Zgłoszenie do artykułu: Oka

Wyrażam zgodę na przetwarzanie moich danych osobowych przez Ośrodek Kultury „Biblioteka Polskiej Piosenki” zgodnie z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE i ustawą o ochronie danych osobowych z dnia 10 maja 2018 (Dz. U. poz. 1000), w celu wymiany informacji z zakresu polskiej pieśni i piosenki. Wymiana informacji będzie się odbywać zarówno za pośrednictwem niniejszego formularza jak i bezpośrednio, w dalszym toku spraw, redaktora bazy danych, prowadzącego korespondencję z właściwego dla niego adresu mailowego.
Administratorem danych jest Ośrodek Kultury „Biblioteka Polskiej Piosenki” z siedzibą w Krakowie przy ulicy Krakusa 7. Wszelkie dokładne informacje o tym jak zbieramy i chronimy Twoje dane uzyskasz od naszego Inspektora Ochrony Danych Osobowych (iodo@bibliotekapiosenki.pl).
Wszystkim osobom, których dane są przetwarzane, przysługuje prawo do ochrony danych ich dotyczących, do kontroli przetwarzania tych danych oraz do ich uaktualniania, usunięcia jak również do uzyskiwania wszystkich informacji o przysługujących im prawach.

Tytuł:

Oka

Szumi dokoła las

Autor słów:

Pasternak, Leon

Autor muzyki:

Turski, Stefan[11]
Melodia piosenki Oka powstała na podstawie muzyki powyższego autora skomponowanej do pieśni Szumią Oleandry.

Šváb-Malostranský, Josef[13]
Autor melodii czeskiego oryginału.

Melodia:

na motywach utworu Szumią Oleandry

Data powstania:

lipiec 1943

Miejsce powstania:

Obóz I Dywizji im. Tadeusza Kościuszki w Sielcach nad rzeką Oką.

Informacje

Jedna z najbardziej znanych piosenek I Dywizji Wojska Polskiego im. Tadeusza Kościuszki. Autorem słów był poeta Leon Pasternak, kierownik artystyczny Teatrzyku Żołnierza przy I Dywizji, zwanego popularnie Teatrzykiem z Tęczą. Okę, która przysporzyła mu niemało sławy, wykonano po raz pierwszy w czasie premiery montażu poetycko-muzycznego w Sielcach w lipcu 1943 r. Następnego dnia rozbrzmiewała już we wszystkich jednostkach dywizji. Piosenka miała rytm marsza, melodia łatwo wpadała w ucho, Leon Pasternak zapożyczył ją z popularnego ongiś wodewilu Stefana Turskiego Lola z Ludwinowa, opartego na miejskim folklorze Krakowa. Piosenka nosiła tytuł Oleandry i należała do najstarszych samorodnych utworów związanych tematycznie z parkiem i błoniami nad Wisłą.

Oka doczekała się licznych publikacji zarówno w czasie wojny, kiedy była drukowana na łamach „Żołnierza Wolności”, jak i po zwycięskim jej zakończeniu. Była pierwszym utworem muzycznym, który nadano w 1944 r. przez lubelską rozgłośnię radiową „Pszczółka”. Prócz tego znaleźć ją można w Małym śpiewniku żołnierza polskiego, w Śpiewniku Władysława Cichockiego, w zbiorku Serce w plecaku, w śpiewniku Żołnierska rzecz, w broszurze Wiersze i pieśni Pierwszej Armii Polskiej w ZSRR, a także we wszystkich śpiewnikach szkolnych[1].

Prawdopodobnie piosenka ma swoje korzenie u czeskich sąsiadów, gdzie Josef Šváb-Malostranský – ówczesny właściciel księgarni na ulicy Mosteckiej w Pradze z okazji uruchomienia pierwszej linii tramwaju elektrycznego w mieście skomponował właśnie melodię wraz z tekstem na potrzeby praskich kabaretów. Utwór nosił tytuł Já mám tramway novou i stał się niezwykle popularny na terenie Cesarstwa Austriackiego trafiając następnie na polski grunt i dając początek muzycznemu opracowaniu w postaci piosenki pt. Oka[13]. Czeski pierwowzór jest dostępny pod linkiem stanowiącym 14-tą pozycję w bibliografii do tego rekordu[14].

Bibliografia

1. 

Szewera Tadeusz, Straszyński Olgierd, Niech wiatr ją poniesie: antologia pieśni z lat 1939–1945, wyd. 2 poszerzone, Łódź, Wydawnictwo Łódzkie, 1975, s. 682, 683, 765, 766.

2. 

Pasternak Leon, Pieśni i piosenki, Warszawa, Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1952

3. 

Bednarowicz Jędrzej, Werner Stanisław, Żołnierska rzecz: zbiór pieśni wojskowych, Warszawa, Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1965, s. 79, 80.
Publikacja nie zawiera informacji na temat autora muzyki utworu.

4. 

Waśniewski Zbigniew, Kaszycki Jerzy, To idzie młodość: śpiewnik jednogłosowy, Kraków, Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1962, s. 34, 35.
Publikacja nie zawiera informacji na temat autora muzyki utworu.

5. 

Woźny Michał, Jeszcze jeden mazur dzisiaj: pieśń w łatwym układzie na fortepian, Kraków, Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1987, s. 75.
Publikacja nie zawiera informacji na temat autora muzyki utworu.

6. 

Niedźwiecki Jerzy, Nasze piosenki, Warszawa, Młodzieżowa Agencja Wydawnicza, 1983, s. 25, 26.
Publikacja nie zawiera informacji na temat autora muzyki utworu.

7. 

Adrjański Zbigniew, Śpiewnik „Iskier”: pieśni i piosenki na różne okazje, wyd. 2, Warszawa, Wydawnictwo „Iskry”, 1976, s. 65, 66.
Publikacja nie zawiera informacji na temat autora muzyki utworu.

8. 

Wójcicki Antoni, Cieślak Antoni, Polskie pieśni i piosenki: śpiewnik polski, Warszawa, Wydawnictwo Polonia, 1989, s. 104, 211.
Publikacja nie zawiera informacji na temat autora muzyki utworu.

9. 

Bekier Elżbieta, Niech rozbrzmiewa wolny śpiew: śpiewnik, Warszawa, Książka i Wiedza, 1952-07, s. 389.
Publikacja nie zawiera informacji na temat autora muzyki utworu.

10. 

Pilecka Ligia, Tam na błoniu błyszczy kwiecie: śpiewnik historyczny, wyd. Wyd 1 2 rzut, Kraków, Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1985, s. 132, 133.
Publikacja nie zawiera informacji na temat autora muzyki utworu.

11. 

Łochowski Leon, Korniewski Wiesław, ...pieśń ujdzie cało...: śpiewnik.. T. 1, Warszawa, Oddział Kultury Departamentu Wychowania Wojska Polskiego, 1992, s. 280, 281.

12. 

Adrjański Zbigniew, Złota księga pieśni polskich: pieśni, gawędy, opowieści, Warszawa, Bellona, 1994, s. 308.
Publikacja nie zawiera informacji na temat autora muzyki utworu.

13. 

http://www.supraphonline.cz/album/2107-pisnicky-z-hospod-stare-prahy-i?trackId=32510
Strona internetowa Supraphonline [odczyt: 25.04.2012].

14. 

http://www.youtube.com/watch?v=vUhyfSqSHC0
Serwis internetowy Youtube [odczyt: 25.04.2012].