeciego rozbioru Polski wydane. Z. 2, Słowa, Kraków, Księgarnia K. Wojnara i Spółki, 1900, s. 29.
Publikacja nie zawiera informacji na temat autora tekstu i muzyki utworu.

10. 

Bożyk Jerzy Michał, Boroń Piotr, Śpiewnik pieśni patriotycznej, wyd. 10, Kraków, Ośrodek Edukacji Obywatelskiej, 2007, s. 20, 21.
Publikacja nie zawiera informacji na temat autora muzyki utworu.

11. 

Świerczek Wendelin, Śpiewniczek młodzieży polskiej: zawierający dawne i nowsze pieśni z muzyką na 1, 2 i 3 głosy. Z. 1–3, Kraków, Księża Misjonarze, 1917, z. II, nr 48, s. 72–74.
Publikacja nie zawiera informacji na temat autora muzyki utworu. W śpiewniku podano skróconą wersję tekstu.

12. 

Pilecka Ligia, Tam na błoniu błyszczy kwiecie: śpiewnik historyczny, wyd. Wyd 1 2 rzut, Kraków, Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1985, s. 144.
Publikacja nie zawiera informacji na temat autora tekstu oraz muzyki utworu.

13. 

Łochowski Leon, Korniewski Wiesław, ...pieśń ujdzie cało...: śpiewnik.. T. 1, Warszawa, Oddział Kultury Departamentu Wychowania Wojska Polskiego, 1992, s. 27–29.

14. 

Olszewski Jerzy, Śpiewnik młodej wsi: na 2 głosy, Warszawa, Centralny Związek Młodej Wsi, 1937, s. 12.
Publikacja nie zawiera informacji na temat autora słów i muzyki utworu.

15. 

Adrjański Zbigniew, Złota księga pieśni polskich: pieśni, gawędy, opowieści, Warszawa, Bellona, 1994, s. 50, 51.
Publikacja nie zawiera informacji na temat autora tekstu oraz muzyki utworu.

Finansowanie

Zrealizowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.