Jak to na wojence

Zgłoszenie do artykułu: Jak to na wojence

Wyrażam zgodę na przetwarzanie moich danych osobowych przez Ośrodek Kultury „Biblioteka Polskiej Piosenki” zgodnie z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE i ustawą o ochronie danych osobowych z dnia 10 maja 2018 (Dz. U. poz. 1000), w celu wymiany informacji z zakresu polskiej pieśni i piosenki. Wymiana informacji będzie się odbywać zarówno za pośrednictwem niniejszego formularza jak i bezpośrednio, w dalszym toku spraw, redaktora bazy danych, prowadzącego korespondencję z właściwego dla niego adresu mailowego.
Administratorem danych jest Ośrodek Kultury „Biblioteka Polskiej Piosenki” z siedzibą w Krakowie przy ulicy Krakusa 7. Wszelkie dokładne informacje o tym jak zbieramy i chronimy Twoje dane uzyskasz od naszego Inspektora Ochrony Danych Osobowych (iodo@bibliotekapiosenki.pl).
Wszystkim osobom, których dane są przetwarzane, przysługuje prawo do ochrony danych ich dotyczących, do kontroli przetwarzania tych danych oraz do ich uaktualniania, usunięcia jak również do uzyskiwania wszystkich informacji o przysługujących im prawach.

Tytuł:

Jak to na wojence

A kto chce rozkoszy użyć

Śpiew ułański

Pieśń żołnierza

Marsz ułański

Pieśń wojacka

Żołnierska dola

Jak to na wojence ładnie

Na wojence

Marsz żołnierzy Langiewicza

Klasyfikacja:

pieśń legionowa

Autor słów:

Tarnowski, Władysław
Napisał słowa w 6, 8, 10, 11, 14 i 17 wariancie tekstu utworu.

nieznany[1], [3], [5], [8], [9]

Autor muzyki:

nieznany

Tarnowski, Władysław[6], [16]
Muzyka powyższego autora zharmonizowana jest z 6, 8, 10 i 14 wariantem tekstu.

Melodia:

węgierska

marszu z 1863 r.[10]

Informacje

Piosenka niniejsza jest zlepkiem ułańskiej i starodawnej piosenki żołnierskiej[4]. Jej geneza sięga polskich powstań, co wpłynęło na jej popularność oraz rozprzestrzenienie[5].

Pieśń ta śpiewana była również jako Marsz żołnierzy Langiewicza, a także w oddziale gen. D. Czachowskiego[16].

Słowa zostały wyjęte z licznych przeróbek starej żołnierskiej pieśni pt. Żołnierz ochoczy, powstałej około 1800 r. Dzięki swej dziarskiej melodii, pieśń rozbrzmiewała w szeregach Legionów z tekstem mniej lub więcej zmienionym[15].

Tekst piątej wersji utworu został nadesłany przez Jana Balickiego i Marię Włodarczyk w ramach konkursu zorganizowanego staraniem Zarządu Głównego Związku Młodzieży Wiejskiej oraz redakcji tygodnika „Nowa Wieś”. Jest to wariant pieśni powstańczej oddziałów Langiewicza z 1863 r. (por. z Marsz powstańców Langiewicza), rozpowszechnionej wśród legionistów w latach 1914–1918. Ukazał się drukiem w publikacji Franciszka Barańskiego pt. Jak to na wojence ładnie. Według W. Borowego geneza utworu sięga co najmniej XVIII w., o czym napisał w artykule pt. Pieśń o rozkoszach żołnierskich („Pamiętnik Literacki” 1950, z. 3-4, s. 833-840)[15].

Pieśń jest kolejną wersją pieśni Wł. Tarnowskiego A kto chce rozkoszy użyć. Melodia oparta na ludowej pieśni węgierskiej. W tej formie pieśń była bardzo popularna w czasie I wojny światowej we wszystkich polskich oddziałach (por. 15, 17 wariant tekstu)[16].

Bibliografia

1. 

M. B. Nowina, Pieśni narodowe, wojenne, obozowe, ludowe: z muzyką, Warszawa, Księgarnia Maksymiliana Borkowskiego, 1916, s. 7, 8, 27, 28.

2. 

Lirenka: wieniec pieśni na uroczystość wiosenną dziatwy w układzie na 2 głosy. Cz. 2, Lwów, Państwowe Wydawnictwo Książek Szkolnych, 1926, s. 14.
Publikacja nie zawiera informacji na temat autora tekstu oraz muzyki utworu.

3. 

Śpiewnik pracownic polskich, wyd. 5 powiększone, Poznań, 1919, s. 26.

4. 

Zagórski Adam, Żołnierskie piosenki obozowe: (50 piosenek – tekst i melodie), Piotrków, Drukarnia Polska, 1916, s. 31.
Publikacja nie zawiera informacji na temat autora tekstu oraz muzyki utworu.

5. 

Szul Bogusław, Piosenki leguna tułacza, Warszawa, 1919, s. 19, 20.

6. 

Straszewicz Marzenna, Ojców naszych śpiew: pieśni patriotyczne, Komorów, Prometeusz, 1992, nr 82, nr 122, nr 126.

7. 

Woźny Michał, Jeszcze jeden mazur dzisiaj: pieśń w łatwym układzie na fortepian, Kraków, Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1987, s. 32.
Publikacja nie zawiera informacji na temat autora tekstu oraz muzyki utworu.

8. 

Wacholc Maria, Śpiewnik polski, Warszawa, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1991, s. 97, 98.

9. 

Wójcicki Antoni, Cieślak Antoni, Polskie pieśni i piosenki: śpiewnik polski, Warszawa, Wydawnictwo Polonia, 1989, s. 57, 203.

10. 

Cepelli Jan, Śpiewnik strzelecki szkoły junaka: dla organizacyj przysposobienia wojskowego, Warszawa, Główna Księgarnia Wojskowa, 1933, s. 208, 209.
Publikacja nie zawiera informacji na temat autora muzyki utworu.

11. 

Pilecka Ligia, Tam na błoniu błyszczy kwiecie: śpiewnik historyczny, wyd. Wyd 1 2 rzut, Kraków, Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1985, s. 60.
Publikacja nie zawiera informacji na temat autora tekstu oraz muzyki utworu.

12. 

Świerzyński Michał, Pieśni narodowe z muzyką: w setną rocznicę trzeciego rozbioru Polski wydane. Z. 2, Słowa, Kraków, Księgarnia K. Wojnara i Spółki, 1900, s. 20, 21.
Publikacja nie zawiera informacji na temat autora muzyki utworu.

13. 

Adamski Walerjan, Polski śpiewnik narodowy z melodiami, wyd. 2, Poznań, Księgarnia i Drukarnia św. Wojciecha, 1919, s. 16, 17, 175, 176.
Publikacja nie zawiera informacji na temat autora tekstu i muzyki utworu.

14. 

Świerczek Wendelin, Śpiewniczek młodzieży polskiej: zawierający dawne i nowsze pieśni z muzyką na 1, 2 i 3 głosy. Z. 1–3, Kraków, Księża Misjonarze, 1917, z. I, nr 17, nr 18, s. 30, 31.

15. 

Świrko Stanisław, Z pieśnią i karabinem: pieśni partyzanckie i okupacyjne z lat 1939–1945: wybór materiałów z konkursu ZMW i „Nowej Wsi”, Warszawa, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, 1971, s. 157, 158.
Publikacja nie zawiera informacji na temat autora tekstu i muzyki utworu.

16. 

Łochowski Leon, Korniewski Wiesław, ...pieśń ujdzie cało...: śpiewnik.. T. 1, Warszawa, Oddział Kultury Departamentu Wychowania Wojska Polskiego, 1992, s. 133, 134, 182, 183.

17. 

Barański Franciszek, Jeszcze Polska nie zginęła!: pieśni patriotyczne i narodowe. Cz. 1, Muzyka. Cz. 2, Słowa, wyd. 2 pomnożone, Lwów, Księgarnia Polska, 1895, s. 50.

18. 

Adrjański Zbigniew, Złota księga pieśni polskich: pieśni, gawędy, opowieści, Warszawa, Bellona, 1994, s. 138, 139.

19. 

Biernacki Wacław, Marsze i piosenki Brygady Piłsudskiego, Kraków, Baranowski, Michał, 1915, s. 31, 32.

Finansowanie

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2007–2013.